Staphorst
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Mestreechs. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
Staphorst (Zuid-Drents: Stappest) is e dörp en 'n gemeinte in 't noorde vaan de Nederlandse provincie Euverijssel, tege de grens mèt Drente aon, mèt 'n oppervlak vaan 135,70 km2 (daovaan 1,41 km2 water) en (per 1 april 2016) 16.590 inwoeners. De gemeinte umvat de dörper Staphorst, Rouveen en IJhorst en de naobersjappe Halfweg, Hamingen, Landhorst en Punthorst.
Functies
[bewirk | brón bewèrke]Staphorst is nog altied 'n agrarische gemeinte, boe-in väöl inwoeners es boer wèrkzaam zien. Bij 't dörp ligke twie industrieterreine, De Baarge en De Esch.
Dörpsgeziech
[bewirk | brón bewèrke]Staphorst is e weeg- of streekdörp, in laankgerekde lintbebouwing laanks 'ne weeg gebouwd. Vaanaajds waor 't gebrukelek tot de zäöns vaan 'ne boer achter d'n awwerleke boerehoof 'ne nuie boerenhoof bouwde. Zoe oontstoont soms e gans rijke hoezer, die allein mèt e smaal peedsje te bereike waore. Vaandaog d'n daag heet dat al zoeväöl ruimde gekos tot me dat neet zoe dèks mie deit.
Cultuur
[bewirk | brón bewèrke]Staphorst steit - terech - bekind es 'n conservatief-protestantse plaots. 't Euvergroet deil vaan de bevolking hingk 'n protestantse struiming aon. 't Groetste kèrkgenoetsjap is de Herstèld Hervörmde Kèrk, oontstande oet Nederlands-Hervörmde protestante die 't neet eins waore mèt de fusie mèt de PKN. De kèrke struime edere zoondaag nog vol. Ouch op Beidaag en daankdaag veur Gewas en Arbeid, 'ne typisch orthodox-protestantse fiesdaag, zien de kèrke vol en de winkele de gansen daag touw. De böslijn die op Staphorst rijt kump op zoondag zelfs hielemaol neet in 't dörp. In de gemeinteraod höbbe de SGP en de ChristenUnie same de mierderheid.
Ouch de folklore heet hei oongewoen laank standgehawwe; 'r hèlt zelfs nog ummer stand. Väöl aw gebruke, die in gans Nederland in vreuger iewe gebrukelek waore, höbbe ziech in Staphorst en Rouveen tot in de twintegste iew gehawwe, beveurbeeld 't nachvrije. Ouch de zoegenaomde duustere kant vaan folklore waor hei nog laank aonwezeg: nog in de jaore zesteg deeg me hei e volksgeriech tege twie euverspeulege. De kleierdrach besteit tot op d'n daag vaan vendaog. Me zuut zelfs nog kinder en jóng vroului in traditioneel boerekleier loupe, al weurt dat zeldzaam. Bij vrouwe vaan middelbare en awwere leeftied is de drach regel. Ouch sommege awwere manslui loupe nog in kleierdrach, get wat feitelek nörges anders in Nederland mie veurkump. Sins 1937 is 't volges de APV verboje iemes zoonder zien touwstumming te fotografere.
Historie
[bewirk | brón bewèrke]In 1150 kump de naom Staphorst veur 't iers veur, es naom vaan 'ne boerehoof (Olde staphorst). 't Is daan bezit vaan 't Augustinuskloester in Friesland.
Externe link
[bewirk | brón bewèrke]
Almelo · Borne · Dalfsen · Deventer · Dinkelland · Enschede · Haaksbergen · Hardenberg · Hellendoorn · Hengelo · Hof van Twente · Kampen · Losser · Oldenzaal · Olst-Wijhe · Ommen · Raalte · Rijssen-Holten · Staphorst · Steenwijkerland · Tubbergen · Twenterand · Wierden · Zwartewaterland · Zwolle | |