Կրան

Կրան
Բնակավայր
	Կրան
	սլովեն.՝ Kranj
Դրոշ	Զինանշան
Երկիր	Սլովենիա
Համայնք	Կրան
Մակերես	148 կմ²
ԲԾՄ	386±1 մետր, 387 մետր
Բնակչություն	▼37 605 մարդ (2022)
Ժամային գոտի	Կենտրոնական եվրոպական ժամանակ, կենտրոնաեվրոպական ամառային ժամ, UTC+1 և UTC+2
Հեռախոսային կոդ	04
Փոստային դասիչ	4000
Ավտոմոբիլային կոդ	KR
Պաշտոնական կայք	kranj.si(սլովեն.)
	Կրան (Սլովենիա)
	Կրան (Սլովենիա)
	Կրան Վիքիպահեստում

Կրան (սլովեներեն՝ Kranj, գերմ.՝ Krainburg^[2]), Սլովենիայի Հանրապետության՝ մեծությամբ չորրորդ քաղաքը (Լյուբլյանայից, Մարիբորից ու Ցելեից հետո)։ Նույնանուն համայնքի և Վերին Կառնիոլա երկրամասի վարչական կենտրոնն է։ Համայնքի բնակչության թվաքանակը 2018 թվականի տվյալներով եղել է 56.081, բուն քաղաքինը՝ 37.313^[3]: Տրանսպորտային խոշոր հանգույց է, արդյունաբերական կենտրոն. զարգացած են հատկապես էլեկտրոնիկայի և կաուչուկի արտադրությունները։

Աշխարհագրություն

Քաղաքի միջուկը լավ պահպանված միջնադարյան հին քաղաքամասն է՝ ընկած Սավայի և նրա վտակ Կոկրայի միախառնման վայրի մոտ։ Կրանով են անցնում Լյուբլյանա-Եսենիցե-Ֆիլլախ (Ավստրիա)-Մյունխեն (Գերմանիա) երկաթգիծն ու ավտոմայրուղին, նրա մերձակայքում է գտնվում Սլովենիայի ազգային կամ որ նույնն է՝ Լյուբլյանայի միջազգային օդանավակայանը՝ Ljubljana Jože Pučnik Airport-ը , որը Կրանին ավելի մոտ է, քան Լյուբլյանային (իսկ Կրանից Լյուբլյանա հեռավորությունը 20 կիլոմետր է)։

Պատմություն

Հնագիտական գտածոները վկայում են, որ քաղաքի ներկայիս տարածքը բնակեցված է եղել դեռևս նախապատմական ժամանակներում։ Շրջակայքում հայտնաբերվել են բրոնզի դարի, ինչպես նաև՝ իլլիրիական, կելտական, հինհռոմեական, օստգոթական, լոմբարդական կամ լոնգոբարդական^[4] բնակավայրերի մնացորդներ, դամբաններ։ Սլավոնները ներխուժել և այս վայրերում բնակություն են հաստատել մեր թվականության 580 թվականին^[5] (ըստ այլ աղբյուրների՝ ավելի ուշ՝ 7-րդ դարի սկզբներին)։ Բնակավայրը լոնգոբարդների ժամանակներում՝ 6-րդ դարում անվանվել է Carnium^[6], որից էլ առաջացել են նրա հետագա անվանումները^[7]։ Գերմանական անվանումը եղել է Krainburg.^[8]: Առաջին հազարամյակի վերջերից Կրանը դարձել է Կառնիոլայի^[6] կոմսերի նստավայրը, կոմսության վարչական ու մշակութային կենտրոնը (այդ դերը հետագայում փոխանցվել է Լյուբլանային)։ 1221 թվականին արդեն բնակիչները հիշատակվել են որպես cives՝ քաղաքացիներ^[9]։ Միջնադարյան քաղաքը զգալի վնաս է կրել Ֆրիուլիի 1348 թվականի երկրաշարժից^[10]։

Պատկերասրահ

Սավա գետը: Աջից՝ հիդրոէլեկտրակայանը
Սավա փողոցը (Savska cesta)
Գլխավոր հրապարակը (Glavni trg)
Քաղաքապետարանը
Քաղաքի համայնապատկերը
Միջնակարգ դպրոցը
Հրապարակի շենքերից
Եկեղեցին
Ամրոցամերձ փողոցը
Ալպերը
Կրանի համայնապատկերը
Կոկրա գետը
Դահուկներով ցատկի բլուրը
Երկաթուղային կայարանը
Ամրոցը
Քաղաքի համայնապատկերը
Փոստի հին շենքը
Pungert աշտարակն ու եկեղեցին

Քույր քաղաքներ

Օլդեմ, Անգլիա Լա Սիոտա, Ֆրանսիա Ռիվոլի, Իտալիա Բանյա Լուկա, Բոսնիա և Հերցեգովինա^[11] Բիտոլա, Հյուսիսային Մակեդոնիա Կոչանի, Հյուսիսային Մակեդոնիա Հերցեգ Նովի, Չեռնոգորիա Դոբերդո դել Լագո, Իտալիա Բյույուքչեքմեջե, Թուրքիա	Օսյեկ, Խորվաթիա Զեմուն, Սերբիա Կոտոր Վարոշ, Բոսնիա և Հերցեգովինա Սենտա, Սերբիա Գրոժնյան, Խորվաթիա Բադ Այզենկապել, Ավստրիա Պուլա, Խորվաթիա^[12]	Ամբերգ, Գերմանիա Նովի Սադ, Սերբիա Զենիցա, Բոսնիա և Հերցեգովինա Զինգեն, Գերմանիա Ֆիլլախ, Ավստրիա

Ծանոթագրություններ

↑ http://pop-stat.mashke.org/slovenia-cities.htm
↑ Leksikon občin kraljestev in dežel zastopanih v državnem zboru, vol. 6: Kranjsko. Vienna: C. Kr. Dvorna in Državna Tiskarna. 1906. էջ 52.
↑ citypopulation.de: Stadtgemeinde Kranj, abgerufen am 26. Dezember 2017
↑ Wilfried Menghin: Die Langobarden. Archäologie und Geschichte. Theiss, Stuttgart 1985, ISBN 3-8062-0364-4 (Geschichte der Langobarden aus archäologisch-historischer Sicht).
↑ Savnik, Roman, ed. 1968. Krajevni leksikon Slovenije, vol. 1. Ljubljana: Državna založba Slovenije, pp. 159–162.
↑ ^6,0 ^6,1 Snoj, Marko (2009). Etimološki slovar slovenskih zemljepisnih imen. Ljubljana: Modrijan. էջ 210.
↑ https://www.kranj.si/KRANJ_SI,,o_kranju,zgodovina.htm
↑ Klin, Wilhelm. 1967. Die postalischen Abstempelungen auf den österreichischen Postwertzeichen-Ausgaben 1867, 1883 und 1890.
↑ Miha Kosi: Stadtgründung und Stadtwerdung. Probleme und Beispiele aus dem slowenischen Raum. In: Pro Civitate Austriae. Informationen zur Stadtgeschichtsforschung in Österreich. Neue Folge, Heft 14, Österreichischer Arbeitskreis für Stadtgeschichtsforschung, Linz 2009, S. 7.
↑ Christa Hammerl: Conclusion: Effect distribution of the earthquake [January 25th, 1348]. In: P. Albini und A. Moroni (Hrsg.): Materials of CEC Project. In: Review of Historical Seismicity in Europe. Bd. 2, CNR, Milano 1994.
↑ Градови партнери [City of Banja Luka - Partner cities]. Administrative Office of the City of Banja Luka (Serbian). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
↑ «Međunarodna suradnja Grada Pule». Grad Pula (Croatian and Italian). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 5-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 28-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Արտաքին հղումներ

Kranj at Geopedia.si Արխիվացված 2017-07-29 Wayback Machine
Kranj city homepage
Kranj tourist board

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կրան» հոդվածին։

[_04df6673bbb1c623-1] ttp://pop-stat.mashke.org/slovenia-cities.htm

[2] Leksikon občin kraljestev in dežel zastopanih v državnem zboru, vol. 6: Kranjsko. Vienna: C. Kr. Dvorna in Državna Tiskarna. 1906. էջ 52.

[3] typopulation.de: Stadtgemeinde Kranj, abgerufen am 26. Dezember 2017

[4] Wilfried Menghin: Die Langobarden. Archäologie und Geschichte. Theiss, Stuttgart 1985, ISBN 3-8062-0364-4 (Geschichte der Langobarden aus archäologisch-historischer Sicht).

[Savnik-5] Savnik, Roman, ed. 1968. Krajevni leksikon Slovenije, vol. 1. Ljubljana: Državna založba Slovenije, pp. 159–162.

[Snoj-6] 6,0 ^6,1 Snoj, Marko (2009). Etimološki slovar slovenskih zemljepisnih imen. Ljubljana: Modrijan. էջ 210.

[7] ttps://www.kranj.si/KRANJ_SI,,o_kranju,zgodovina.htm

[8] Klin, Wilhelm. 1967. Die postalischen Abstempelungen auf den österreichischen Postwertzeichen-Ausgaben 1867, 1883 und 1890.

[9] Miha Kosi: Stadtgründung und Stadtwerdung. Probleme und Beispiele aus dem slowenischen Raum. In: Pro Civitate Austriae. Informationen zur Stadtgeschichtsforschung in Österreich. Neue Folge, Heft 14, Österreichischer Arbeitskreis für Stadtgeschichtsforschung, Linz 2009, S. 7.

[10] Christa Hammerl: Conclusion: Effect distribution of the earthquake [January 25th, 1348]. In: P. Albini und A. Moroni (Hrsg.): Materials of CEC Project. In: Review of Historical Seismicity in Europe. Bd. 2, CNR, Milano 1994.

[Banja_Luka_twinnings-11] Градови партнери [City of Banja Luka - Partner cities]. Administrative Office of the City of Banja Luka (Serbian). Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 17-ին. Վերցված է 2013 թ․ օգոստոսի 9-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[Pula_twinnings-12] «Međunarodna suradnja Grada Pule». Grad Pula (Croatian and Italian). Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մայիսի 5-ին. Վերցված է 2013 թ․ հուլիսի 28-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]