Romàinia

stàit neo-eisimeileach, dùthaich
Pàirt de	Eastern Europe, Aonadh Eòrpach, European Economic Area
Cur air cois	24 dhen Fhaoilleach 1859
Ainm oifigeil	România
Ainm dùthchasach	România
Ainm goirid	🇷🇴
Tar-sgrìobhadh IPA	ɾuˈmɑːnɪɑ, rʊˈmɨnʲɪjə
Participant in	Global System of Trade Preferences among Developing Countries
Ainmichte às dèidh	An t-Seann Ròimh
Cànan oifigeil	Romàinis
Laoidh	Deșteaptă-te, române!
Culture	culture of Romania
Mòr-roinn	An Roinn-Eòrpa
Dùthaich	Romàinia
Prìomh-bhaile	Bucharest
Roinn-tìde	UTC+02:00
Domhan-leud is -fhad	46°0′0″N 25°0′0″E
Coordinates of easternmost point	45°9′50″N 29°43′0″E
Coordinates of northernmost point	48°16′12″N 26°42′0″E
Coordinates of southernmost point	43°37′24″N 25°23′28″E
Coordinates of westernmost point	46°7′18″N 20°15′42″E
Puing as àirde	Moldoveanu Peak
Lowest point	Am Muir Dubh
Basic form of government	semi-presidential system
Oifis aig ceann-stàite	Ceann-suidhe Romàinia
Ceannard na stàite	Klaus Iohannis
Oifis aig ceann an riaghaltais	Prìomh-mhinistear Romàinia
Ceannard an riaghaltais	Marcel Ciolacu
Has cabinet	Cabinet of Romania
Executive body	Government of Romania
Legislative body	Parliament of Romania
Central bank	National Bank of Romania
Currency	Romanian Leu
Crìoch còmhla ri	An Ucràin, An Ungair, An t-Sèirb, Bulgàiria, A' Mholdobha
Driving side	right
Electrical plug type	Europlug, Schuko
Na bh’ann roimhe	United Principalities of Moldavia and Wallachia, Socialist Republic of Romania
Tachartas	unification of Wallachia and Moldavia, Tenth Russo-Turkish War, Union of Transylvania with Romania, Romanian Revolution (1989), Treaty of Berlin of 1878
Làrach-lìn	http://www.guv.ro/
Hashtag	Romania
Top-level Internet domain	.ro
Bratach	flag of Romania
Gearradh-arm	coat of arms of Romania
Geography of topic	geography of Romania
Feart	free country
History of topic	history of Romania
List of monuments	list of historical monuments in Romania
Railway traffic side	right
Open data portal	Data.Gov.Ro
Economy of topic	economy of Romania
Demographics of topic	demographics of Romania
Mobile country code	226
Country calling code	+40
Trunk prefix	0
Emergency phone number	112
GS1 country code	594
Licence plate code	RO
Maritime identification digits	264
Caractar Unicode	🇷🇴
Category for honorary citizens of entity	Category:Honorary citizens of Romania
Category for maps	Category:Maps of Romania

Is e dùthaich anns an earra-dheas na h-Eòrpa a tha ann an Romàinia^[1]^[2]^[3]^[4], Ròmainia^[5]^[6] (IPA: ro.mɨˈni.a) neo Romania.^[7] Tha crìochan aice leis an Ungair agus an t-Sèirb anns an ear, leis an Ucràin agus leis a' Mholdobha san earra thuath, agus le Bulgàiria sa deas. Tha Bucharest na phrìomh-bhaile. Ged a tha Ròmainis na cànan oifigeil san dùthaich air fad, tha Ungairis, Gearmailtis, Ucràinis, Croatais is Sèirbis nan cànain oifigeil ann an roinnean sònraichte.

Eachdraidh

Bha Romàinia na phàirt Impireachd nan Otomanach ro 1878. Bha Romàinia fo smachd an deachdaire Ion Antonescu tron Dàrna Chogadh. Dh' fhosgaladh campaichean-losgaidh agus dhèanadh murt air Iùdhaich agus Daoine Rroma, fiù's mus dh'iarr Hitler air Romàinia gun gabhadh iad ri Uile-losgadh Nàsach nan Iùdhach agus nan Rroma.^[8] Aig deireadh a' Chogaidh chaidh Antonescu dhìteadh agus a chur gu bàs airson an uilc a rinn e.^[9] Ghabh am Pàrtaidh Comunnach Romàinia os làimh Riaghaltas Romàinia ann an 1944 ann an cur-fodha stàite le taic on Aonadh Sobhiatach, ann an 1944 agus chumadh e Ròmainia fo smachd, agus gu math dlùth air Stalin, gu ruige Ar-a-mach na Nollaig 1989.^[10] Bhuineadh Romàinia dhan Cho-aonta Warszawa eadar 1955 agus 1990. Fo Nicolae Ceauşescu, b' e an Securitate an t-seirbheis phoileis dhìomhair na bu bhrùideile san t-saoghal air fad, agus iad a' gabhail ri ainneart, craonadh agus murt gu leòr. Thathar daonnan a' cantainn gu robh neach-fiosrachaidh na Securitate anns gach uile oifis, sgoil, taigh-gnìomhachais neo bloca fhlataicheanAnn an 2009 ghabh an dùthaich ri NATO.^[11]

Daoine ainmeil

Bailtean as motha

Siorrachdan

Ann an 1968 chaidh fearrann Romàinia air a roinneadh ann an 41 siorrachdan (Romàinis: județe, IPA: ʒuˈdetse), stèidhichte, gu ìre, air na roinnean a a bh' ann eadar 1859 agus 1950.

Iomraidhean

↑ Atlas Sgoile Oxford le Stòrlann Nàiseanta, Oxford University Press (2010)
↑ Dùthchannan ag SMO
↑ Am Faclair Gàidhlig-Beurla, Colin Mark, foillsichte aig Routledge, Lunnainn (2004), ISBN 0-415-29761-3
↑ Am Faclair Beag
↑ Brìgh nam Facal, Faclair Ùr don Bhun-sgoil (deas. Cox, Richard A.V.) - ISBN 0903204215
↑ Feuch Facal, Gairm (1995), ISBN 1871901391
↑ Map-balla an t-Saoghail, Stòrlann Nàiseanta (2003), ISBN 0007692714
↑ Arendt, H, (1963), Eichmann in Jerusalem: A Report on the Banality of Evil, Viking Press, Eabhraig Nuadh.
↑ Raul Hilberg, La Destruction des Juifs d'Europe, tome 1, Foliohistoire, 2006. Quid, 2000.
↑ Dennis Deletant, Teroarea comunistă în România. Gheorghiu-Dej și statul polițienesc, 1948-1965, Polirom, 2001, Iași, ISBN 973-683-783-1
↑ NATO

Ceanglaichean a-mach

Open Directory Project - Ròmainia
Duilleag oifigeil Ròmainia
Leabharlann Nàiseanta Ròmainia
Eachdraidh Ròmainia bhon World History Database
BBC Naidheachdan 2016-08-23: Spealadh Carpàitianach - aithris le Teàrlach Quinnell air spealadh an fheòir sna beanntan Carpàiteanach

Commons

Tha dealbhan ann an Wikimedia Commons cuideachd a tha ceangailte ris an aiste seo:

Ròmainia

[1] Atlas Sgoile Oxford le Stòrlann Nàiseanta, Oxford University Press (2010)

[2] Dùthchannan ag SMO

[3] Am Faclair Gàidhlig-Beurla, Colin Mark, foillsichte aig Routledge, Lunnainn (2004), ISBN 0-415-29761-3

[4] Am Faclair Beag

[5] Brìgh nam Facal, Faclair Ùr don Bhun-sgoil (deas. Cox, Richard A.V.) - ISBN 0903204215

[6] Feuch Facal, Gairm (1995), ISBN 1871901391

[7] Map-balla an t-Saoghail, Stòrlann Nàiseanta (2003), ISBN 0007692714

[8] Arendt, H, (1963), Eichmann in Jerusalem: A Report on the Banality of Evil, Viking Press, Eabhraig Nuadh.

[9] Raul Hilberg, La Destruction des Juifs d'Europe, tome 1, Foliohistoire, 2006. Quid, 2000.

[10] Dennis Deletant, Teroarea comunistă în România. Gheorghiu-Dej și statul polițienesc, 1948-1965, Polirom, 2001, Iași, ISBN 973-683-783-1

[11] NATO

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]