nav
Bilêvkirin
[biguhêre]Navdêr 1
[biguhêre]Zayenda nêr a binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | nav | nav |
Îzafe | navê | navên |
Çemandî | navî | navan |
Nîşandera çemandî | wî navî | wan navan |
Bangkirin | navo | navino |
Zayenda nêr a nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | navek | navin |
Îzafe | navekî | navine |
Çemandî | navekî | navinan |
nav nêr
- peyva ku kesek pê tê nasîn:
- - Navê te çi ye?
- Navê min Elî ye.
- - Navê te çi ye?
- peyveke taybet ku welat, bajarek an devereke din pê tê nasîn
- Navê paytextê Spanyayê çi ye? - Madrîd e.
- Navê gundê me Bêxebar bû.
- peyveke taybet ku heywanek pê tê nasîn:
- Navê kûçikê wan Beşo ye.
- Ma we ti nav li pisîka xwe nekirine?
- peyva ku tiştek an heyberek pê tê nasîn
- - Navê van gulan çi ye?
- Navê wan beybûn e. - - Navê vî amûrî bi kurdî çi ye?
- Navê wî çekûç e.
- - Navê van gulan çi ye?
- navûdeng, navdarî, meşhûrî
- Dûr bû ji wî zad û te’am,
Xizmet dikir daim mudam,
Navê wî çûbû şerq û şam,
Kamil ji qedr û qîmetê — (Feqiyê Teyran: Bersîsê Abid)
- Dûr bû ji wî zad û te’am,
- (rêzimanî) navdêr
Ji wêjeya klasîk
[biguhêre]- Ma li ser lewhê nivîsî dem bi dem
Serxweş û şukranê Wî navê şêrîn
Paşî bi ilhamê Rebb-il 'alemîn — (Mela Hesenê Bateyî, Mewlûda Kurdî, ~1720)
Herwiha
[biguhêre]- naw – hin deverên kurmanciya rojhilatî
Bi alfabeyên din
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Ji proto-hindûewropî *h₁nómn̥. Hevreha soranî ناو (naw), kurdiya başûrî naw, lekî nam, hewramî name, zazakî name, belûçî û farisî نام (nam), tacikî û osetî ном (nom), peştûyî نوم (num), farisiya navîn 𐫗𐫀𐫖 (nam), partî 𐫗𐫀𐫖 (nʾm) / 𐭍𐭀𐭌 (nam), farisiya kevn 𐎴𐎠𐎶 (n-a-m /nāma/), avestayî 𐬥𐬁𐬨𐬀𐬥 (nāman)... sanskrîtî नामन् (nā́man), hindî नाम (nām), urdûyî نام (nām), maratî नाव (nāv), nepalî û sindhî नाउँ (nāũ)... hîtîtî 𒆷𒀀𒈠𒀭 (lāman)... almanî Name, holendî naam, îngilîzî name, swêdî namn, norwecî namn / nav, danmarkî navn, îzlendî nafn... oskanî 𐌍𐌖𐌌𐌍𐌄𐌝𐌔 (numneís), umbriyî 𐌍𐌏𐌌𐌄 (nome) û 𐌍𐌖𐌌𐌄𐌌 (numem), latînî nomen, îtalî û portugalî nome, fransî nom, romanî nume, spanî nombre... yûnaniya kevn όνομα (ónoma)... ermenî անուն (anun) (anun)... bretonî anv, îrlendî ianm... albanî êmën / emër... rusî и́мя (ímja) (íma), polonî imię, miano.
Bo guherîna M bi V di kurdî de, binêrin herwiha: dav, gav...
- Çavkanî:
- Beekes, Robert S. P. (2011): Comparative Indo-European Linguistics: An Introduction, revised by Michiel de Vaan.
- Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
- Horn, Paul. (1893): Grundriss der neupersischen Etymologie [Bingehê etîmolojiya farisî] (bi almanî). Strassburg
- Kloekhorst, Alwin (2008): Etymological Dictionary of the Hittite Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 5), Leiden, Boston: Brill.
- MacKenzie, David Neil, The dialect of Awroman (Hawraman-i Luhon) Grammatical sketch, texts, and vocabulary, Kommissionaer: Munksgaard (København), 1966
- Mackenzie, D. N. (1971), A Concise Pahlavi Dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press.
- Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959
- Ringe, Donald (2006): From Proto-Indo-European to Proto-Germanic (A Linguistic History of English; 1), Oxford: Oxford University Press
- The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/
- Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
- Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em
Bi zaravayên din
[biguhêre]Werger
[biguhêre]- Ev qismê Wergerê ji agahiyên naveroka vê guhertoya gotara wekhev a li ser Wîkîferhenga îngilîzî pêk tê.
Navdêr 2
[biguhêre]Zayenda mê ya binavkirî | ||
---|---|---|
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | nav | nav |
Îzafe | nava | navên |
Çemandî | navê | navan |
Nîşandera çemandî | wê navê | wan navan |
Bangkirin | navê | navino |
Zayenda mê ya nebinavkirî | ||
Rewş | Yekjimar | Pirjimar |
Navkî | navek | navin |
Îzafe | naveke | navine |
Çemandî | navekê | navinan |
nav mê
- hindir, merkez, navend, nîvek, navber, daxil, beyn, navbeyn, di nav de, li gel, pê re
- li nav malê
- di nav me de.
- di nav kaxezê re.
- ji nav wan kesan.
- Li nav narê, evê pêtê,
Li ser sêlê xewa kê tê,
Ecel gurg e yeqîn kê tê,
Te ne fikr e û ne ew kar e... — (Feqiyê Teyran: Rabe dilo, dilo rabe!)
Herwiha
[biguhêre]Jê
[biguhêre]Etîmolojî
[biguhêre]Hevreha soranî ناو (naw), farisî ناف (naf) (navik), farisiya navîn 𐭭𐭠𐭯𐭪 (nāfag, nafeg: navik)... sanskrîtî नभ्य (nábhya) û नाभि (nā́bhi)... latviyayî naba... almanî Nabe, Nabel, holendî naaf, îngilîzî nave, navel, swêdî nav, navel, danmarkî nav navle... ermenî անիւ (aniw)... yûnaniya kevn ὀμφαλός (omphalós)... latînî umbilīcus, fransî nombril, ombilic, îtalî ombelico, portugalî umbigo, spanî ombligo... hemû ji proto-hindûewropî *h₃nobʰilos ji *h₃nebʰ- (nav, nîve; navik).
- Çavkanî:
- Chyet, Michael L. (2003): Kurdish-English Dictionary, Ferhenga Kurmancî-Inglîzî, Yale University Press.
- Mackenzie, D. N. (1971), A Concise Pahlavi Dictionary, London, New York, Toronto: Oxford University Press.
- Pokorny, Julius, Ferhenga etîmolojî ya hindûewropî ["Indogermanisches etymologisches Wörterbuch (bi almanî)"], Bern, 1959
- The Tower of Babel - An Etymological Database Project [Birca Babilê - Projeyeke Danegeha Etîmolojî] (bi îngilîzî û rusî): http://starling.rinet.ru/
- Tsabolov, R. L., Ferhenga etîmolojî ya zimanê kurdî ["Цаболов, Р. Л.: Эмцмолоƨцческцц̆ словарь курδскоƨо языка"], Moskova, 2001-2010
- Watkins, Calvert, The American Heritage Dictionary of Indo-European Roots [arşîv], Houghton Mifflin Co., 2007, çapa 2em
Werger
[biguhêre]- Almanî: darin → de, innen → de, inwendig → de, hinein → de
- Angevinî: dedin
- Bulgarî: вътре → bg (vátre)
- Çînî: 内 → zh (nèi)
- Damariya rojhilat: laˈrahnano
- Danmarkî: indenfor, derinde
- Esperantoyî: interne
- Farisî: بین → fa, میان → fa
- Fînî: sisällä → fi
- Flamiya rojava: binn
- Fransî: dedans → fr, intériur → fr
- Galoyî: dden
- Gurcî: შიგ (šig), შიგნით (šignit)
- Holendî: binnen → nl, daarbinnen → nl
- Îngilîzî: inside → en, interior → en
- Îstro-romanyayî: ănuntru
- Îtalî: dentro → it
- Katalanî: dins → ca
- Komorî: moni
- Kornî: a-bervedh
- Mecarî: benn → hu
- Norweciya bokmålî: innenfor → no
- Oksîtanî: dedins, dintre → oc
- Oyratayî: muʈu
- Papyamentoyî: aden, paden
- Pîrahayî: kaó
- Polonî: wewnątrz → pl, w środku
- Romanyayî: înăuntru → ro
- Rusî: внутри → ru (vnutri)
- Samiya bakurî: siste
- Spanî: adentro → es
- Swahîlî: ndani → sw
- Şîngazîcayî: pvohari
- Tirkî: ara → tr, iç → tr, dahil → tr
- Yûnanî: μέσα → el (mésa)
Daçek
[biguhêre]nav
Etîmolojî
[biguhêre]Binêre: nav (navdêr 2)
Werger
[biguhêre]- Albanî: në
- Almanî: in → de
- Bretoniya kevn: in
- Bulgarî: в → bg (v), във (vǎv)
- Çolyanî: bru-
- Esperantoyî: en → eo
- Farisî: در → fa (der), تو → fa (tû)
- Fînî: -ssa → fi, -ssä → fi
- Flamiya rojava: binn
- Galoyî: den, dan
- Haîtî: nan
- Holendî: in → nl
- Îngilîzî: inside → en, aboard → en, into → en, in → en
- Înterlîngua: in → ia
- Katalanî: en → ca
- Komorî: moni mwa, harimwa, moni na
- Kotavayî: ko, koe
- Kreyoliya seyşelî: dan
- Oksîtanî: en → oc, dins → oc, dens → oc, dinc → oc
- Pîkardî: dins
- Samiya bakurî: siste
- Sawayî: min
- Slovakî: v → sk, vo
- Spanî: en → es
- Swahîlî: katika
- Swêdî: i → sv
- Şîngazîcayî: ho-harmwa, harmwa, harimwa, harumwa, ho-..-ni
- Weylsî: mewn → cy
- Yûnaniya kevn: ἐν (en)
Bilêvkirin
[biguhêre]Hejmar
[biguhêre]nav
Navdêr
[biguhêre]nav
Kurtenav
[biguhêre]nav
Navdêr
[biguhêre]nav mê
Çavkanî
[biguhêre]Lêker
[biguhêre]nav
Navdêr
[biguhêre]nav
Navdêr
[biguhêre]nav nêr
Navdêr
[biguhêre]nav mê
Çavkanî
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]nav mê
Çavkanî
[biguhêre]Navdêr
[biguhêre]nav
- Kurmancî
- Bilêvkirina IPAyê bi kurmancî
- Dengên kurmancî ji Wanê
- Deng bi kurmancî
- Navdêr bi kurmancî
- Navdêrên nêr bi kurmancî
- Jêgirtin bi kurmancî
- Rêzimanî bi kurmancî
- Ji wêjeya klasîk (kurmancî)
- Peyvên kurmancî ji proto-hindûewropî
- Werger bi aramiya babîlonî ya cihûyî
- Navdêrên mê bi kurmancî
- Daçek bi kurmancî
- Bretonî
- Deng bi bretonî
- Hejmar bi bretonî
- Danmarkî
- Navdêr bi danmarkî
- Îngilîzî
- Kurtenav bi îngilîzî
- Lombardî
- Navdêr bi lombardî
- Navdêrên mê bi lombardî
- Navgîn bi lombardî
- Luksembûrgî
- Lêker bi latviyayî
- Norwecî
- Navdêr bi norwecî
- Romanî
- Navdêr bi romanî
- Navdêrên nêr bi romanî
- Piedmontîsî
- Navdêr bi piedmontîsî
- Navdêrên mê bi piedmontîsî
- Navgîn bi piedmontîsî
- Romancî
- Navdêr bi romancî
- Navdêrên mê bi romancî
- Navgîn bi romancî
- Swêdî
- Navdêr bi swêdî