Գերդա Սպրինխորն

Գերդա Սպրինխորն; շվեդ.՝ Gerda Sprinchorn
Ծնվել է	ապրիլի 29, 1871
Ծննդավայր	Q66634048?, Վեստերոս (համայնք), Վեսթմանլանդ, Շվեդիա
Մահացել է	մարտի 21, 1951 (79 տարեկան)
Վախճանի վայրը	Օսկար, Շվեդիա
Քաղաքացիություն	Շվեդիա
Կրթություն	Կոնստֆակ և Շվեդիայի գեղարվեստի թագավորական ակադեմիա
Ուսուցիչ	Ակսել Տալբերգ և Ջոն Բյորեսոն
Մասնագիտություն	խեցեգործ և քանդակագործ
	Gerda Sprinchorn Վիքիպահեստում

Գերտրուդա Լիննեյա (Գերդա) Սպրինխորն (շվեդ.՝ Gertrud Linnéa (Gerda) Sprinchorn, ապրիլի 29, 1871(1871-04-29)^[2]^[3]^[4], Q66634048?, Վեստերոս (համայնք), Վեսթմանլանդ, Շվեդիա^[2]^[4] - մարտի 21, 1951(1951-03-21)^[2]^[3]^[4], Օսկար, Շվեդիա^[2]^[4]), շվեդ քանդակագործ և խեցեգործ։

Կենսագրություն

Գերտրուդա Լիննեյա Սպրինխորնը ծնվել է 1871 թվականի ապրիլի 29-ին, հաշվապահ Կարլ Լյուդվիգ Սպրինխորնի և նրա կնոջ`Հիլդեգարդ Յուլիան Լիտտմարկի ընտանիքում։ 1893-1900 թվականներին Գերտրուդան (ավելի շատ հայտնի է որպես Գերդա) սովորել է Ազատ արվեստների թագավորական ակադեմիայում։ 1899 թվականին «Փերիները դրախտի դռանը» քանդակի համար նրան շնորհվում է Hertigliga-ի մեդալ, իսկ 1900 թվականին նրա «Կլեոպատրան» արժանացել է Թագավորական մեդալի։ Կլեոպատրայի ինքնասպանության տեսարանը պատկերող այդ քանդակն արժանացել է դրական արձագանքների 1911 թվականին Շվեդիայի նկարիչների միության (Föreningen Svenska Konstnärinnor) կազմակերպած առաջին ցուցահանդեսում։ Երկար ժամանակ համարվել է Գերդա Սպրինխորնի լավագույն գործը, սակայն, ըստ ժամանակակիցների, քանդակագործը հետագայում ոչնչացրել է իր ստեղծագործությունը^[6]։

Ակադեմիան ավարտելուց հետո Գերդա Սպրինխորնը շուրջ մեկ տարի անցկացրել է Փարիզում։ Այդ ժամանակաշրջանի նրա գործերը հայտնի չեն, մինչդեռ 1904, 1905 և 1907 թվականներին Դալարնա ուղևորությունները, ընդհակառակը, ծայրաստիճան արգասաբեր են եղել։ Գերդան ստեղծել է մի շարք իրատեսական կերպարներ, որոնք պատկերում էին Դալարնայի բնակիչներին ավանդական տարազներով^[6]։

Գերդա Սպրինխորնը 1906 թվականը անցկացրել է Իտալիայում՝ լինելով նաև Կապրիում։ Այնուհետև նա մի քանի անգամ ճանապարհորդել է Ֆինլանդիայում։ Ինչպես իտալական, այնպես էլ ֆիննական ուղևորությունների արդյունքը նոր քանդակներն էին ազգագրական ոգով`պատկերելով գյուղացիներին ազգային տարազներով^[6]։

Բացի քանդակներից, Գերդա Սպրինխորնը կերամիկայից ստեղծել է ինտերիերի իրեր`լամպեր, գրելու գործիքներ և այլն։ Սեփական թրծման վառարանն ունենալուց հետո նա սկսել է պատրաստել տարբեր տեսակի ջնարակված ապրանքներ ՝ ոգեշնչված ճապոնական կերամիկայով^[6]։

Սպրինխորնի ամենահայտնի քանդակներից մեկը «Սուրբ պար» (Helig dans) գործը, պատկերում է վեր պարզված ձեռքերով մի կնոջ, քամուց ծածանվող բարակ հագուստով։ Հեղինակի մտահղացման համաձայն, նրանից հետո պետք է ստեղծեր «Հեթանոսական պար» (Profan dans) քանդակը, բայց այն չի իրականացել։ Փոխարենը ստեղծվել է մի փոքրիկ թրծակավե արձանիկ՝ «Danse macabre»: Գերդա Սպրինխորնի մյուս գործերը ներառում են քանդակված բրոնզե դիմանկարներ, այդ թվում`դերասան Անդերս դե Վալը և նկարիչներ Շարլոտա Վալստրյոմը, Ինգեբորգ Օքերմանը և Հիլդեգարդ Տորելը։ 1948 թվականին Ստենբրուխուլտում կանգնեցվել է երիտասարդ Կառլ Լիննեյին պատկերող արձանը^[7]։

Սպրինխորնը բազմիցս մասնակցել է ցուցահանդեսների ինչպես Շվեդիայում, այնպես էլ արտերկրում (այդ թվում ՝ Լոնդոնում, Մյունխենում, Վիեննայում, Սան Ֆրանցիսկոյում)։ 1904 թվականին Սենթ Լուիսի Համաշխարհային ցուցահանդեսում արժանացել է բրոնզե մեդալի^[7]։

Գերդա Սպրինխորնը մահացել է 1951 թվականին Ստոկհոլմում^[6]։

Սպրինխորնի աշխատանքները ներկայացված են Շվեդիայի ազգային թանգարանում^[8], Ուփսալայի համալսարանական գրադարանում^[9], Տրելլեբորգի թանգարանում։

Ծանոթագրություններ

↑ http://www2.ub.gu.se/kvinndata/portaler/rostratt/pdf/rostrattsfragan.pdf
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 G (Gerda) L Sprinchorn (շվեդերեն) — 1917.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 KulturNav — 2015.
↑ ^4,00 ^4,01 ^4,02 ^4,03 ^4,04 ^4,05 ^4,06 ^4,07 ^4,08 ^4,09 ^4,10 Շվեդիայի մահվան գիրքը
↑ ^5,0 ^5,1 Gertrud Linnéa (Gerda) Sprinchorn
↑ ^6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Svenskt kvinnobiografiskt lexikon
↑ ^7,0 ^7,1 Svenskt biografiskt lexikon
↑ Gerda Sprinchorn i Nationalmuseumets samlingar
↑ Uppsala universitetsbibliotek

Արտաքին հղումներ

Irja Bergström. «Gertrud Linnéa (Gerda) Sprinchorn». Svenskt kvinnobiografiskt lexikon (անգլերեն).
Lena Milton. «G (Gerda) L Sprinchorn». Svenskt biografiskt lexikon (շվեդերեն).
«Работы в Национальном музее». Nationalmuseum (շվեդերեն).

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Գերդա Սպրինխորն» հոդվածին։

[_a45350454ce82843-1] ttp://www2.ub.gu.se/kvinndata/portaler/rostratt/pdf/rostrattsfragan.pdf

[_c2e89f87cd819712-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 G (Gerda) L Sprinchorn (շվեդերեն) — 1917.

[_7f9fb8c19ed503d8-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 KulturNav — 2015.

[_446c88a40f9ba5c9-4] 4,00 ^4,01 ^4,02 ^4,03 ^4,04 ^4,05 ^4,06 ^4,07 ^4,08 ^4,09 ^4,10 Շվեդիայի մահվան գիրքը

[_18be5d9dc0efb18c-5] 5,0 ^5,1 Gertrud Linnéa (Gerda) Sprinchorn

[Svenskt_kvinnobiografiskt_lexikon———-6] 6,0 ^6,1 ^6,2 ^6,3 ^6,4 Svenskt kvinnobiografiskt lexikon

[Svenskt_biografiskt_lexikon———-7] 7,0 ^7,1 Svenskt biografiskt lexikon

[8] Gerda Sprinchorn i Nationalmuseumets samlingar

[9] Uppsala universitetsbibliotek

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]