Peruvia

Peruvia

Res apud Vicidata repertae:

Peruvia: insigne

Peruvia: vexillum

Terra continens: America Australis
Territoria finitima: Aequatoria, Columbia, Bolivia, Brasilia, Chilia, Grandis Columbia
Locus: 9°24′0″S 76°0′0″W
Caput: Lima

Gestio

Respublica praesidentialis
Princeps: Dina Boluarte
Praefectus: Dina Boluarte
Consilium: Congress of the Republic of Peru
Iudicium: Constitutional Court of Peru
Situs interretialis

Populus

Numerus: 33 726 000
Sermo publicus: lingua Hispanica, lingua Aymara, linguae quechuae
Zona horaria: UTC-5
Moneta: Nuevo Sol

Commemoratio

Paean: National Anthem of Peru

Sigla

ISO PE, PER, 604; IOC PER
Dominium interretiale: .pe
Praefixum telephonicum: +51
Siglum autoraedarum: PE

Tabula aut despectus

Peruvia: situs

Peruvia, plenius res publica Peruviae est civitas sui iuris in America Australi sita. Finitimae civitates sunt Aequatorialis Respublica, Columbia ad septemtriones, Brasilia ad orientes, Bolivia austroriente, et Chilia ad meridiem versus. Area est 1 285 215.6 km². Caput est Lima.

Peruvianum territorium hospitio cultum Caralensem (Hispanice: civilización Norte Chico sive Caral), in mundo antiquarum unam et usque ad Imperium Incarum maximam Americae Praecolumbianae civitatem, accepit. Imperium Hispanicum regionem saeculo sexto decimo cepit et Viceregnum statuit, quod plerasque Austramericanas colonias includebat. Libertate impetrata anno 1821, Peruvia politicae inquietis periodon et crisin fiscalem simul et stabilitatis oeconomicaeque incrementi periodos passa est.

Peruvia democratica repraesentativa respublica est, in viginti quinque regiones divisa. Sua geographia ex aridis Pacifici litoris planitiebus in Antisensis Montis culmina et tropicas Sinus Amazonum silvas variatur. Natio cum magna nota intra Indicem Evolutionis Humanae et gradus paupertatis circa 36% est. Inter praecipuas oeconomicas activitates^? agricultura, piscatio, res fodinales et res confectae velut textilia sunt. Summatim 29 millio Peruvianorum computantur quorum multiethnicitas ab Amerindis, Europaeis, Afris, et Asianis componuntur. Praesertim Peruviani Hispanice loquuntur, quamquam magnus Peruvianorum numerus linguá Quechua et aliis nativis linguis loquitur. Morum mixtio amplam diversitatem in campum artium, gastronomiae, litterarum et musicae infert.

Etymologia

Nomen Peruviae e Birú, loci praefecti nomine, deducitur, qui prope Sinum Sancti Michaelis (Hispanice: Golfo de San Miguel) ineunte saeculo sexto decimo vixit. Hispanicis exploratoribus cuius possessiones anno 1522 visentibus, meridionalissima Mundi Novi pars tunc ab Europaeis noti erant. Hoc modo, Francisco Pizardo regiones adhuc meridionaliores explorante, Birú sive Peruvia designatae sunt. Corona Hispanica nomini statum legitimum cum anni 1529 Capitulatione Toleti dedit, ubi reperticium Imperium Incarum velut provinciam Peruviae designatum est. Hispanis regentibus, civitas Viceregni Peruviani denominationem^? adoptavit, quod Respublica Peruviae post Bellum Libertatis Peruvianae factum est.

Historia

Si plus cognoscere vis, vide etiam Historia Peruviae, Imperium Incarum, et Viceregnum Peruvianum.

Gubernatio

Congressus in Palatio Legisfero (Hispanice: Palacio Legislativo) Limae est.

Peruvia praesidialis repraesentativa democratica respublica cum systemate multifactionali. Secundum praesentem constitutionem, praeses non solum dux civitatis, sed etiam gubernationis est; qui quinquennio eligitur et immediatam^? novam electionem petere nequit, nam post saltem completum constitutionale spatium ante novam electionem abdicare debet. Praeses primum ministrum et, cum eius monito, reliquum Consilium Ministrorum designat. Congressus est unicameralis, cum 120 sociis, quinquenni spatio electis. Rogationes sive ab exsecutivo sive legisfero ramo proponi possunt; quae leges fiunt post earum transitum per Congressum et promulgationem a praeside. Potestas iudicialis nominaliter est libera, quamquam viri politicae periti saepe interventiones^? in res iudiciales fecerunt.

Peruviana gubernatio directe eligitur et suffragere obligatorium omnibus civibus inter 18 et 70 annos natos est. Generalia anni 2006 comitia cum victoria in secundo actu praesidiali candidato Alano García Foederis Popularis Revolutionarii Americani (Hispanice Alianza Popular Revolucionaria Americana) (cum 52.6% suffragiorum) super Ollantam Humalam Unionis pro Peruvia (Hispanice: Unión por el Perú) (cum 47.4%) finiverunt. In praesenti Congressus a Foedere Populari Revolutionario Americano (cum triginta sex sedibus), a Factio Nationalistica Peruviana (Hispanice Partido Nacionalista Peruano) (cum viginti tres sedibus), ab Unione pro Peruvia (cum undeviginti sedibus), a Unitate Nationali (Hispanice Unidad Nacional) (cum quindecim sedibus), a Fujimoristica Foedere pro Futuro (Hispanice Alianza por el Futuro) (cum tredecim sedibus), a Foedere Parlamentario (Hispanice: Alianza Parlamentaria) (cum novem sedibus), et a Circulo Parlamentario Speciali Democratico (cum quinque sedibus) componitur.

Peruvianis in rationibus externis de finibus conflictus cum finitimis nationibus praevaluerunt, quorum plerique per saeculum vicensimum accidere. Adhuc continua discussio cum Chilia de maritimis finibus in Oceano Pacifico est. Peruvia complurum regionalium consociationum activa^? socia et Communitatis Antisensis (Hispanice: Comunidad Andina) conditoriarum civitatum una est. Etiam societatibus inter civitates, sicut Societati Civitatum Americanarum et Consociationi Nationum, interest. Peruvianae vires armatae ab exercitu, copiis navalibus, et vi aeria componuntur; quarum primum propositam reipublicae libertatem sui iuris, territorii integritatem^? munire est. Vires armatae ministerio defensionis et praesidi sicut imperatori exercitus subiiciuntur. Conscriptio anno 1999 abolita et pro militia voluntaria substituta est.

Subdivisio administrativa

Tabula Regionum Peruvianarum.

Tabula Peruviae, anno 1647 facta.

Peruvia est divisa in viginti quinque regiones (Hispanice: región; linguá Quechua: suyu; Aymarice: jach'a suyu) et provinciam Limae (Hispanice: Provincia de Lima; linguá Quechua: Lima pruwinsya). Singulae regiones singulam electam gubernationem a praeside et a consilio per quattuor annorum spatium servientibus compositam habent. Hae gubernationes regionales evolutiones adumbrant, publicae pecuniariae conlocationis proposita exsequuntur, oeconomicis activitatibus^? favent et publicam proprietatem gerunt. Provincia Limensis ab urbano consilio administratur. Regiones Peruvianae inferiores sunt:

Numero in tabula	Regio Latine	Regio Hispanice	Regio linguá Quechua	Regio Aymarice	Caput Latine	Caput Hispanice	Caput linguá Quechua	Caput Aymarice
1	Regio Amazones	Departamento de Amazonas	Amarumayu suyu	Amasunu jach'a suyu	Chachapoias	Chachapoyas	Chachapuyas
2	Regio Ancashensis	Departamento de Ancash	Anqash suyu	Ankashu jach'a suyu	Varas	Huaraz	Waras
3	Regio Apurimacensis	Región Apurímac	Apurimaq suyu	Apurimaq jach'a suyu	Abancaius	Abancay	Awankay
4	Regio Arecipensis	Departamento de Arequipa	Ariqipa suyu	Ariqipa jach'a suyu	Arequipa	Arequipa	Ariqipa	Ariqipa
5	Regio Aiacuchensis	Departamento de Ayacucho	Ayakuchu suyu	Ayaquchu jach'a suyu	Aiacuchum	Ayacucho	Wamanqa	Ayaquchu
6	Regio Caiamarcensis	Departamento de Cajamarca	Kashamarka suyu	Qajamarka jach'a suyu	Caiamarca	Cajamarca	Kashamarka	Qajamarka
7	Regio Cuscensis	Departamento del Cuzco	Qusqu suyu	Kusku jach'a suyu	Cuscum	Cuzco	Qusqu	Kusku
8	Regio Huancavelicensis	Departamento de Huancavelica	Wankawillka suyu	Wankawelika jach'a suyu	Huancavelica	Huancavelica	Wankawillka	Wankawelika
9	Regio Huanucensis	Región Huánuco	Wanuku suyu	Wanuku jach'a suyu	Huanucum	Huánuco	Wanuku	Wanuku
10	Regio Icensis	Departamento de Ica	Ika suyu	Ika jach'a suyu	Ica	Ica	Ika	Ika
11	Regio Iuninensis	Departamento de Junín	Sunin suyu	Junin jach'a suyu	Huancaium	Huancayo	Wankayu	Huancayo
12	Libertas Regio	Departamento de La Libertad	Qispi kay suyu	La Libertad jach'a suyu	Turgalium	Trujillo	Truhillu	Trujillo
13	Regio Lambayequensis	Departamento de Lambayeque	Lampalliqi suyu	Lambayeque jach'a suyu	Ciclaium	Chiclayo	Chiklayu	Chiclayo
14	Regio Limensis	Departamento de Lima	Lima suyu	Lima jach'a suyu	Lima	Lima	Lima	Lima
15	Regio Laureti	Departamento de Loreto	Luritu suyu	Luritu jach'a suyu	Iquitum	Iquitos	Ikitus	Iquitos
16	Regio Fluminis Matris Dei	Departamento de Madre de Dios	Mayutata suyu	Madre de Dios jach'a suyu	Portus Maldonatus	Puerto Maldonado	Puerto Maldonado
17	Regio Moqueguensis	Departamento de Moquegua	Muqiwa suyu	Moqwegwa jach'a suyu	Moquegua	Moquegua	Muqiwa	Muqiwa
18	Regio Pascensis	Departamento de Pasco	Pasqu suyu	Pasqu jach'a suyu	Collis Pasca	Cerro de Pasco	Pasqu urqu
19	Regio Piurensis	Departamento de Piura	Piwra suyu	Piura jach'a suyu	Piura	Piura	Piwra	Piura
20	Regio Punensis	Departamento de Puno	Punu suyu	Puno jach'a suyu	Punum	Puno	Punu	Puno
21	Regio Sancti Martini	Departamento de San Martín	San Martín suyu	San Martín jach'a suyu	Moiobamba	Moyobamba	Muyupampa
22	Regio Tacnensis	Departamento de Tacna	Taqna suyu	Takna jach'a suyu	Tacna	Tacna	Taqna	Takna
23	Regio Tumbesensis	Departamento de Tumbes	Tumpis suyu	Tumbes jach'a suyu	Tumbes	Tumbes	Tumpis	Tumbes
24	Regio Ucayalensis	Departamento de Ucayali	Ukayali suyu	Ukayali jach'a suyu	Pucalpa	Pucallpa	Pukallpa
-	Provincia Callaënsis	Provincia Constitucional Callao	Kallaw hatun kamachiy wamani	Kallao jisk'a suyu	Callao	Callao	Qallaw	Kallao

Geographia Peruviae

Peruvia 1 285 220 km² (496 193 miliaria quadrata) tegit, cuius vicini Aequatoria Columbiaque septemtrione, Brasilia oriente, Bolivia austroriente, Chilia meridie, et Oceanus Pacificus occidente sunt.

Andes mons (linguá Quechua Antikuna) parallelus currit,^? civitatem in tres regiones dividens: litus, occidentem versus, quod angusta planities, valde arida exceptis vallibus quae temporaria flumina creant; terram superiorem (Hispanice: sierra), quae Antisensis regio est, non solum oropedio Altiplani (Qullaw) inclusis, sed etiam maximo civitatis cacumine, 6768 metrorum (22 205 pedum) alto, Vascarane (Hispanice Huascarán ; linguá Quechua Waskaran); et silvam imbricam, quae ampla planae terrae extensio, silva Amazonica tecta et in Orientem patens, est. Fere 60 centesimae civitatis areae (70 milliones hectarearum) intra hanc regionem sitae sunt, quod Peruviae quartam maximam silvae tropicae aream in mundo, post Brasiliam, Rempublicam Democraticam Congensem, et Indonesiam dat.

Pleraque Peruviana flumina in Ande orta sunt, et in trium sinuum unam defluunt. In Oceanum Pacificum defluentia angusta breviaque, solum carptim fluentia, sunt. Amazonicae accessiones longiores, valde multum aquae habent, et minus angustae sunt postquam de terra superiori exeunt. Flumina in Lacum Titicacam fluentia generatim brevia sunt et magnum fluxum habent. Longissima Peruviae flumina sunt inferiora:

	Flumen Latine	Flumen Hispanice	Flumen linguá Quechua	Flumen Aymarice	Longitudo (km)	Longitudo (mille passuum)	Aestuarium
1.	Ucayali	Ucayali	Ukayali	Ukayali	1 771	1 100	Amazones
2.	Maranonius	Marañón	Marañun		1 414	879	Amazones
3.	Putomaius	Putumayo	Putumayu		1 380	858	Amazones
4.	Iavari	Yavarí	Yawari		1 184	736	Amazones
5.	Huallaga	Huallaga	Wallaqa		1 138	707	Maranonius
6.	Urubamba	Urubamba	Willkamayu		862	536	Ucayali
7.	Mantaro	Mantaro	Mantaru		724	450	Apurimacum
8.	Amazones	Amazonas	Amarumayu	Amasunu	713	443	Oceanus Atlanticus
9.	Apurimacum	Apurímac	Apurimaq		690	429	Ucayali
10.	Napus	Napo	Napu		667	414	Amazones
11.	Mater Dei	Madre de Dios	Mayutata	Madre de Dios	655	407	Amazones

Antisensia cacumina plurimorum Peruvianorum fluminum fons sunt.

Peruvia, aliarum aequatorialium rerum publicarum dispar, non solum tropicum clima habet; Antisense pondus et Fluxus Humboldtianus magnam climatis diversitatem intra rem publicam afferunt. Litus modicas temperaturas, paucum praecipitationum, et multum umoris habet, exceptis calidioribus, umidibus Septemtrionalibus locis. In terra superiori, pluvia crebra per aestatem est, et temperatura umorque cum altitudine versus gelida Antisensia cacumina imminuunt. Silva fortibus pluviis et magnis temperaturis distinguitur, excepta meridionalissima parte, quae frigidas hiemes et temporariam pluviam habet. Propter varia geographiam climaque, Peruvia magnam biodiversitatem, cum 21 462 specierum plantarum animaliumque, ex anno 2003 relatam habet, quarum 5855 sunt endemicae. Peruviana gubernatio complures regiones protectas statuit.

Alii montes et cordillerae

• Alpamayo
• Artesonraju
• Cordillera Blanca
• Chachani

Lacus et oceanus

• Lacus Ianganuco
• Lacus Iuninum
• Oceanus Pacificus
• Lacus Titicaca

Urbes Peruvianae

Cuscum.

Despectus Caiamarcae

Arequipa, urbs in Peruvia Meridionali.

Antiqua Callaonis mappa.

Turgalium.

Urbs Latine	Urbs Hispanice	Urbs linguá Quechua	Urbs Aymarice	Incolae	Regio
Abancaius	Abancay	Awankay		57 750	Regio Apurimacensis
Aiacuchum	Ayacucho	Ayakuchu	Ayaquchu	151 019	Regio Aiacuchensis
Aguaytia	Aguaytía	Awaytiya			Regio Ucayalensis
Alerta	Alerta				Regio Ucayalensis
Andaguili	Andahuaylas	Antawaylla		34 087	Regio Apurimacensis
Andoae	Andoas	Andoas			Regio Laureti
Arequipa	Arequipa	Ariqipa	Ariqipa	904 931	Regio Arequipensis
Aurgi	Jaén	Jaén		214 458	Regio Caiamarcensis
Bagua	Bagua	Bagua			Amazonae Regio
Barranca	Barranca	Barranca		21 312	Regio Limensis
Callao	Callao	Qallaw	Kallao	2 000 568	Provincia Callaensis
Camăna	Camaná	Kamana		13 304	Regio Arequipensis
Carazum	Caraz	Qaras		19 134	Regio Ancashensis
Catacai	Catacaos	Catacaos		64 882	Regio Piurensis
Caiamarca	Cajamarca	Kashamarka	Qajamarka	135 000	Regio Caiamarcensis
Chachapoias	Chachapoyas	Chachapuyas		21 360	Amazonae Regio
Ciclaium	Chiclayo	Chiklayu	Chiclayo	738 000	Regio Lambayequensis
Cimbotum	Chimbote	Chimputi	Chimbote	334 568	Regio Ancashensis
Ciulucanae	Chulucanas	Chulucanas		75 844	Regio Piurensis
Collis Pasca	Cerro de Pasco	Pasqu Urqu		70 000	Regio Pascensis
Cuscum	Cuzco	Qusqu	Kusku	348 935	Regio Cuschensis
Ica	Ica	Ika	Ika	219 856	Regio Icensis
Ilum	Ilo	Ilu		57 746	Regio Moqueguensis
Iquitum	Iquitos	Ikitus	Iquitos	406 340	Regio Laureti
Iuliaca	Juliaca	Hullaqa		219 856	Regio Punensis
Iuanivium	Juanjuí	Huwanhuy		50 611	Regio Sancti Martini
Iurimaguae	Yurimaguas	Yurimawas		47 113	Regio Laureti
Lambaieque	Lambayeque	Lampalliqi	Lambayeque	61 025	Regio Lambayequensis
Lima	Lima	Lima	Lima	7 605 742	Regio Limensis
Locumba	Locumba	Lukumpa			Regio Tacnensis
Moiobamba	Moyobamba	Muyupampa		38 530	Regio Sancti Martini
Mollebamba	Mollebamba	Mullipampa			Regio Apurimacensis
Mollendum	Mollendo	Mullintu		22 650	Regio Arequipensis
Moquegua	Moquegua	Muqiwa	Moqwegwa	50 075	Regio Moqueguensis
Oncapolis	Chincha Alta	Hanan Chincha		154 561	Regio Icensis
Oxapampa	Oxapampa	Uqshapampa		8 554	Regio Pascensis
Pacasmaium	Pacasmayo	Pakasmayu		93 973	Regio Libertatis
Payta	Paita	Payta		64 401	Regio Piurensis
Pegepolis	Puquio	Pukyu		13 588	Regio Aiacuchensis
Piscum	Pisco	Pisqu		54 193	Regio Icensis
Piura	Piura	Piura	Piura	450 363	Regio Piurensis
Portus Maldonatus	Puerto Maldonado	Puerto Maldonado	Puerto Maldonado	92 024	Regio Fluminis Matris Dei
Punum	Puno	Punu	Puno	100 168	Regio Punensis
Pucalpa	Pucallpa	Pukallpa		204 772	Regio Ucayalensis
Sicuani	Sicuani	Sikuwani		41 628	Regio Cuschensis
Sullana	Sullana	Sullana		225 562	Regio Piurensis
Tacna	Tacna	Taqna	Takna	242 451	Regio Tacnensis
Talara	Talara	Talara		101 674	Regio Piurensis
Tarapotum	Tarapoto	Taraputu		117 184	Regio Sancti Martini
Tumbes	Tumbes	Tumpis	Tumbes	94 702	Regio Tumbesensis
Turgalium	Trujillo	Truhillu	Trujillo	804 296	Regio Libertatis
Huacium	Huacho	Wachu		84 700	Regio Limensis
Huancaium	Huancayo	Wankayu	Huancayo	323 054	Regio Iuninensis
Huanŭcum	Huánuco	Wanuku	Wanuku	120 000	Regio Huanucensis
Huancavelica	Huancavelica	Wankawillka	Wankawelika	37 184	Regio Huancavelicensis
Huaral	Huaral	Waral		68 606	Regio Limensis
Varas	Huaraz	Waras		143 415	Regio Ancashensis
Zarumilla	Zarumilla	Sarumilla		16 741	Regio Tumbesensis

Oeconomia

Callaonis maritimus portus praecipuus exitus Peruvianarum exportationum.

Peruviana oeconomia significativum incrementum ultimis quindecim annis experta est. Mercatus Emergens secundum MSCI putatur. Peruvia magnum Indicem Evolutionis Humanae cum 0,806 habet. Eius anni 2008 reditus per capita 8 594 dollariorum Statunitensium erat; 36,2% incolarum omnium pauper est, incluso 12,6% pauperrimo. Historice, nationis oeconomica activitas ad exportationes alligata est quae monetam fortem suppeditant ut pecunia importationibus et externi debiti solutionibus commodetur. Quamquam exportationes multum reditus suppeditavere, autosustentabile incrementum et aequior reditus distributio elusiva se demonstravere.

Peruvianum oeconomicum programma ample per praeterita decennia variavit. Inter annos 1968 et 1975 Ioannis Velasco Alvarado gubernatio radicales reformationes introduxit, inter quas reformatio agraria, adventiciarum societatum expropriatio, oeconomicae dispensationis systematis introductio, magni civitariae proprietatis campi creatio. Hae rationes concidere in attingendorum earum propositorum redistributionis redituum et finis oeconomicae dependentiae ex evolutis nationibus.

Neglecto ab his adversis resultationibus, pleraeque reformationes usque ad annis fere 1990/1999 non inversae sunt, ubi liberalizans Alberti Fujimori gubernatio ad finem inspectionem pretiorum, protectionismum, collocationi pecuniariae directae adventiciae restrictiones et plerasque societatum civitarias possessiones adduxit. Reformationes sustentum oeconomicum incrementum ex anno 1993 permisere, excepta ruina pretiorum post anni 1997 Crisin Pecuniariam Asianam.

Diaconiae 53% Peruviani Productus Domestici Grossi rationem reddunt quas industria (22.3%), extractivae industriae (15%) et vectigalia (9,7%) sequuntur. Recens oeconomicum incrementum macroeconomica stabilitate, admelioratis terminis commercii et crescentibus collocatione pecuniaria et consumptione propulsum est. Commercium amplius post implementum Foederis Liberi Commercii inter Peruviam et Civitates Foederatas 12 Aprilis anni 2006 obsignati creturum esse exspectatur. Peruvianae praecipuae exportationes cuprum, aurum, zincum, textilia et pisces sunt; eius principales commercii sociae Civitates Foederatae, Sina, Brasilia et Chilia sunt.

Demographia

Peruviani femina et puer in Antisensi nationis regione.

Cum ciciter 29 milliones incolarum, Peruvia quarta natio cum maximo incolarum numero in America Meridionali ex anno 2007 est. Cuius demographici incrementi index e 2,6% in 1,6% inter annos 1950 et 2000 declinavit; incolarum numerus approximate 42 milliones anno 2050 attacturus esse exspectatur. Ex anno 2007, 75,9% urbanas areas et 24,1% rurales areas colit. Inter praecipuas urbes Lima, cum octo millionibus hominum, Arequipa, Turgalium, Ciclaium, Piura, Iquitum, Cuscum, Cimbotum et Huancaium sunt, quarum omnes amplius 250 000 incolarum in censu anni 2007 retulere. In Amazonica regione, sexdecim ethnolinguisticae familiae et amplius 65 dissimiles ethnici circuli sunt. Post Brasiliam et Novam Guineam, Peruvia maximum incontactarum tribuum numerum in mundo habet.

Peruvia multiethnica natio dissimilium circulorum iunctura per quinque saecula formata est. Amerindi Peruvianum territorium per pluria millennia ante Hispanicam Occupationem saeculo XVI incoluerunt; quorum incolarum numerus ex aestimatis novem millionibus anno circiter 1525 in circiter 600 000 anno 1620, praesertim ob morbos infectiosos, decrevit. Hispani et Afri magno numero per coloniale dominium advenere, valde inter se et cum Indigenicos populos miscentes. Post libertatem captam, gradualis Europaea immigratio ex Britanniarum Regno, Francia, Germania, Italia et Hispania. Seres annis circiter 1850/1860 advenere, servos operarios substituentes cum praecipuo pondere in Peruviana societate e principio. Inter alios immigratorios circulos Arabes et Iaponienses excellunt. Peruviana phyletica structura 45% Amerindorum, 37% Mixticiorum (inter Amerindos et Europaeos mixtorum), 15% Europaeorum et 3% inter Afros, Iaponienses, Seres, aliosque classificari potest.

Hispanica, prima Peruvianorum quinque annos natorum seniorumque lingua, anno 2007 est praecipua reipublicae lingua. Cum pluribus linguis Indigenarum coexsistit,^? inter quas maximi ponderis lingua Quechua, qua 13.2% incolarum loquitur, est. Aliis nativis, inter quas Aymara), et adventiciis linguis 2.7% et 0.1% Peruvianorum proprie loquitur.^? In anni 2007 censu, 81.3% incolarum duodecim annos natorum et seniorum Catholici, 12.5% Evangelici, 3.3% aliarum confessionum et 2.9% non religiosi se describunt. Alphabetismus 92% anno 2007 aestimatur; hic index minor ruri (80.3%) quam in urbibus (96.3%). Primaria secundariaque educationes obligatoria et gratuita publicis in scholis sunt.

Cultura

Anonyma Scholae Cuscensis pictura saeculi duodevicensimo.

Peruviana cultura praecipue in Amerindis et Hispanicis traditionibus^? radicatur, quamquam a compluribus Africis, Asianis, et Europaeis ethnicis circulis quoque affecta est. Peruvianae artisticae traditiones originem ab Prae-Incaicarum culturarum elaborato figlino, textilibus, iocalibus^? et sculptura trahunt. Incae has artes servavere et architecturalia opera fecere inter quae Archaeoropolis (Hispanice Machu Picchu ; linguá Quechua Machu Pikchu) constructio. Barocus in colonialem artem dominatus est, quamquam nativis traditionibus modificatus. Hoc per perihodon, pleraeque artes res religiosas attendebant; numerosae aerae ecclesiae Scholae Cuscensisque picturae sunt repraesentativae. Artes se post libertatem captam usque ad indigenarum ortum saeculo vicensimo ineunte stagnaverunt. Post annum fere 1950 Peruviana ars eclectica tam adventiciis quam incolarum motibus excusa fuit.

Litterae Peruvianae suas radices in oralibus Praecolumbianarum civilizationum traditionibus habent. Hispani scriptionem saeculo sexto decimo introduxerunt; inter coloniales litteras chronicae et religiosae litterae excellunt. Post libertatem captam, Costumbrismus et Romanticismus communissima litteraria genera facti sunt, velut in Ricardi Parma operibus videtur. Saeculo vicensimo ineunte, Indigenisticus motus scriptores velut Cyrum Alegría, Iosephum Mariam Arguedas, et Caesarem Vallejo produxit. Per secundum saeculi dimidium, Peruvianae litterae amplius notae factae est propter auctores sicut Marium Vargas Llosa, Floris Latinamericani (Hispanice Boom Latinoamericano) ductorem.

Cebitsum in mulso cum citro madefacti victus maritimi ferculum.

Gastronomia Peruviana Amerindicae et Hispanicae cum magno Africae, Arabicae, Italicae, Sericae, et Iaponicae culinarum pondere commixtio est. Inter communia fercula anticutsa (Hispanice anticuchos), cebiche (ita Hispanice; linguá Quechua siwichi), humitae (Hispanice humitas ; linguá Quechua humint'a) et patsamanca (Hispanice pachamanca; linguá Quechua: pachamanka) sunt. Propter climaticam intra Peruviam diversitatem, ampla plantarum animaliumque varietas prompta coquendo est. Peruviana gastronomia nuper acclamationem ob suam ingredientium^? et technicarum diversitatem accepit.

Musica Peruviana Antisensem, Hispanicam et Africam radices habet. Praehispanicis in temporibus, musica expressio ample secundum regionem variabat; quena (linguá Quechua et Aymarice qina) et tinya duo communia instrumenta erant. Hispanica occupatio novorum instrumentorum introductionem, inter quae cithara Hispanica et harpa, simul et hybridicorum instrumentorum evolutionem, inter quae tsarangum (Hispanice: charango; linguá Quechua charanku ; Aymarice khirkhi khiwiña), tulit. Africae contributiones ad Peruvianam musicam rhythmos et capsonem (Hispanice cajón), membranophonicum instrumentum, comprehendunt. Peruvianae laographicae saltationes marinariam (Hispanice et linguá Quechua: marinera), tondarium (Hispanice: tondero), saltationem forficis (Hispanice danza de tijeras ; linguá Quechua tihiras), et huaynum (linguá Quechua wayñu), et diabolatam (Hispanice et linguá Quechua diablada) comprehendunt.

Homines clari

• Rosa Limensis sancta
• Sanctus Martinus
• Iosephus de La Mar
• Raimundus Castilla
• Ricardus Palma
• Michael Grau
• Petrus Paulet
• Caesar Vallejo
• Chabuca Granda
• Marius Vargas Llosa
• Alanus Garcia Perez
• Albertus Fujimori
• Alexander Toletum
• Martinus Vizcarra
• Petrus Castillo
• Dina Boluarte

Universitates

Medius campus in Pontificia Universitate Catholica Peruviae.

Limae:

• Universitas Nationalis Maior Sanctii Marcii
• Universitas Peruviana Sancti Ioannis Baptistae
• Universitas Nationalis Agraria La Molina
• Universitas Nationalis Ingeniariae
• Pontificia Universitas Catholica Peruviae
• Universitas Limensis
• Universitas Sanctus Martinus
• Universitas Pacificum
• Universitas Caietani Heredia
• Universitas Piurensis
• Universidad Scientifica Meridionalis
• Universitas Nationalis Friderici Villareal
• Universitas Ricardi Palma
• Universitas Peruviana Scientiarum Applicatarum (Universidad Peruana de Ciencias Aplicadas)
• Universitas Sancti Ignatii Loyolensis
• Universidad Tecnológica del Perú (Universitas Technologica Peruviae)
• Universitas Alae Peruvianae
• Universitas Peruviae Americae
• Universitas Feminina Sacris Cordis
• Universitas Incae Garcilasi de la Vega
• Universitas Marcellini Champagnat
• Schola Superiorum pro Graduatu (ESAN)
• Universitas Nationalis Callaonensis

Cusci:

• Universitas Nationalis Sanctus Antonius Abbatem

Arequipae:

• Universitas Nationalis Sanctus Augustinus

Aiacuchi:

• Universitas Nationalis Sanctus Christophorus Huamangensis

Nexus interni

• Historia Peruviae
• Index fontium Latinorum de Peruvia
• Anna Jara
• Peruvia Superior

Nexus externi

Vicimedia Communia plura habent quae ad Peruvia spectant.

Notae

Regiones, civitates et territoria Americae

Opus geopoliticum • Nationes mundi • America

Capsae cognatae: Africa • Asia • Europa • Oceania

Peruvia : politica

Praesides Peruviae (1838-)

Augustinus Gamarra 1838 • Manuel Menéndez 1841 • Ioannes Chrysostomus Torrico González 1842 • Franciscus de Vidal La Hoz 1842 • Iustus Figuerola de Estrada 1843 • Manuel Ignatius de Vivanco Iturralde et Dominicus Nieto y Márquez 1843 • Raimundus Castilla 1844 • Dominicus Elías 1844 • Manuel Menéndez 1844 • Iustus Figuerola de Estrada 1844 • Manuel Menéndez 1845 • Raimundus Castilla 1845 • Iosephus Rufinus Echenique 1851 • Raimundus Castilla 1855 • Michael de San Román 1862 • Raimundus Castilla 1863 • Petrus Diez Canseco 1863 • Ioannes Antonius Pezet 1863 • Petrus Diez Canseco 1865 • Marianus Ignatius Prado 1865 • Franciscus Diez Canseco 1868 • Iosephus Balta 1868 • Thomas Gutiérrez 1872 • Petrus Diez Canseco 1872 • Marianus Herencia Zevallos 1872 • Manuel Pardo 1872 • Marianus Ignatius Prado 1876 • Ludovicus La Puerta 1879 • Nicolaus de Piérola 1879 • Franciscus García Calderón 1881 • Lizardo Montero Flores 1881 • Michael Iglesias et Andreas Avelino Cáceres 1882/1883 • Antonius Arenas 1885 • Andreas Avelino Cáceres 1886 • Remigius Morales Bermúdez 1890 • Iustinianus Borgoño 1894 • Andreas Avelino Cáceres 1894 • Manuel Candamo 1895 • Nicolaus de Piérola 1895 • Eduardus López de Romaña 1899 • Manuel Candamo 1903 • Serapio Calderón 1904 • Iosephus Pardo y Barreda 1904 • Augustus B. Leguía y Salcedo 1908 • Gulielmus Billinghurst 1912 • Anscharius R. Benavides 1914 • Iosephus Pardo y Barreda 1915 • Augustus B. Leguía y Salcedo 1919 • Manuel Maria Ponce Brousset 1930 • Ludovicus Michael Sánchez Cerro 1930 • Ricardus Leontius Elías 1931 • Gustavus Jiménez 1931 • David Samanez Ocampo 1931 • Ludovicus Michael Sánchez Cerro 1931 • Anscharius R. Benavides 1933 • Manuel Prado y Ugarteche 1939 • Iosephus Ludovicus Bustamante y Rivero 1945 • Manuel Apollinarius Odría Amoretti 1948 • Zenon Noriega Agüero 1950 • Manuel Apollinarius Odría Amoretti 1950 • Manuel Prado y Ugarteche 1956 • Ricardus Pérez Godoy 1962 • Nicolaus Lindley López 1962 • Ferdinandus Belaúnde Terry 1963 • Ioannes Velasco Alvarado 1968 • Franciscus Morales Bermúdez 1975 • Ferdinandus Belaúnde Terry 1980 • Alanus García Pérez 1985 • Albertus Fujimori 1990 • Valentinus Paniagua Corazao 2000 • Alexander Toledo 2001 • Alanus García Pérez 2006 • Ollanta Humala 2011 • Petrus Paulus Kuczynski 2016 • Martinus Vizcarra 2018 • Manuel Merino 2020 • Franciscus Sagasti 2020 • Petrus Castillo 2021 • Dina Boluarte 2022 Opus geopoliticum • Duces civitatum Americanarum hodiernarum Capsae cognatae: Primi ministri Peruviae • Ministri rerum externarum Peruviani

Primi ministri Peruviae (2000–)

Xaverius Pérez de Cuéllar 2000 • Robertus Dañino Zapata 2001 • Aloysius Solari De La Fuente 2002 • Beatrix Merino 2003 • Carolus Ferrero 2003 • Petrus Paulus Kuczynski 2005 • Georgius Del Castillo 2006 • Iudas Simon 2008 • Xaverius Velásquez 2009 • Iosephus Antonius Chang 2010 • Rosario Fernández 2011 • Salomon Lerner Ghitis 2011 • Anscharius Valdés 2011 • Ioannes Jiménez Mayor 2012 • Caesar Villanueva 2013 • Renatus Cornejo 2014 • Anna Jara 2014 • Petrus Cateriano 2015 • Ferdinandus Zavala 2016 • Mercedes Aráoz 2017 • Caesar Villanueva 2018 • Salvator del Solar 2019 • Vincentius Zeballos 2019 • Petrus Cateriano 2020 • Waltherus Martos 2020 • Anterus Flores-Aráoz 2020 • Violeta Bermúdez 2020 • Guido Bellido 2021 • Mirtha Vásquez 2021 • Hector Valer 2022 • Hannibal Torres 2022 • Betssy Chávez 2022 • Petrus Angulo Arana 2022 • Albertus Otárola 2022 • Gustavus Adrianzén 2024 Opus geopoliticum • Gubernatores civitatum Americanarum hodiernarum Capsae cognatae: Praesides Peruviae • Ministri rerum externarum Peruviani • Ministri munitionis Peruviani

Ministri rerum externarum Peruviani (2000–)

Xaverius Pérez de Cuéllar 2000 • Didacus García Sayán 2001 • Allan Wagner Tizón 2002 • Manuel Rodríguez Cuadros 2003 • Ludovicus Ferdinandus Olivera 2005 • Anscharius Maúrtua 2005 • Iosephus García Belaúnde 2006 • Raphael Roncagliolo 2011 • Eda Adriana Rivas 2013 • Gundisalvus Gutiérrez Reinel 2014 • Anna Maria Sánchez de Ríos 2015 • Ricardus Luna 2016 • Caietana Aljovín 2018 • Nestor Popolizio 2018 • Gustavus Meza-Cuadra 2019 • Marius López Chávarri 2020 • Franca Deza 2020 • Elisabetha Astete 2021 • Allan Wagner 2021 • Hector Béjar 2021 • Anscharius Maúrtua 2021 • Caesar Landa 2022 • Michael Angelus Rodríguez Mackay 2022 • Caesar Landa 2022 • Anna Caecilia Gervasi 2022 • Xaverius González-Olaechea 2023 Opus geopoliticum • Ministri a rebus externis civitatum Americanarum hodiernarum Capsae cognatae: Praesides Peruviae • Primi ministri Peruviae

Peruvia : geographica

Regiones Peruviae