Կենդանի լեզու
Կենդանի լեզու, ցանկացած խոսակցական լեզու, որը պատկանում է որոշակի լեզվական կոլեկտիվին, պարբերաբար և մշտապես (առանց ժամանակի ընդմիջումների) օգտագործվում է հաղորդակցության մեջ և փոխվում է օգտագործման ընթացքում։ Լեզուն օգտագործող մարդկանց խմբի թվաքանակը կարևոր չէ. կարևոր է միայն այն փաստը, որ այն ներկայումս օգտագործվում է որպես խոսակցական լեզու առօրյա կյանքի տարբեր ոլորտներում։
Այս տերմինը օգտագործվում է լեզվաբանության մեջ, ինչպես նաև կրթական հաստատություններում լեզուների ուսուցման մեջ, լեզուների տարբերության համար, որտեղ մարդիկ խոսում են առօրյա կյանքում և օգտակար են որպես լինգվա ֆրանկան (ինչպիսիք են ռուսերենը, անգլերենը, իսպաներենը և այլն) լեզուներից, որոնք օգտագործվում են բացառապես արարողակարգային կամ գիտական նպատակներով (օրինակ՝ լատիներեն, հին հունարեն լեզու, սանսկրիտ, եկեղեցական սլավոնական լեզու և այլն)։
Արևելաասիական երկրներ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Հարավարևելյան Ասիայի երկրներում երեխաների մեծ մասն ուսումնասիրում է պետական լեզվի պաշտոնապես հաստատված տարբերակը կամ ուսումնասիրում է լինգվա ֆրանկ տարածաշրջանում գերիշխող տարբերակը (օրինակ՝ հինդին Հնդկաստանում, պուտունհուան՝ Չինաստանում և այլն), որով խոսում է այս տարածաշրջանի ճնշող մեծամասնությունը, չհաշված ուսումնասիրված առանձին օտար լեզուների։ Միակ բացառությունը Սինգապուրն է, որտեղ շատերի համար մայրենի լեզուն անգլերենն է։ Անգլերենը Չինաստանում, Ճապոնիայում, Հարավային Կորեայում, Թայվանում ամենատարածված օտար լեզուն է։ Չինաստանում անգլերենի իմացությունը պարտադիր է հերթական աստիճանի դիպլոմ ստանալու համար, սակայն ուսուցման մակարդակը խիստ տարբերվում է ուսումնական հաստատություններում և, ընդհանուր առմամբ, բավականին ցածր մակարդակի վրա է։ Անգլերենի իմացությունը պահանջվում է նաև Հնդկաստանում, որտեղ այն օգտագործվում է պաշտոնական գործավարության համար։ Նեպալում անգլերենն ուսումնասիրում և օգտագործում է բնակչության մեծամասնությունը։
Մալազիայում դպրոցներում ներդրվել է մալայերեն և անգլերեն լեզուների պարտադիր ուսուցում, բացառությամբ հասարակության կողմից ֆինանսավորվող այսպես կոչված ազգային դպրոցների։ Նախկինում պարտադիր էր Putonghua կամ թամիլերեն լեզվի ուսուցումը։ Սովորական (ոչ թե ազգային) դպրոցներում ուսուցումը կատարվում է մալայերեն լեզվով, բացառությամբ ճշգրիտ գիտությունների և մաթեմատիկայի։ Ճշգրիտ գիտություններ և մաթեմատիկա դասավանդվում են անգլերեն լեզվով, բացառությամբ որոշ չինական ազգային դպրոցների, որտեղ ուսուցումը կատարվում է պուտունհուա լեզվով
Մերձավոր Արևելք և Հյուսիսային Աֆրիկա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Օտար լեզուների ուսուցումը տարբեր երկրներում է և կախված է գաղութարարների լեզվից, որոնք նախկինում ղեկավարում էին երկիրը։ Օրինակ, Ալժիրում, Թունիսում և Մարոկկոյում է ամենատարածված օտար լեզուներից է ֆրանսերենը, իսկ Եգիպտոսում և Պարսից ծոցի երկրներում՝ (օրինակ՝ ԱՄԷ-ը, Քուվեյթը, Օմանը) անգլերենը։
Եգիպտոս
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Դպրոցներում արաբերենի պարտադիր ուսումնասիրություն է իրականացվում։ Չորրորդ դասարանից անգլերենը համարվում է պարտադիր (9 տարեկանների համար)։ Այնուհետև (մոտ 17-18 տարեկանների համար) պահանջվում է մեկ այլ օտար լեզվի իմացություն, վերջին երկու տարիների ընթացքում (սովորաբար սովորողները ընտրում են ֆրանսերեն կամ գերմաներեն)։ Քանի որ Եգիպտոսի տնտեսության կարևոր ճյուղը զբոսաշրջությունն է, երկրում շատ օտար լեզուների ուսուցում է իրականացվում։ Ընդհանուր առմամբ, օտար լեզուները սովորում են դպրոցական դասընթացում, բայց ուսուցման որակը կախված է դպրոցի ընտրությունից։ Օրինակ՝ ֆրանսիական դպրոցներում նախ արաբերեն են սովորեցնում, հետո՝ ֆրանսերեն, անգլերեն, գերմանական դպրոցներում՝ նախ արաբերեն, հետո՝ գերմաներեն, անգլերեն և, հնարավոր է՝ ֆրանսերեն։
Եվրամիություն
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Եվրամիության կրթական համակարգի համաձայն՝ բոլոր դպրոցներում պարտադիր է առնվազն մեկ օտար լեզվի ուսուցումը։ Ուսանողները կարող են ընտրել լրացուցիչ օտար լեզուներ կամավոր հիմունքներով։ Ուսանողների ճնշող մեծամասնությունը, որպես երկրորդ լեզու, ընտրում է անգլերեն լեզուն (Եվրամիության 25 երկրներից 23-ի ուսանողների շրջանում ամենատարածված լեզուն, որտեղ կրթությունը չի կատարվում անգլերեն լեզվով), ավելի քիչ տարածված լեզուներն են ֆրանսերենն և գերմաներենը։ Սովորողների մոտ 90 %-ը սովորում է անգլերեն, քանի որ դա պարտադիր է կամ ընտրությունը թելադրված է ծնողների կողմից։ Ուսուցումն իրականացվում է տարրական դասարանների ուսուցիչների, ինչպես նաև միջնակարգ և բարձրագույն դպրոցի մասնագետների կողմից։
Մեծ Բրիտանիա
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]Բոլոր աշակերտները պարտավոր են սովորել անգլերեն։ Ուելսում մինչև 16 տարեկան բոլոր աշակերտները պարտավոր են ուելսերեն սովորել։ Հաջորդը, կախված անհրաժեշտությունից, ուսանողը կարող է շարունակել ուելսերենի ուսուցումը որպես երկրորդ լեզու կամ բավարարվել ստացված միջին մակարդակով[1]։
Օտար լեզուները Մեծ Բրիտանիայում կրթական համակարգի պարտադիր մասն են։ Երրորդ բազային աստիճան ստանալու համար պահանջվում է մեկ օտար լեզվի իմացություն։ Ամենատարածված են իսպաներեն, ֆրանսերեն և գերմաներեն. Դպրոցներում լեզուների ուսուցումը պետք է իրականացվի պետական կրթական ծրագրերին համապատասխան։ 2010 թվականից սկսած՝ երկրորդ բազային աստիճան ստանալու համար կպահանջվի օտար լեզուների որոշակի գիտելիքներ։
Բոլոր ժամանող նոր ներգաղթածները տիրապետում են անգլերեն լեզվին։
Ծանոթագրություններ
[խմբագրել | խմբագրել կոդը]- ↑ Education in Welsh // BBC, September 2003
