Timișoara

Timișoara
Temesvár/Temeswar/Темишвар


	Gearradh-arm no Seula

Suidheachadh

Dùthaich

Romàinia

Ceàrn

Timiș

Co-chomharran

45° 45 35' Tuath
21° 13 48' Ear

Feartan fiosaigeach

Farsaingeachd

130.5 km²

Àireamh-shluaigh

319,279 (2011)

Dlùths

2,446.58/km²

Àireamh fòn

+40 02 56

Duilleag oifigeil

Duilleag Oifigeil

'S e baile mòr eadar Arad agus Reșița, air an àirde an iar Romàinia a th' ann an Timișoara (IPA: ˈtimiˈʃo̯ara, Ungairis: Temesvár, Gearmailtis: Temeswar, Sèirbis; Темишвар). Tha e suidhichte ri taobh na h-Aibhne Timiș, aig 90m os cionn ìre na mara, san t-siorrachd (Romàinis: Județ) Timiș. Tha 319,279 duine a' fuireach ann.^[1]

Eachdraidh

'S ann às an fhacal vár (Gàidhlig: Cathair) ann an Ungairis agus am freumh Innd-Eòrpais thib (Gàidhlig: boglach) 's a tha ainm a' bhaile.^[2] Bha treubhan Daci agus Ceilteach nan tàmh ann, ro teachd nan Ròmanach. Tha eachdraiche neo dithis ann an Romàinia dhen bheachd gur ann ann an Timișoara 's a bha an tuineachadh Daci Zurobara, mun do sgrìobh Ptolomaidh san leabhar Γεωγραφικὴ Ὑφήγησις. Chaidh am baile a chlàradh airson a' chiad turais ann an 1212 mar Castrum regium Themes. Rinn na Tatari sgrios agus milleadh air a' bhaile san 13mh Linn. Bhuinneadh e do dh' Impireachd nan Otomanach bho 1552 gu ruige 1716. B' e gun tàinig fear air an robh Kara Ahmed Pasha agus 160,000 saighdear gu Timișoara, chuairtich iad am baile agus, air 22 an Giblean 1552, thuit e: bha Timișoara phrìomh-bhaile na roinn Eyālet-i Tımışvār on latha siud air adhart.^[3] Ann ceann 176 bliadhna, cheannsaich arm nan Habsburgach am baile ann an 1716. Ghabh Romàinia os làimh Timișoara ann an 1920. Thug plèanaichean-cogaidh Aimearganach, Breatainneach agus Gearmailteach ionnsaigh air a' bhaile aid deireadh an Dàrna Cogaidh. B' ann ann an Timișoara a thòisich Rèabhlaid Romàinianach air 16 an Dùbhlachd 1989, nuair a thog na daoine fianais sna sràidean agus an Riaghaltas a' feuchainn ris an easbaig Pròstanach László Tőkés a chur a-mach à dheuchd.^[4]

Àireamh-shluaigh

À rèir Cunntas-shluaigh 2015 tha mòr-chuid Romàinianaich (259,754) agus mion-chuidean Ungairianaich (15,564), Seirebianaich (4,843), Gearmailtich (4,193), Rroma (2,145), Rutheni (556) agus Iùdhaich (176) a' fuireach ann an Timișoara.

Daoine ainmeil

Ali Temeşvar'dan (1647 - 1722)
Johnny Weissmüller (1904 - 1984)

Bailtean co-cheangailte

Iomraidhean

↑ Institutul Național de Statistică
↑ Iorgu Iordan - Dicționar onomastic românesc, Editura Academiei Române, Bucharest, 1963.
↑ Kornauth, Friedrich; Kreutel, Richard Franz, Zwischen Paschas und Generälen. Bericht des Osman Aga aus Temeschwar, über die Höhepunkte seines Wirkens als Diwansdolmetscher und Diplomat, Osmanische Geschichtsschreiber. V. Verlag Styria, Graz, 1966, ISSN 0473-5129.
↑ Valentin Marin,, Martirii Revoluției în date statistice, Caietele Revoluției, Editura Institutului Revoluției Române din Decembrie 1989, Bucharest, 2010, ISSN 1841-6683.

[1] Institutul Național de Statistică

[2] Iorgu Iordan - Dicționar onomastic românesc, Editura Academiei Române, Bucharest, 1963.

[3] Kornauth, Friedrich; Kreutel, Richard Franz, Zwischen Paschas und Generälen. Bericht des Osman Aga aus Temeschwar, über die Höhepunkte seines Wirkens als Diwansdolmetscher und Diplomat, Osmanische Geschichtsschreiber. V. Verlag Styria, Graz, 1966, ISSN 0473-5129.

[4] Valentin Marin,, Martirii Revoluției în date statistice, Caietele Revoluției, Editura Institutului Revoluției Române din Decembrie 1989, Bucharest, 2010, ISSN 1841-6683.

[1]

[2]

[3]

[4]