Lingua Neograeca
Alphabetum Graecum
Lingua Neograeca,[1] seu lingua Graeca vulgaris,[2] est quaelibet nonnullarum linguarum vel dialectorum Graecorum in usu vernaculo post Constantinopolim a Turcis expugnatam (1453). Lingua Neograeca usque ad annum 1976 per diglossiam in duas varietates divisa erat, quarum una erat lingua Demotica (δημοτική, scilicet γλώσσα, 'communis', 'vulgaris'), sermo quotidianus et quasi innatus, altera lingua Pura (Καθαρεύουσα), plerumque (tantum) scripta, forensis et ecclesiastica.
Ab anno 1976, norma facta est Lingua Neograeca communis (Νεοελληνική κοινή), sermo Demotica (Δημοτική) cum quibusdam proprietatibus e Pura (Καθαρεύουσα) oriundis.
Sunt etiam dialecti neograecae; fere omnes filiae dialecti Atticae sunt. Tantum dialectus Tsaconica est filia dialecti Doricae, quae in paucis vicis Peloponnesiis adhuc in usu est.
- Pars Attica
- Lingua Neograeca sive Lingua Graeca hodierna (Νέα Ελληνικά sive Νεοελληνική) cum dialectis septentrionibus et meridionalibus (inter quas dialectis Cypriotis, quae ob longam segregationem insulae aliquas proprietates antiquas servant)
- Dialectus Cappadociana †
- Dialectus Pontica
- Dialectus Graeco-Calabra, sive Catoitaliotica (Dialectus Magnae Graeciae)
- Dialectus Romanograeca (lingua Zingarorum peregrinatorum)
- Dialectus Ievanica (lingua Graecoiudaeorum) †
- Lingua Neograeca sive Lingua Graeca hodierna (Νέα Ελληνικά sive Νεοελληνική) cum dialectis septentrionibus et meridionalibus (inter quas dialectis Cypriotis, quae ob longam segregationem insulae aliquas proprietates antiquas servant)
- Pars Dorica
Aliqua solita verba locutionesque
[recensere | fontem recensere]| Lingua Latina | Lingua Graeca | Pronuntiatus |
| Graecus | Έλληνας | [ˈe̞linas]. |
| Graeca | Ελληνίδα | [ˌe̞liˈniða]. |
| Graece | Ελληνικά | [e̞ˌliniˈka]. |
| bonum mane (opto) | καλημέρα | [ˌkaliˈme̞ra]. |
| bonam vesperam (opto) | καλησπέρα | [ˌkaliˈspe̞ra]. |
| bonam noctem (opto) | καληνύχτα | [ˌkaliˈnixta]. |
| vale | χαίρετε (sermo urbanus), αντίο (s. cotidianus), γεια σου or γεια σας (s. familiaris) | [ˈçe̞re̞te̞], [aˈdio̞], [ˈʝasu], [ˈʝa-sas] . |
| domina | κυρία | [kiˈria] |
| quaeso | παρακαλώ | [paˌrakaˈlo̞]. |
| domine | κύριε | [ˈkirie] |
| ignosce mihi | συγνώμη | [siˈɣno̞mi]. |
| gratias tibi (ago) | ευχαριστώ | [e̞fˌxariˈsto̞]. |
| illud | αυτό, (ε)κείνο | [afˈto̞]; [(e̞)ˈcino̞]. |
| hoc | αυτό, (ε)τούτο | [afˈto̞]; [(e̞)ˈtuto̞]. |
| ita (est) | ναι | [ne̞]. |
| non | όχι | [ˈo̞çi]. |
| propinatio | εις υγείαν! (ad litteram: "saluti"), aut vulgarius γεια μας! (ad litteram: "nostrae saluti") | [ˌis iˈʝi.an], [ˈʝa mas]. |
| sucus | χυμός | [çiˈmo̞s̠]. |
| aqua | νερό | [ne̞ˈro̞]. |
| vinum | κρασί | [kraˈsi]. |
Textus exemplum
[recensere | fontem recensere]Commentatione prima Universae Iurum Humanorum Declarationis (a Consociatione Nationum):
- Άρθρο 1: 'Ολοι οι άνθρωποι γεννιούνται ελεύθεροι και ίσοι στην αξιοπρέπεια και τα δικαιώματα. Είναι προικισμένοι με λογική και συνείδηση, και οφείλουν να συμπεριφέρονται μεταξύ τους με πνεύμα αδελφοσύνης.
- Graeca in abecedario Graeco.
- Arthro 1: Holoe hoe anthropoe genniuntae eleutheroe cae isoe sten axioprepea cae ta dicaeomata. Einae proecismenoe me logici cae syneidese, cae opheilun na symperipherontae metaxy tus me pneuma adelphosynes.
- Graeca in translitteratione Romana.
- Árthro 1: Óli i ánthropi yeniúnde eléftheri ke ísi stin aksioprépia ke ta dhikeómata. Íne prikizméni me loyikí ke sinídhisi, ke ofílun na simberiféronde metaksí tus me pnévma adhelfosínis.
- Graeca in transcriptione.
- [ˈarθro ˈena ‖ ˈoli i ˈanθropi ʝeˈɲunde eˈlefθeri ce ˈisi stin aksioˈprepia ce ta ðiceˈomata ‖ ˈɪne priciˈzmeni me loʝiˈci ce siˈniðisi | ce oˈfilun na simberiˈferonde metaˈksi tuz me ˈpnevma aðelfoˈsinis]
- Graeca in Abecedario Phonetico Internationali.
- Commentatio I: Omnes homines dignitate et iure liberi et pares nascuntur, rationis et conscientiae participes sunt, quibus inter se concordiae studio est agendum.
- Latine (e situ United Nations Human Rights)
Numeri
[recensere | fontem recensere]nihil, nil - μηδέν - míden - API: ['miðen]
unus - ενας, μία, ενα - enas, mía, ena - API: ['enas], ['mia], ['ena]
duo - δύο - duo - API: ['ðio]
tres - τρία - tría - API: ['tria]
quattuor - τέσσερα - téssera - API: ['tesera]
quinque - πέντε - pénte - API: ['pende]
sex - έξι - éxi - API: ['eksi]
septem - επτά - eptá - API: [ep'ta]
octo - οκτώ - októ - API: [ok'to]
novem - εννέα - ennéa - API: [e'nea]
decem - δέκα - déka - API: ['ðeka]
Notae
[recensere | fontem recensere]- ↑ Vide e.g. titulum operis H. C. Muller, Cobeti de lingua neograeca iudicium epistola critica ad Naberum. Lugduni Batavorum: Brill, 1892 (Textus apud Google Books)
- ↑ Ioannis Matthiae Gesneri Opuscula minora varii argumenti, tomus V (Vratislaviae; 1745), p. 39.
Bibliographia
[recensere | fontem recensere]- Trudgill, Peter. 2003. Modern Greek dialects. A preliminary classification. Journal of Greek Linguistics 4: 54–64. ISSN 1566-5844.
- Holton, David, Peter Mackridge, et Irene Philippaki-Warburton. 1997. Greek: A comprehensive grammar of the modern language. Londinii: Routledge. ISBN 0-415-10002-X. Liber apud books.google.de.
- Ruge, Hans. 2001. Grammatik des Neugriechischen (Lautlehre, Formenlehre, Syntax). Coloniae Agrippinae. ISBN 3-923728-19-0.
- Κλαίρης, Χρήστος, et Γεώργιος Μπαμπινιώτης. 2005. Γραμματική της Νέας Ελληνικής. Athenis.
- Μπαμπινιώτης, Γεώργιος. 1998. Λεξικό της Νέας Ελληνικής Γλώσσας. Athenis.
- [O.A.]?. 1998. Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Ινστιτούτο Νεοελληνικών σπουδών: Λεξικό της Κοινής Νεοελληνικής. Thessalonicae.
- Lonely Planet, Thanasis Spilias et Lonely Planet Publications, Greek, editio quarta, Mars 2010. ISBN 9781741047080
Nexus interni
- Betacismus
- Lingua Graeca
- Nicolaus P. Andriotes, linguista et peritus linguae Neograecae
