Ruanda

Ruanda

Rwanda (rw) Rwanda (fr) Rwanda (en) Rwanda (sw)
Bandeira Brasón
Himno	Rwanda nziza (pt)
Lema	«Ubumwe, Umurimo, Gukunda Igihugu» «Unity, Work, Patriotism» «Единство, труд, патриотизъм» «Undod, Gwaith, Gwladgarwch»
Alcume	Mille Collines
Localización
2°S 30°L
Capital	Kigali
Contén a división administrativa	Kigali Province (en) Oeste (pt) Província Oriental (pt) Província do Norte (pt) Província do Sul (pt)
Poboación
Poboación	13.246.394 (2022) (502,94 hab./km²)
Lingua oficial	Lingua ruanda lingua inglesa lingua francesa Lingua suahili
Xeografía
Parte de	Unión Africana África oriental
Superficie	26.338 km²
Punto máis alto	Monte Karisimbi (4.507 m)
Punto máis baixo	Río Ruzizi (950 m)
Comparte fronteira con	Uganda República Democrática do Congo Tanzania Burundi
Creación	1962
Organización política
• Presidente	Paul Kagame (2000–)
• Primeiro ministro	Édouard Ngirente (2017–)
Órgano lexislativo	Parliament of Rwanda (en) ,
Membro de	Operación Híbrida da Unión Africana e as Nacións Unidas en Darfur Grupo de Estados de África, Caribe e Pacífico Comunidade Econômica dos Estados da África Central (pt) ../... 24+
PIB nominal	11.055.281.971 $ (2021)
Moeda	Franco ruandés
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC+02:00 Africa/Kigali (en)
Dominio de primeiro nivel	.rw
Prefixo telefónico	+250
Teléfono de emerxencia	112 e 912 (en)
Código de país	RW
Sitio web	gov.rw

A República de Ruanda, ou simplemente Ruanda, é un país de África Central. Limita con Uganda, Burundi, a República Democrática do Congo e Tanzania. É un pequeno país situado na rexión dos Grandes Lagos de África; coñecido como as "néboas de África", tamén pola súa fauna salvaxe, principalmente polos seus gorilas de montañas, polas súas cidades típicas e polos parques nacionais e paraxes naturais que ofrece a súa paisaxe montañosa. O seu terreo fértil e montañoso que lle dá o título de "Terra de mil outeiros" (en francés: Pays des Mille Collines /pei de mil k?.lin/) debe soportar as poboacións máis densas do continente africano.

A dependencia na agricultura de subsistencia, a densidade demográfica alta e en aumento, diminúe a fertilidade de chan e o clima incerto fai de Ruanda un país onde a desnutrición crónica é estendida e a pobreza endémica. É recordado hoxe día polas sanguentas guerras que o azoutaron recentemente e particularmente polo xenocidio ocorrido en 1994 data na o cal as mortes superan o millón de persoas. Os cambios que este belo país sufriu son traumáticos para o seu pobo.

Historia

Nun principio o territorio ruandés estaba habitado polos pigmeos twa. No século XI, estes recibiron aos hutus que os dominaron. No século XV, chegaron os tutsis e convertéronse en señores da maioría hutu en algo así como unha sociedade de señores feudais cun rei, mwami. A finais do século XIX, os alemáns conquistaron o país. Tras a primeira guerra mundial a Sociedade de Nacións entregou o territorio aos belgas e tras a segunda guerra mundial a ONU con axuda belga pasaría a dominar o territorio, que se independizaría en 1962. Os tutsis, privilexiados durante o colonialismo, perderon democraticamente o país a mans hutu e pronto se desencadearía a violencia con miles de tutsis mortos.

En 1990, o Fronte Patriótica Ruandesa, controlado polos tutsi, invadiu Ruanda desde as súas bases en Uganda. O goberno militar de Juvenal Habyarimana só logrou manterse no poder tras recibir axuda militar francesa.

A guerra civil finalizou en 1992, tras os acordos de Arusha (Tanzania).

O 6 de abril de 1994, o avión en que viaxaba o presidente Habyarimana foi derrubado por un mísil. Durante os dous meses seguintes, os militares e milicias Interahamwe hutu asasinaron a uns 800.000 tutsis e hutus opositores. O FPR iniciou outra invasión, capturando o norte do país en xullo. As forzas francesas controlaban o sur, finalizando a guerra o 16 de xullo. Isto é o xenocidio de Ruanda.

Uns 2 millóns de hutus exiliáronse temendo as represalias tutsis. A maioría regresaron, aínda que outros (sobre todo milicianos) permaneceron na República Democrática do Congo, intervindo na guerra civil deste país.

Actualmente Ruanda está considerada como un lugar seguro para os turistas e a violencia parece cesar mentres os refuxiados continúan volvendo ao país. Desde 2001, Ruanda confía na produción de café que conta con grandes investidores para reconciliar a hutus e tutsis en menor grao e, sobre todo, para xerar desenvolvemento no país. O éxito do café é evidente e o goberno planea que en 2008 todo o café sexa de especialidade.

Goberno e política

Trala vitoria militar de xullo de 1994, o Fronte Patriótica Ruandesa organizou unha coalición similiar á establecida por Juvenal Habyarimana en 1992, baseada nos acordos de Arusha. Con todo, o partido de Habyarimana foi prohibido.

As organizacións políticas estiveron prohibidas ata 2003.

En setembro dese ano celebráronse eleccións lexislativas. Segundo un informe da ONU de 2005 que compara a distribución por sexos dos parlamentos das nacións soberanas, o ruandés é o parlamento máis equilibrado, cun 48,8% de mulleres (a media está no 15,9%).

Organización político-administrativa

Mapa de Ruanda

Ruanda está dividida en 5 provincias, que desde o 1 de xaneiro de 2006 substitúen ás anteriores 12:

Provincia do Norte Provincia do Sur Provincia do Leste Provincia do Oeste Cidade de Kigali

E cada provincia divídese en distritos ata totalizar un total de 30.

Xeografía

Ruanda é un país interior que se atopa no leste de África. Limita ao norte con Uganda, ao sur con Burundi, ao leste con Tanzania e ao oeste coa República Democrática do Congo. A fronteira coa República Democrática do Congo está establecida en gran medida polo lago Kivu (ver República Democrática do Congo). É un país moi accidentado, con moitas subidas e baixadas, polo que se lle coñece como o país dos mil outeiros.

Transporte

Unha pequena frota de colectivos é un departamento de transportes en Kigali.

O sistema de transporte en Ruanda céntrase principalmente ao redor da rede de estradas, con camiños pavimentados construídos por obreiros chineses entre a capital, Kigali e a maior parte doutras cidades principais e cidades no país. Ruanda tamén está unida pola carrtera con outros países en África, vía pola que a maioría de importacións do país e exportacións é feita. O país ten un aeroporto internacional en Kigali, servindo unha liña nacional e varias internacionais, e tamén limitou o transporte de auga entre os portos sobre o Lago Kivu. Unha cantidade grande de investimento na infraestrutura de transporte foi feita polo goberno desde o xenocidio de 1994, coa axuda da Unión Europea, China, o Xapón e outros.

A forma principal de transporte público no país son os colectivos, con rutas expresas que unen as cidades principais e servizos locais que serven á maior parte de pobos ao longo das estradas principais do país. Os servizos de omnibus están dispoñibles a varios destinos en países veciños. En 2006, os chineses propuxeron financiar un estudo para a construción dun ferrocarril que unha desde Buiumbura en Burundi a Kigali en Ruanda a Isaki en Tanzania.

Clima

Ruanda é un país tropical cuxa altura fai que o clima sexa amornado. Nas montañas, preséntanse xeadas e nevadas. A temperatura media na zona do Lago Kivu, a unha altura de 1463 metros, é de 23 graos celsius. Ruanda é considerada a capital mundial das tormentas eléctricas debido á intensidade con que se presentan durante as súas dúas tempadas de choivas de febreiro-marzo e setembro-decembro. As precipitacións anuais promedian os 830 milímetros, pero en xeral máis pronunciadas no oeste e as montañas do noroeste que na sabana oriental.

Economía

Artigo principal: Economía de Ruanda.

Ruanda baséase nunha economía de subsistencia que ocupa ao 90% da poboación. O país carece de recursos naturais e minerais de importancia, ademais de sufrir constantemente de secas e un pobre desenvolvemento tecnolóxico. Todo isto fai que teña unha dependencia económica significativa con Bélxica As principais exportacións son o café arábigo e o té. A minería é a segunda actividade do país, destacando a casiterita de onde se extrae estaño, ademais de pequenas cantidades de berilio. A unidade monetaria do país é o franco ruandés

Demografía

Evolución da poboación en Ruanda

É o país máis densamente poboado da África subsahariana, ata tras o xenocidio de 1994, con 230 hab/km².

Étnicamente, a poboación divídese entre a maioría hutu (85%), un pobo níxero-congolés dedicado á agricultura, a minoría tutsi (14%), pobo nilo-sahariano chegado no século XV, dedicado á gandería e tradicionalmente no exercicio do poder e os poboadores orixinarios do territorio, os twa un 1%.

Véxase tamén

• Xenocidio de Ruanda
• Tribunal Penal Internacional para Ruanda