Pasaxe de Drake
A pasaxe de Drake, paso Drake ou mar de Hoces é o tramo de mar que separa América do Sur da Antártida, entre o cabo de Fornos (Chile) e as illas Shetland do Sur (Antártida). Este paso marítimo, ás veces denominado impropiamente estreito, é a máis meridional das rutas de comunicación entre o océano Pacífico e o océano Atlántico. Polo sur fai parte do indefinido océano Antártico e ao leste limita co mar de Scotia. A súa anchura mínima é de 800 a 950 km e as súas augas son tradicionalmente consideradas polos navegantes como as máis tormentosas do planeta.
| ||||
| Tipo | estreito  | |||
|---|---|---|---|---|
| Epónimo | Francis Drake | |||
| Parte de | Océano Antártico | |||
| Localización | ||||
| División administrativa | Chile | |||
| ||||
| Características | ||||
| Profundidade | 4.000 m | |||
Denominación
editarO nome de Drake lembra o corsario inglés Francis Drake, quen co barco Golden Hind en setembro de 1578, e logo de cruzar o estreito de Magallanes, viaxou cara ao sur e alcanzou unha latitude non determinada podendo ingresar á pasaxe de Drake. O nome é de uso xeneralizado: a cartografía oficial chilena denomínao paso Drake e a arxentina chámao pasaxe de Drake (aínda que existe un proxecto para renombrarlo mar de Piedrabuena).[1] Outro nome utilizado, principalmente en España, é o de mar de Hoces, en recordo do navegante español Francisco de Hoces a quen se atribúe o seu descubrimento en 1526.[2]
Xeografía
editar
A pasaxe é o cruzamento máis curto existente entre a Antártida e o resto das terras emerxidas do planeta. O límite entre o Atlántico e o Pacífico é considerado, ás veces, como unha liña entre o cabo de Fornos e as illas Shetland do Sur. Tamén se sinala como límite natural entre ambos os océanos a curva formada polas Antillas do Sur, ou Arco de Scotia, que penetra cara ao leste. Aínda que o límite convencional máis percorrido é o meridiano do cabo de Fornos, ata tocar o paralelo 60º sur, onde para moitos países comeza o océano Antártico.
O paso é mar aberto, excepto polas pequenas illas Diego Ramírez a uns 100 km ao suroeste do cabo de Fornos. Non hai ningunha masa de terra significativa ao redor nas latitudes, do paso Drake, o que permite o libre desprazamento da corrente circumpolar antártica que leva un enorme volume de auga (ao redor de 600 veces o fluxo do río Amazonas) a través da pasaxe e ao redor da Antártida.
As augas do paso son famosas polo tormentosas que son, con ondas de máis de 10 metros, non pouco frecuentes. Localizado entre os 56º e (aproximadamente) os 60º de latitude sur.
Os barcos que navegan pola pasaxe son frecuentemente boas plataformas para o avistamento de baleas, golfiños e aves mariñas, como o petrel xigante, outros petreis, albatros e pingüíns.
De acordo a estudos químicos de dentes de peixes achados en rochas sedimentarias oceánicas, o paso Drake estaba pechado ata hai uns 41 millóns de anos.[3] Antes de que o paso se abrise, o Atlántico e o Pacífico estaban completamente separados e a Antártida carecía de capa de xeo. Ao unírense os océanos, a corrente circumpolar antártica comezou a fluír, arrefriando significativamente a Antártida.
A pesar de ser o principal nexo de unión entre o Pacífico e o Atlántico, polo desxeo producido nos últimos anos no polo norte, especúlase que aparecerá unha vía moito máis segura e en moitos casos máis rápida, o paso do Noroeste.[4]
Extensión
editar
Xeralmente considérase a pasaxe de Drake como o triángulo marítimo cun vértice no cabo de Fornos e os outros dous nas illas extremas do arquipélago das Shetland do Sur. A Organización Hidrográfica Internacional previu no proxecto da 4° edición da súa publicación Limits of Oceans and Seas, comunicado pola circular C55 do 7 de novembro de 2001, trasladar desde o cabo de Fornos á illa Waterman, no arquipélago de Terra do Fogo, o punto extremo noroeste da pasaxe de Drake. A proposta foi feita polo Reino Unido e aceptada por Chile e Rusia. Este país propuxera incluír o estreito de Bransfield como parte da pasaxe de Drake, pero logo aceptou retirar a súa proposta. O proxecto non foi ratificado e a setembro de 2012 atopábase aínda en proceso de revisión.[5] [6]
De acordo a esta definición a pasaxe de Drake ten os seguintes límites: desde a illa Waterman unha liña recta ata o cabo de Fornos, logo en liña recta ata o cabo San Bartolomé na illa dos Estados, percorrendo a costa sur desta illa ata o cabo San Juan. Desde este punto unha liña recta ata o cabo Lloyd da illa Clarence, percorrendo a costa sur desta illa ata a punta Craggy do cabo Bowles, desde onde segue en liña recta ata o promontorio Norte da illa Rei Xurxo. Continuando pola costa norte desta illa e logo pola das illas Nelson, Robert, Greenwich, Livingston, Rugged e Nevada, ata alcanzar o cabo Smith na illa Smith. Percorre a costa norte desta illa ata o cabo James, desde onde unha liña recta alcanza a illa Waterman.[7]
O ancho mínimo da pasaxe de Drake, é dicir, a lonxitude total da liña imaxinaria que une a punta máis austral da illa de Fornos (o cabo de Fornos) co sector terrestre máis próximo das illas Shetland do Sur é de 808,17 km.[8]
Partindo desde este cabo chileno, os primeiros 47,6 km discorren sobre augas xuridicionais de Chile (o 5,88%). Continuando cara á Antártida, a liña percorre durante 240,54 km por augas xuridicionais da Arxentina (29,76%), ata alcanzar augas internacionais, as que percorrerá nos seguintes 209,16 km (25,88%), para cruzar o paralelo 60º S, é dicir, penetrar en augas comprendidas na zona baixo o Tratado Antártico, polas que transitará os últimos 310,9 km (38,47%) para, finalmente, tocar as primeiras costas antárticas.
Historia
editarÉ xeralmente aceptado que o barco San Lesmes da expedición de García Jofre de Loaísa alcanzou a latitude de 55° sur a fins de xaneiro de 1526 ao mando de Francisco de Hoces, logo de que unha tormenta os apartase da boca oriental do estreito de Magallanes. Lograron reunirse de novo coa expedición e cruzar o estreito.
Logo de cruzar o estreito de Magallanes a bordo do Golden Hind, Francis Drake dirixiuse cara ao sur polo océano Pacífico, desembarcando e tomando posesión nunha illa non identificada que denominou Elizabeth Island en setembro de 1578.[9]
A primeira viaxe documentada que atravesou a pasaxe de Drake foi a expedición neerlandesa de Willem Schouten e Jacob Le Maire, que o 29 de febreiro de 1616 descubriron o cabo de Fornos a bordo do barco Eendracht.[10]
Aínda que o paso foi moi utilizado durante os dous séculos seguintes, o seu extremo sur -as illas Shetland do Sur- non foi oficialmente descuberto ata o 19 de febreiro de 1819 polo mariño británico William Smith.
A xurisdición sobre as augas do norte da pasaxe de Drake foi obxecto de disputa entre a Arxentina e Chile ata a firma do Tratado de paz e amizade de 1984, que adxudicou zonas económicas exclusivas para os dous países e fixou parte do límite no meridiano do cabo de Fornos.
Notas
editar- ↑ En 2006, no Congreso arxentino, patrocinado pola Lexislatura da provincia de Santa Cruz, foi presentado un proxecto para renomear o estreito como mar de Piedrabuena, fundamentado na intención de honrar a Luis Piedrabuena e retirar da cartografía oficial arxentina o nome do corsario británico, Francis Drake.Texto facilitado por los firmantes del proyecto. Arquivado 04 de febreiro de 2017 en Wayback Machine.
- ↑ Comienza la Campaña Antártica Española 2010-2011(en castelán)
- ↑ Fossil gives clue to big chill en news.bbc.co.uk
- ↑ O paso do noroeste, no Ártico, aberto por primeira vez
- ↑ "Circular C55 del 7 de noviembre de 2001" (PDF). Arquivado dende o orixinal (PDF) o 24 de setembro de 2015. Consultado o 04 de febreiro de 2017.
- ↑
4. South Atlantic Ocean
(...)
Location of the northwest corner of Drake Passage has been changed from Cabo de Hornos further west to Isla Waterman (55°25'S – 70°00'W), as proposed by the UK and agreed by Russia and Chile.
(...)
10.13 Drake Passage
In the original proposal by Russia to define the limits, Bransfield Strait was included. Subsequent comments by the UK proposed it be excluded. In addition, a change to the location of the northwest corner from Cabo de Hornos further west to Isla Waterman (55°25'S – 70°00'W), proposed by the UK and agreed by Russia and Chile, has been included in the present description.Comentarios do proxecto da 4° edición de Limits of Oceans and Seas - ↑ Mapa cos límites propostos para a pasaxe de Drake
- ↑ "Google Earth". Consultado o 13 de outubro de 2010.
- ↑ Wagner, Henry R., Sir Francis Drake's Voyage Around the World: Its Aims and Achievements, Kessinger Publishing, LLC, 2006, ISBN 1-4286-2255-1.
- ↑ Kelsey, Harry, Sir Francis Drake; The Queen's Pirate, Yale University Press, New Haven, 1998, ISBN 0-300-07182-5.
Véxase tamén
editar| Commons ten máis contidos multimedia sobre: Pasaxe de Drake |
