مروارید

فارسی

مروارید

(مواد): توده سخت، گرد، کوچک، درخشان به رنگ سفید نقره‌ای یا خاکستری مایل به آبی که در بعضی از صدف‌های دریایی یافت می‌شود و از سنگ‌های قیمتی است.
مروارید حداقل از دو کلمه مُر - وارید شکل گرفته و در زبان معیار باستان، مُر حکم مرمر یا مرمری را تفهیم می‌نموده که گاهی انسان، گاهی مرغ و گاهی موادی مانند مروارید را شامل می‌شده است.
گوهری است سفید و درخشان که درون صدف مروارید به وجود می‌آید و در جواهرسازی مصرف می‌شود. به رنگ سیاه و زرد نیز یافت می‌شود و نوع سفید آن مرغوب تر

از پارسی میانه 𐭬𐭥𐭫𐭥𐭠𐭫𐭩𐭲𐭥 (morwārīd/mwlwʾlyt) و 𐭬𐭫𐭥𐭠𐭫𐭩𐭲𐭥 (marwārīd/mlwʾlyt) از ایرانی کهن *مَرگاریتَـ (margārīta) دیگر برابرهای همریشه‌ی آن: پهلوی (پارتی) مانوی (morγārīd/mwrgʾryd) ، پازند : 𐬨𐬏𐬭𐬀𐬎𐬎𐬁𐬭𐬍𐬝 (mūravārīt̰)‎، پارسی میانه مانوی (morwārīd/mwrwʾryd)، کردی مرواری (mirwarî) ، ختنی (mrāhe) 𑀫𑀋𑀆𑀳𑀇 ، سغدی ܡܪܮܐܪܬܗ (mrγʾrt(h)/marγārt,marγārit) و پشتو مرغلره (murghalara).
اشتقاقات در دیگر زبانها:
- سنسکریت:मञ्जरी ‎ (mañjarī)
- یونانی باستان:μαργαρίτης ‎(margarítēs)
  - ارمنی کهن:մարգարիտ ‎(margarit)
    - گرجی کهن:მარგარიტი ‎ (margariṭi) ، მარგალიტი ‎(margaliṭi)
    - آبخازی: а-мыркы́лд ‎(ā-mərḳə́ld), а-маркы́лд ‎(ā-mārḳə́ld)
  - عربی: مرجان (marjān)
    - سریانی: ܡܪܓܢ (margān)‎
  - سریانی: ܡܪܓܢܝܬܐ ‎(margānīṯā)
  - آرامی بابلی یهودی: מרגניתא (margānīṯā)

––––

ترجمه‌ها
آلمانی: Perle ^de ارمنی: մարգարիտ ^hy اسپانیایی: perla ^es انگلیسی: pearl ^en ایتالیایی: perla ^it تاجیکی: марворид ^tg ترکی استانبولی: inci ^tr روسی: жемчуг ^ru، жемчужина ^ru فرانسوی: perle ^fr هلندی: parel ^nl یونانی: μαργαριτάρι ^el ایتالیایی: perla madreperla انگلیسی: pearl nacre		margarite bdellium perlite pearly pearlized pearler mother of pearl gowan daisy perlitic impearl cataract seed pearl moonstone

فرهنگ بزرگ سخن
فرهنگ لغت معین
فرهنگ کوچک پهلوی، مک کنزی، مدخل :morwārīd
فرهنگ سغدی-فارسی-انگلیسی، بدرالزمان قریب، مدخل: mrγʾrt(h)
دانشنامه ایرانیکا، فیلیپ هویس،مدخل: یونان ۴ - وامواژگان یونانی در زبان‌های ایرانی میانه
پژوهش‌های لغوی، علی اشرف صادقی، بخش: مروارید