Falo dil Westala Romana Imperio
La falo dil Westala Romana Imperio, anke nomizita la falo dil Romana Imperio o la falo di Roma, esis la perdo di centra politika kontrolo en la Westala Romana Imperio, proceso qua la Imperio ne povis plu efikigar sua regulo, e sua vasta teritorio esis dividita inter plura sucedanta stati. La Romana Imperio perdis la fortesi qua permetis ol exercar efikiva kontrolo super sua westala provincii; moderna historiisti sujesas faktori inkluzante l'efikiveco e numero dil armeo, la saneso e numero dil Romana popolaro, la forto di l'ekonomio, la kompetenteso di l'imperiestri, l'interna lukti por povo, la religiala chanji dil periodo, e l'efikiveso dil civila administrado. Kreskanta presuro da invadanta barbari exter Romana kulturo anke kontribuis multe al kolapso. Klimato-chanji e anke endemia e epidemiala maladesi stimulis multa di ica nemediata faktori. La motivi por la kolapso esas grava topiki dil historiografio di l'antiqua mondo e informas multe moderna diskurso pri statala falio.
Ye 376, granda migrado di Goti ed altra ne-Romana populi, fuganta del Huni, eniris la Imperio. Romana forti ne povis exterminar, expulsar, o subjugar li (kom li normale facis). Ye 395, post ke Theodosius la 1ma venkis du destruktiva interna militi, il mortis. Il lasis kolapsanta kampanial armeo, e l'Imperio esis dividita inter la batalanta ministri di sua du nekapabla fili. Goti ed altra non-Romani diventis forto kapabla defiar singla parto di l'Imperio. Plu barbarala grupi krucumis la Reno ed altra frontieri. L'armita forti dil Westala Imperio diventis poka e neefektiva, e malgre kelka tempora rekuperi sub kapabla lideri, la centra regno nulatempe esis efektive konsolidita.
Ye 476, la pozeso dil Westala Romana Imperiestro havis negligible militara, politika, o financala potenteso, e ne havis efektiva kontrolo super la dispersita westala domeni qui ankore povis esar deskriptita kom Romana. Barbarala regni establabis propria potenteso en multa dil regioni dil Westala Imperio. Ye 476, la Germana barbarala rejulo Odoaker destronizis l'ultima imperiestro dil Westala Romana Imperio en Italia, Romulus Augustulus, e la Senato sendis l'imperiala insigni a l'Estala Romana Imperiestro Zeno.
Quankam sua legitimezo duris plu longatempe e sua kulturala influo restas hodie, la Westala Imperio nune plu havis la forto por rinaskar. L'Estala Romana, o Bizancana Imperio supervivis e restis dum yarcenti kom efektiva potentenso di l'Estala Mediterraneo, quankam il reduktis en forto. Adjuntite, dum la perdo di politika uneso e militara kontrolo esas universale rikonocata, la falo di Roma ne esas la sola uniganta koncepto por ica eventi; la periodo deskriptita kom tarda Antiqueso emfazas la kulturala kontinuaji tra e post la politikala kolapso.