Neutron
Dit artikel is gesjreve (of begós) in 't Sint-Joasters. Laes hie wie v'r mit de versjillende saorte Limburgs ómgaon.
E neutron is e neutraol deilke zónger lektriklajing det veurkump in atoamkaene. Me sprèk van e subatomair deilke. Alle atoamkaene op eine nao (waterstof) bevatte naeven ein of mièder protone ouch ein of mièder neutrone. De massa van 't neutron is bao geliek aan die van 't proton, mer 't neutron mis de positieve lajing van 't proton.
De rösmassa van 'n neutron is 1,00894 atomair enheid. 't Deilke kan vriekómme bie kernsplieting, mer is in deze vriejen toestandj neet stabiel. De halfwaerdtied is 12 menuut en 't vervèltj tót 'n elektron, e proton en 'ne neutrino (bètaverval). Vriewaal alle massa wuèrtj daobie doorgegaove aan 't proton.
E neutron is opgeboedj oet drie quarks: twieë downquarks en einen upquark.
| Fysische deilkes | |
|---|---|
| Atomair deilkes: | Molecuul ∙ Atoom ∙ Ion |
| Subatomair deilkes: | Nucleon ∙ Atoomkaer |
| Bosone: | Foton ∙ Gluon ∙ W-boson ∙ Z-boson ∙ Higgsboson ∙ Graviton ∙ Kaön ∙ Pion ∙ Meson |
| Fermione: | Quark ∙ Lepton ∙ Neutrino ∙ Elektron ∙ Positron ∙ Muon ∙ Tau ∙ Proton ∙ Neutron ∙ Baryon |