Pagsasao nga Oksitano
| Oksitano | |
|---|---|
| occitan, lenga d'òc | |
| Patubo iti | Pransia, Espania, Italia, Monaco |
Patubo a mangisasao | dagiti karkulo ketsumakop manipud iti 100,000 agingana iti 800,000 (2007–2012)[1][2] |
Nasapa a porma | |
| Dagiti dialekto | |
| Opisial a kasasaad | |
Opisial a mangisasao |  Katalonia ( Espania) |
| Nagalagad | Conselh de la Lenga Occitana/CLO (Konseho ti Pagsasao nga Oksitano);[3] ti pay: Congrès Permanent de la Lenga Occitana[4] |
| Kodkodigo ti pagsasao | |
| ISO 639-1 | oc |
| ISO 639-2 | oci |
| ISO 639-3 | oci |
| Linguaesperio | 51-AAA-g & 51-AAA-f |
 | |
Ti Oksitano (Pranses: [ɔk.si.tɑ̃]; Oksitano: [utsiˈta]),[5] ammo pay a kas lenga d'òc babaen dagiti patneng a mangisasao (Oksitano: [ˈleŋɡɔ ˈðɔ(k)]; Pranses: langue d'oc), ket pamilia ti Pagsasao a Romanse a naisasao idiay akin-abagatan a Pransia, Ginginget ti Oksitano ti Italia, Monaco, ken Val d'Aran ti Espania : dagiti rehion a masansan a di opisial a makunkuna a kas ti Occitania. Daytoy ket naisasao pay iti lingguistiko nga enclave ti Guardia Piemontese (Calabria, Italia). Ti Oksitano ket kaputotan ti naisasao a Latin a pagsasao ti Romano nga Imperio, ken dagiti pay pagsasao a kas ti Katalan, Pranses, Italiano, Portuges, Rumano ken Espaniol. Daytoy ket opisial a pagsasao ti Katalonia (naamammuan iti Aranes idiay Val d'Aran).[6] Ti kaasitgan a kabagian ti Oksitano ket ti Katalan.[7] Manipud idi Septiembre 2010, ti Parlamento ti Katalonia ket inkeddengna a ti Aranes Oksitano ket isu ti opisial a kinaykayat a pagsasao para iti panagusar idiay Val d'Aran.
Iti pakasaritaan, dagiti termino a Limousin (lemosin), Languedociano (lengadocian), Gascon ken kalpasanna ti Provençal (provençal, provençau wenno prouvençau) ket inus-usaren a kas tradisional a sinonimo para iti napno nga Oksitano; ita nga aldawen, ti “Provençal” ket nagruna laengen a maawatan a kas maysa nga dialekto nga Oksitano nga insasao idiay Provence.[8]
Ti napaut a panagbiag ti Oksitano ket maidudua. Segun ti Nalabbasit a Libro ti Madanar a Sasao ti UNESCO ,[9] uppat kadagiti innem a nangruna a dialekto ti Oksitano (Provençal, Aubernes, Limousin ken Languedociano) ket naikeddeng dagitoy a nakaro a madanar, bayat a dagiti nabatbati a dua (Gascon ken Vivaro-Alpino) ket naikeddeng a nalagwagdan a madanar.
Dagiti nota
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ Fabrice BERNISSAN (2012). "Combien l'occitan compte de locuteurs en 2012 ?", Revue de Linguistique Romane, 76 (12/2011-07/2012), pp. 467-512
- ^ « De fait, le nombre des locuteurs de l’occitan a pu être estimé par l’INED dans un premier temps à 526 000 personnes, puis à 789 000, » ("Iti kinapudno, ti bilang dagiti agsasao ti Oksitano ket kinarkulo idi babaen ti Instituto ti Demograpia ti Pransia iti 526,000 a tattao, ken 789,000") Philippe Martel, "Qui parle occitan ?" itiLangues et cité n°10, Disiembre 2007.
- ^ "Dagiti insasao iti CLO iti Lingüistica Occitana (online a panagrepaso dagiti Oksitano a lingguistika)" (PDF). Naiyarkibo manipud iti kasisigud (PDF) idi 2018-07-30. Naala idi 2014-01-23.
- ^ "Congrès permanent de la langue occitane / Congrès permanent de la lenga occitana – Un nouvel organisme de régulation de l'occitan au service des usagers et des locuteurs". Naiyarkibo manipud iti kasisigud idi 2012-01-27. Naala idi 2014-01-23.
- ^ Dagiti rehional a pannakabalikas: occitan = [u(t)siˈtaⁿ, u(t)siˈtɔ, ukʃiˈtɔ].
- ^ A kas naibagbaga iti bukodna a naaprobaran nga Annuroten ti Autonomia. Kitaen ti Artikulo 6.5 iti Parlament-cat.net, teksto iti Annuroten ti Katalonia ti 2006 (PDF)
- ^ Smith ken ni Bergin. Old Provençal Primer, p. 9.
- ^ Dalby, Andrew (1998). "Oksitano". Diksionario dagiti Pagsasao (1st nga ed.). Bloomsbury Publishing plc. p. 468. ISBN 0-7475-3117-X. Naala idi 8 Nobiembre 2006.
- ^ Atlas dagiti Pagsasao, UNESCO
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]
- Orbilat.com – Pakabuklan ken gramatika ti Oksitano
- Occitanet.free.fr – alagaden ti pagsasao