Bakir
Ti bakir wenno kabakiran, ket maysa a lugar nga addaan iti nasamek a kaykayo. Kasla dagiti siudad, daytoy ket segun kadagiti nadumaduma a panangipalpalawag iti kultura, no ania iti maikeddeng a bakir ket adu ti pagdumadumaanna iti kadakkel ken adda dagiti nadumaduma a pannakaidasig segun no kasano ti nakaibuklan ti bakir.[1] Ti bakir ket kadawyan a ti maysa a lugar nga adu ti kayona ngem ti ania man a natayag a nasamek iti mulmula ket mabalin a maipanunotan a bakir, uray dagiti adda iti sirok ti danum a kas dagiti bakir ti kelp, wenno ti saan a mula a kas ti fungi,[2] ken bakteria. Dagiti bakir ti kayo ket abbonganna ti agarup a 9.4 porsiento iti rabaw ti Daga (wenno 30 porsiento iti dagup a kadakkel ti daga), urayno idi ket ad-adu ti inabbonganda (agarup a 50 porsiento iti dagup a kadakkel ti daga). Dagityo ket agannongda a kas dagiti pagtaengan para kadagiti organismo, mangtimbeng ti hidrolohiko a panagayus, ken mangkonserba iti daga, a mangbukel daytoy ti maysa kadagiti kangrunaan nga aspeto iti biospera.
Ti kadawyan a bakir ti kayo ket buklen iti ngato a balawbaw (balawbaw wenno akin-ngato a tuon ti kayo) ken ti sub-boske. Ti sub-boske ket kaaduan pay a nabingbingay kadagiti tuon ti babassit a kayo, tuon ti yerba, ken ti tuon ti lumot ken dagiti mikrobio iti daga. Kadagiti narikut a kabakiran, adda pay ti nasayaat a naipalpalawag nga akin-baba a tuon ti kayo. Dagiti bakir ket sentro kadagiti amin a a biag ti tao gapu ta dagitoy ket mangited ti maysa nga agdumaduma a sakup dagiti rekurso: agipenpenda iti karbon, makatulongda iti panagtimbeng ti klima ti planeta, sagatendad ti danum ken pasayaatenda dagiti masna a pakadangran a kas dagiti layus. Dagiti bakir ket aglaonda pay iti agarup a 90 porsiento iti naindagaan a biodibersidad iti lubong.[3]
Dagiti nagibasaran
[urnosen | urnosen ti taudan]- ^ Lund, H. Gyde (coord.) 2006. 'Dagiti pannakaipalplawag iti bakir, Panagtarikayo, Panagaramid ti bakir, ken Panagmula iti kayo'. Gainesville, VA: Dagiti Serbisio ti Pakaamo iti Bakir. Magun-od manipud iti: ComcastNet-gyde.
- ^ Stamets, Paul (2005). Mycelium Running. Ten Speed Press. p. 35. ISBN 1-58008-579-2.
- ^ "Reporta iti Sibibiag a Planeta idi 2010". 2010. Naala idi 19 Abril 2011.
Dagiti akinruar a silpo
[urnosen | urnosen ti taudan]
Dagiti midia a mainaig iti Bakir iti Wikimedia Commons
| Dagiti nailian a biblioteka | |
|---|---|
| Dadduma | |
 | Daytoy nga artikulo dagiti nangruna nga artikulo ket pungol. Makatulongka iti Wikipedia babaen ti panagnayon iti daytoy. |