Andy Warhol
_%E2%80%93_LOC.jpg)
Péintéir agus scannánóir Meiriceánach ba ea Andrew Warhola (6 Lúnasa 1928 – 22 Feabhra 1987), nó Andy Warhol mar is fearr aithne air, agus duine de na healaíontóirí is mó aitheanta san fhichiú haois.[1][2] Bhí sé ar dhuine de na healaíontóirí ba thábhachtaí sa ghluaiseacht ar a dtugtar pop-ealaín, agus thuill sé cáil dhomhanda mar úrscéalaí, léiritheoir ceoil agus scannánóir avant-garde.
.jpg)
Saothar
[cuir in eagar | athraigh foinse]
D’fhéadfá a rá gurb é Andy Warhol an saineolaí ó thaobh sochar a bhaint as cúrsaí tráchtála lena shaothar féin a chur chun tosaigh. Le linn a shaoil, bhain sé úsáid as íomhánna coitianta nó faiseanta ina chuid oibre.
Sa bhliain 1961 thóg Warhol canna anraith Campbell’s agus rinne sé íocón ealaíne as.[5] Rinee sé an rud céanna a dhéanamh do Absolut in 1985. Ba é Warhol an duine a thosaigh an tsraith ealaíne do Absolut i 1985 (bhí sampla de seo le feiceáil sa taispeántas Absolut Classics, a bhí i nDánlann an Rubicon ar Fhaichne Stiabhna, Baile Átha Cliath in 2001).[6] De réir dealraimh, thit sé i ngrá leis an chuma a bhí ar an bhuidéal vodca agus spreag sé seo go mór é.[7]
Tá na portráidí "Marilyn Monroe" agus "Elizabeth Taylor" chomh haitheanta céanna le carachtar i “mórphictiúr” ar bith eile ar nós *Lus na gréine" le Van Gogh.[8]
Thuig Warhol gur íomhá íocónach a bhí i Sliabh Veasúiv agus rinne sé féin sraith bunaithe ar an bholcán chlúiteach seo.[9]
Tá a chuid ealaíne coincheapúil; dá bharr sin, tá cosúlachtaí idir Warhol é féin agus ealaíontóirí eile ar nós Francesco Clemente, Cy Twombly agus Joseph Beuys.[10]
Bhí an-suim ag Warhol i gcúrsaí faisin; léirigh sé gur féidir leis an dá réimse – an ealaín agus an faisean - oibriú go dlúth agus go tairbheach lena chéile.[12]
Saol
[cuir in eagar | athraigh foinse]Rugadh agus tógadh Warhol i Pittsburgh, Pennsylvania.
Tomhaltóir agus bailitheoir doshásaithe earraí ab ea Andy Warhol. Bhailigh sé earraí de gach sórt – idir bheag agus mhór, álainn agus aisteach, luachmhar agus leibideach – i rith a shaoil. Chum síceolaithe an téarma “cnuasaitheoir neamhshrianta” le cur síos a dhéanamh ar dhaoine atá éisealach, críochnúil agus rianúil. Dúirt Warhol féin gur spreag Tennessee Williams é mar go raibh claonadh aigesean gach rud a choinneáil i dtaisce i gcófraí.[13]
.jpg)
Théadh Warhol amach ag lorg rudaí le ceannach ar bhonn laethúil, a shúil i gcónaí dírithe ar earraí neamhghnácha agus ar shamplaí cruthaitheachta a bhí neamhchoitianta. I measc na n-earraí a raibh spéis aige iontu bhí fiacla bréige, troscán Art Deco agus táirgí an-choitianta mar phrócaí brioscaí in ollmhargaí a raibh rian na comóntachta ag baint leo.
Choinnigh sé gach taisce a bhailigh sé, nó a cheannaigh sé, ina theach cúig-urlár ar East 33 Street i Nua-Eabhrac, agus líon sé gach seomra le hearraí go dtí nach raibh spás ar bith fágtha aige ach amháin dhá sheomra dó féin le cónaí iontu.[11]
Bás
[cuir in eagar | athraigh foinse]Fuair Warhol bás ag dul faoi scian in ospidéal i Nua-Eabhrac sa bhliain 1987, agus in aois 58 bliain dó.
Chuaigh gach píosa bric-a-brac agus bruscair a bhailigh sé – ón mbliain 1974 go dtí lá a bháis i 1987 – isteach i mboscaí cairtchláir, i gcomhadchaibinéid, agus i gcófraí móra sa Warhol Museum in Pittsburgh, áit a bhfuil na boscaí á gcoimeád inniu. Tá 611 bosca san iomlán sa bhailiúchán, "taisceadáin todhchaí" cuid acu dar le Warhol. I measc rudaí eile, choinnigh Warhol bia a bhí inmhíolaithe le ciaróga nuair a osclaíodh na boscaí. Agus baineadh preab eile as cartlannaí an Warhol Museum nuair a tháinig sé ar chos daonna i mbosca amháin agus í seargtha.[11]
Tionchar
[cuir in eagar | athraigh foinse]Ba Warhol a chum an coincheap "15 nóiméad de cháil"—go bhfuil gach duine in ann a bheith cáiliúil ar feadh tamaill ghearr, sula mbogann aird na ndaoine ar aghaidh go dtí an chéad cheann eile.
Féach freisin
[cuir in eagar | athraigh foinse]Tagairtí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ "Scagadh | Ag Déanamh Aisteach: Athraonadh Warhol – Boom for Real ag Dánlann Hugh Lane | Amharcealaíontóirí Éireann" (ga) (2023-12-01). Dáta rochtana: 2024-02-22.
- ↑ "Making Strange: Warhol Refracting - screening of BOOM FOR REAL" (en-GB). Hugh Lane. Dáta rochtana: 2024-02-22.
- ↑ "Arts & Culture | San Francisco Travel" (en). www.sftravel.com. Dáta rochtana: 2024-02-22.
- ↑ "Chelsea Girls" (as en) (2024-01-26). Wikipedia.
- ↑ "Campbell's Soup Cans" (as en) (2024-02-18). Wikipedia.
- ↑ Bhí sampla de seo le feiceáil sa taispeántas Absolut Classics, a bhí i nDánlann an Rubicon ar Fhaichne Stiabhna, Baile Átha Cliath sna 2000idí
- ↑ Ciara Nic Gabhann (EAGRÁN 5 · MEÁN FÓMHAIR 2001). "An ealaín é? Absolut-ely!" (ga-IE). Beo!. Dáta rochtana: 2024-02-22.
- ↑ Ciara Nic Gabhann (2004). "Saothar cáiliúil Munch ar iarraidh arís" (ga-IE). Beo!. Dáta rochtana: 2024-02-22.
- ↑ Ciara Nic Gabhann (2010). "Cruthaitheacht an Bholcáin" (ga-IE). Beo!. Dáta rochtana: 2024-02-22.
- ↑ Ciara Nic Gabhann (2004). "Saothar Francesco Clemente - lán iontas agus bróin" (ga-iE). Beo!. Dáta rochtana: 2024-02-22.
- ↑ 11.0 11.1 11.2 Ciara Nic Gabhann (2008). "Taisce Warhol" (ga-IE). Beo!. Dáta rochtana: 2024-02-22.
- ↑ Mícheál Ó hAodha (2014). "Ealaín Aos Deartha Éadaí" (ga-IE). Beo!. Dáta rochtana: 2024-02-22.
- ↑ Claudia Kalb (2016). "Andy Warhol Was a Hoarder: Inside the Minds of History's Great Personalities" (as Anglais). National Geographic.
- ↑ Ciara Nic Gabhann (Márta 2008). "Féiniúlacht fhíorúil" (ga-IE). Beo!. Dáta rochtana: 2024-02-22.