Novaa (MI)

Novaa (Novate Milanese) l'è on comun de la Provincia de Milan che 'l cunta 20 065 abitant. Novaa l'è situada a 8 km a nòrd del center de Milan. El territòri comunal l'è tutt in pianura e l'è traversaa de la Garbogera e de la Pudiga, che al dì d'incoeu hinn quas del tutt tombinaa.

Stòria

El topònim Novaa el traria origin del latin novatum, termin dopraa per definì on camp rimess a coltivà dòpo on period de ripòs: l'etimologia, se pensom a l'us che 'l s'è faa di terr novates, la par corretta. La prima citazion de Novaa l'è de on document de l'ann 877. El territòri novates l'ha faa part del contad de la Martesana fina al 1385, quand, con tutta la piev de Bollaa, l'è staa tacaa al contad de Milan. L'edifizzi de maggior interess stòrich-coltural de Novaa, l'oratòri di Sant Nazari e Cels (ciamaa localment gesioeu), l'è del XVI secol.

In seguit, Novaa l'ha faa part del feud de Des prima che, el 19 april 1674, el fuss erett el feud de Novaa con Roseri, incoeu quarter periferich de Milan. Fina a l'abolizion de tucc i diritt feudai, rivada cont el domini frances, i signor del feud hinn staa i marches Pogliagh. Con la nassida del Stat Italian, el nòmm del comun l'è staa mudaa in del 1862 in Novate Milanese, per evità confusion con Novaa Mezzoeula (Provincia de Sondri) e con Novaa Brianza (Provincia de Lecch).

Dòpo l'Unidà, Novaa l'ha conossuu on svilupp industrial e demografich notevol, anca grazie a la costruzion de la ferrovia Milan-Sarònn, vegnuda in la segonda medà del Vòttcent, menter incoeu l'è 'dree a viv on'evoluzion progressiva vers el settor terziari e l'è on tòcch integrant de l'area metropolitana milanesa.

El 16 genar 2004 el president italian Carlo Azeglio Ciampi gh'ha daa a Novaa el titol de città.