derî

Kurmancî

Bilêvkirin

Navdêr

Zayenda nêr a binavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	derî	derî
Îzafe	deriyê	deriyên
Çemandî	derî	deriyan
Nîşandera çemandî	wî derî	wan deriyan
Bangkirin	deriyo	deriyino
Zayenda nêr a nebinavkirî
Rewş	Yekjimar	Pirjimar
Navkî	deriyek	deriyin
Îzafe	deriyekî	deriyine
Çemandî	deriyekî	deriyinan

derî nêr

cihê ku mirov tê re ji xanî derdikeve yan diçe hindirî xanî
deriyê malê, deriyê hewşê, deriyê xanî, deriyê govê, deriyê şkeftê

Derî girtî bû loma em neçar man pencereyê bişkînin û tê re biçin.
cihê ku tiştek jê tê vekirin û girtin
deriyê kartonê, deriyê sindoqê, deriyê qutiyê

Ji wêjeya klasîk

Sewr û ḧimar e ga û ker.
Ban çi ye? seqf e, bab e der. — (Ehmedê Xanî: Nûbihara Biçûkan)

Bi alfabeyên din

kurdî-erebî: ده‌ری‎
(Edebiya klasîk) در‎ (der)
kurdî-krîlî: дәри

Herwiha

Hevmane

qapî, dergeh, derok

Jê

derî vekirin
derî asê kirin
derî girtin
derî qepat kirin
derî qerase kirin
derî qutan
derî qilf kirin

Etîmolojî

Ji ya berê der, herwiha derok, dergeh, hevreha soranî ده‌رگا‎ (derga), hewramî bere, zazakî ber, semnanî berî, pertî ber, sogdî b'r, farisî در‎ (der), pehlewî der, hexamenişî 𐎯𐎺𐎼𐎹𐎠 (duver-), avestayî 𐬛𐬎𐬎𐬀𐬭𐬆𐬨‎ (duuar-, /dver-/), osetî дуар (dwar), sanskrîtî द्वार (dvā́ra), hîtîtî 𒀭𒄙𒍝 (an-dur-za), ermenî դուռ (duṙ), albanî derë, lîtwanî durys, latviyayî durvis, rusî дверь (dvêr'), çekî dveře, polonî drzwi, îngilîzî door, holendî deur, swêdî dörr, danmarkî/norwecî dør, almanî Tür, yûnanî θύρα (thúra)... hemû ji proto-hindûewropî *dʰwṓr / *dʰwer-.

Bo guherîna D bi B di zazakî, hewramî, pertî, semnanî û sogdî de, bidin ber kurmancî (ya/yê/yên) din/dî û zazakî bîn.

Çavkanî: Horn p.122, Watkins p.86, MacKenzie P.122, Etymonline | Pokorny: 278

Bi zaravayên din

Soranî: derga, derge
Hewramî: bere
Zazakî: ber

Werger

Adîgeyî: пчъэ (pčă)
Afrîkansî: deur → af
Akadî: 𒆍 (bābu)
Albanî: derë → sq m
Almanî: Tür → de m, Türen → de pj, Türe → de m
Elmanîşî: Tüür m
Amamî-oşimayiya bakurî: 宿 (やど, yado)
Amharî: በር (bär)
Aragonî: puerta m
Aramî:
Aramiya nû ya asûrî: ܬܲܪܥܵܐ‎ n

Aramî: תרעא‎ n (tar‘ā)

Siryaniya klasîk: ܬܪܥܐ‎ n (tar‘ā), ܒܒܐ‎ n (bāḇā)
Aromanî: ushã m, ushi m, derã m
Asamî: দুৱাৰ nt (duar), দৰ্জা (dorza)
Astûrî: puerta → ast m
Aşkunî: baikā
Aynuyî: アパ (apa), アパウㇱタ (apausta)
Azerî: qapı → az
Bajwayiya kendava rojava: beloang
Baltî: སྒོ
Baskî: ate → eu
Başkîrî: ишек (išek)
Belarusî: дзве́ры m pj (dzvjéry)
Belûçî: گلو‎ (galo)
Bengalî: দরজা → bn (dorja), ফটক (phôṭôk), দ্বার → bn (dbar), দুয়ার (duẏar), দরওয়াজা (dorōẇaja)
Bîkoliya naverast: pinto
Boleyî: bo bin
Bretonî: dor → br m
Bulgarî: врата́ m (vratá)
Burmayî: ဒွာရ (dwara.)
Buryatî: үүдэн (üüden)
Cimbrî: tüar m
Conxayî: སྒོ (sgo)
Çamicuroyî: is̈hoplama
Çeçenî: неӏ (neʿ)
Çekî: dveře → cs m pj
Çepangî: धोका
Çerokî: ᎠᏍᏚᏗ (asdudi)
Çîçewayî: chitseko
Çînî:
Kantonî: 門 (mun⁴), 戶 (wu⁶)

Dunganî: мын (mɨn)

Ganî: 門 (miin⁴)

Hakkayî: 門 (mùn), 戶 (fu), 門 (mun²)

Jinî: 門 (meng¹), 門子 (meng¹ zeh)

Mandarînî: 門 → zh (mén), 門兒 → zh (ménr), 戶 → zh (hù)

Min beî: 門 (mô̤ng)

Min dongî: 門 (muòng)

Minnanî: 門 → zh-min-nan (mn̂g), 戶 → zh-min-nan (hō͘)

Wuyî: 門, 戶

Xiangî: 門 (men⁵)
Çuvaşî: алӑк (alăk)
Dakotayî: tiyopa
Dalmatî: puarta m
Danmarkî: dør → da g
Dolganî: аан
Embalohî: katumbangan, jilelen
Endonezyayî: pintu → id
Erebî: بَاب‎ → ar n (bāb) (plural: أَبْوَاب‎ n pj (ʾabwāb))
Erebiya misrî: باب‎ n (bāb)

Erebiya fasî: باب‎ n (bāb)
Ermenî: դուռ → hy (duṙ)
Ermeniya kevn: դուռն (duṙn)
Esperantoyî: pordo → eo
Estonî: uks → et
Evenî: уркэ (urkə)
Evenkî: уркэ (urkə)
Eweyî: ʋɔtru nt
Farisî: در‎ → fa (dar)
Ferî: dyr → fo m pj, hurð → fo m
Fîjî: katuba
Fînî: ovi → fi
Fransî: porte → fr m, portière → fr m, huis → fr n
Fransiya kevn: porte m, huis n
Friyolî: puarte m
Frîsiya bakur:
Frîsiya bakur: dör m

Frîsiya bakur: Deer m

Mooring: döör m
Frîsiya saterlandî: Doore m
Frîsî: doar g
Gaelîka skotî: dorus n
Galîsî: porta → gl m
Gotî: 𐌳𐌰𐌿𐍂 nt (daur), 𐌷𐌰𐌿𐍂𐌳𐍃 m (haurds)
Gujaratî: દ્વાર (dvār), દરવાજો n (darvājo)
Gurcî: კარი → ka (ḳari)
Guwaranî: okẽ
Hawayî: puka
Hawsayî: ƙyaure, ƙofa → ha m
Higaononî: pultahan
Hindî: दरवाज़ा → hi n (darvāzā), द्वार → hi n (dvār), दरवाजा → hi n (darvājā), दर → hi n (dar), प्रवेश → hi n (praveś)
Hmongî: qhov rooj, rooj
Holendî: deur → nl m, portier → nl nt
Hunsrikî: Deer m
Îbranî: דֶּלֶת‎ m (délet)
Îdoyî: pordo → io
Îgboyî: ụzọ
Îngilîziya kevn: duru → ang m
Îngilîzî: door → en
Îngûşî: нӏи (nʿi)
Înterlîngua: porta
Îranunî: pintu'
Îrlendî: doras → ga n
Îstriyotî: puorta m
Îtalî: porta → it m, portiera → it m, sportello → it n, uscio → it
Îu mienî: gaengh
Îzlendî: dyr → is, hurð → is m
Japonî: 戸 → ja (と, to), 扉 → ja (とびら, tobira), 戸口 → ja (とぐち, toguchi), ドア → ja (doa)
Javayiya kevn: lawaṅ, pintu
Javayî: lawang → jv
Kalmîkî: үүдн (üüdn)
Kamkata-viriyî: du
Kannadayî: ಬಾಗಿಲು → kn (bāgilu)
Kapampanganî: pasbul
Karaçay-balkarî: эшик (eşik)
Karelî: uksi
Katalanî: porta → ca m
Keçwayî: punku
Keşmîrî: دَروازٕ‎ (darvāzụ)
Khasiyî: jingkang
Kikaiyî: 戸 (と゚ぅー, θū)
Kirgizî: эшик → ky (eşik)
Kîmaragangî: longobon
Kîngalî: දොර (dora)
Kîrîbatî: jetia
Komî-permyakî: ӧдзӧс (ödzös)
Komorî: mulango 3 an 4
Koreyî: 문 → ko (mun), 門 → ko
Kornî: daras n
Krî: ᐃᔥᐧᑳᐦᑌᒻ (ishykaahtem)
Kunigamî: ぱし戸 (ぱしりー, pashirī)
Ladînî: usc n
Ladînoyî: puerta m
Latgalî: durovys m
Latînî: foris → la m, ostium nt, ianua → la m
Latviyayî: durvis → lv m pj, duris → lv m pj
Lawsî: ປະຕູ → lo (pa tū)
Lîgûrî: pòrta m
Lîmbûrgî: däör → li m
Lîtwanî: durys → lt m pj
Lîvonî: ukš
Lotudî: susuonon
Ludianî: ukš
Lugandayî: olujji
Luksembûrgî: Dier → lb m
Makedonî: врата m (vrata)
Malagasî: varavarambe
Malayalamî: വാതിൽ → ml (vātil), കതക് → ml (katakŭ), കവാടം (kavāṭaṃ), പ്രവേശനമുഖം (pravēśanamukhaṃ)
Malezî: pintu → ms
Malezî: ڤينتو‎
Maltayî: bieb → mt n
Mançûyî: ᡩᡠᡴᠠ (duka), ᡠᠴᡝ (uce)
Manksî: dorrys n
Maorî: tatau
Maratî: दरवाजा → mr (darvājā), दार (dār)
Marşalî: aor
Mecarî: ajtó → hu, kapu → hu, bejárat → hu, ajtónyílás → hu
Misrî:

(ꜥꜣ n),

(sbꜣ n),

(r n),

(rwt m)
Miyakoyî: 宿 (やどぅ, yadu)
Mîrandî: puorta m
Mongolî:
Kirîlî: үүд → mn (üüd)

Mongolî: ᠡᠭᠦᠳᠡ (egüde)
Mwanî: nryango
Nahwatlî: caltēntli
Namayî: dao-ams
Nanayî: уйкэ
Navajoyî: dáádílkał
Nepalî: द्वार (dvār), ढोका (ḍhokā)
Nogayî: эсик (ésik), капы (kapı)
Normandî: hus n, porte m
Norwecî:
Norweciya bokmålî: dør → no n an m

Norweciya nînorskî: dør → nn m
Ojibweyî: ishkwaandem
Okînawanî: はし戸 (はしる, hashiru)
Oksîtanî: pòrta → oc m
Oriyayî: କବାଟ → or (kôbaṭô)
Oromoyî: balbala
Osetî: дуар (dwar)
Oygurî: ئىشىك‎ → ug (ishik)
Ozbekî: eshik → uz
Palî: dvāra nt
Palî: ဒွါရ nt

Palî: द्वार nt

Palî: ទ្វារ nt

Palî: ද්වාර nt

Palî: ทฺวาร nt
Peştûyî: ور‎ → ps (war)
Piedmontîsî: uss n
Pîtkarnî-norfolkî: dor
Plodîşî: Däa m
Polonî: drzwi → pl nt pj
Portugalî: porta → pt m
Punjabi:
Gurmuxî: ਬੂਹਾ (būhā), ਦਰਵਾਜ਼ਾ (darvāzā)

Şahmuxî: بُوہا‎ n (būhā), دَرْوازَہ‎ n (darvāza)
Qazaxî: есік → kk (esık)
Qiptî: ⲣⲟ (ro), ⲥⲃⲉ (sbe)
Romagnolî: pörta m, ós n
Romancî: isch, esch, üsch
Romanî: vudar, wudar n
Romanyayî: ușă → ro m, uși → ro m pj
Rungusî: vavazaan, rongobbon
Rusî: дверь → ru m (dverʹ), две́ри m pj (dvéri)
Saisiyatî: 'a'leb
Samiya bakurî: uksa
Samoayî: fai'toto'a
Sanskrîtî: द्वार् → sa nt (dvā́r), द्वार → sa nt (dvā́ra)
Sardînî: genna m, zanna m
Sebopî: belacek
Sebwanoyî: pultahan
Sicîlî: porta → scn m
Sindhî: دَروازو‎ n (darvāzo)
Sirananî: doro
Sirboxirwatî:
Kirîlî: вра́та nt pj

Latînî: vráta → sh nt pj
Skotî: door
Slaviya kevn:
Kirîlî: двьри m du (dvĭri), врата m pj (vrata)
Slaviya rojavayî ya kevn: двьрь m (dvĭrĭ), двьри m du (dvĭri), ворота m pj (vorota)
Slovakî: dvere → sk m pj
Slovenî: vrata → sl nt pj
Somalî: albaab → so n
Sorbî:
Sorbiya jêrîn: źurja pj

Sorbiya jorîn: durje pj
Spanî: puerta → es m
Sûmerî: 𒆍 (KA2)
Swahîlî: mlango → sw
Swêdî: dörr → sv g, port → sv g
Şanî: တူ (tǔu), ၽၵ်းတူ (phák tǔu)
Şerpayî: སྒོ (go)
Şîngazîcayî: mwango 3 an 4
Şonayî: gonhi
Tacikî: дар‍ (dar‍)
Tagal murutî: totovon
Tagalogî: pinto → tl, pintuan
Taiya başûrî: ตู
Talişî: بر‎ (bar)
Tambunan dusunî: wawayaan
Tamîlî: கதவு → ta (katavu)
Tangutî: 𗐺
Taosî: kə̏dénemą
Tarifitî: tawurt m
Tayiya bakurî: ᨸᨲᩪ (pa tǔu)
Tayî: ประตู → th
Telûgûyî: తలుపు → te (talupu), ద్వారము → te (dvāramu)
Teteriya krîmî: qapı
Teterî: ишек → tt (işek)
Tigrînî: ኣፍደገ (ʾafdägä)
Tillamookî: sƛ̓kə́n
Timugon murutî: kulobon
Tirkî: kapı → tr
Tirkmenî: gapy, iişik
Tiwî: kunji
Tîbetî: སྒོ (sgo)
Toxarî A: yokäm
Toxarî B: twere
Tregamî: dår
Udmurtî: ӧс (ös)
Ugarîtî: 𐎄𐎍𐎚 (dlt)
Urdûyî: دَرْوازَہ‎ n (darvāza), دَر‎ n (dar), باب‎ n (bāb)
Ûkraynî: две́рі m pj (dvéri)
Venîsî: pòrta → vec m
Vepsî: uks'
Viyetnamî: cửa → vi
Volapûkî: yan → vo
Voroyî: uss
Votî: uhsi
Waigalî: dor, do
Walonî: ouxh → wa n
Warayî: purta
Warlpirî: ngulya
Waxiyî: bar
Weylsî: dôr → cy m, drws → cy n
Wolofî: bunt
Wutunhuayî: men
Xakasî: ізік (ízík)
Ximêrî: ទ្វារ → km (tviə)
Xosayî: ucango 11 an 10
Yaeyamayî: 宿 (やどぅ, yadu)
Yagnobî: давар (davar)
Yakutî: аан (aan)
Yidîşî: טיר‎ m (tir)
Yonagunî: 宿 (だどぅ, dadu)
Yorubayî: ìlẹ̀kùn
Yupîkiya navendî: amiik
Yurokî: ɂeksoɂ
Yûnanî: πόρτα → el m (pórta), θύρα → el m (thýra)
Kevn: θύρα m (thúra)
Zhuangî: dou
Zuluyî: isicabha → zu 7 an 8