کنستانتین یازدهم

کنستانتین یازدهم پالایولوگوس Κωνσταντῖνος ΙΑ' Παλαιολόγος
نگاره سده پانزدهمی از کنستانتین یازدهم، اثر یوآنس زوناراس
امپراتور بیزانس
سلطنت	۱۴۴۹ – ۱۴۵۳
تاج‌گذاری	۶ ژانویه ۱۴۴۹
پیشین	ژان هشتم
جانشین	سقوط امپراتوری بیزانس
فرماندار موریا
سلطنت	۱۴۲۸ – ۱۴۴۹
تاج‌گذاری	۱ مهٔ ۱۴۲۸
پیشین	تئودور دوم
جانشین	دمیتریوس و توماس پالایولوگوس
زاده	۸ فوریهٔ ۱۴۰۴ قسطنطنیه، امپراتوری بیزانس
درگذشته	۲۹ مهٔ ۱۴۵۳ (۴۹ سال) قسطنطنیه، امپراتوری بیزانس
همسر(ان)	تئودورا توکو کاترینا گتیلوزیو
خاندان	دودمان پالایولوگی
پدر	مانوئل دوم، امپراتور بیزانس
مادر	یلنا دراگاش
امضاء

کنستانتین یازدهم با عنوان کامل کنستانتین یازدهم پالایولوگوس (به یونانی: Κωνσταντίνος ΙΑ' Δραγάσης Παλαιολόγος)(به لاتین: Constantinus XI Palaeologus) (۸ فوریه ۱۴۰۴ میلادی — ۲۹ مه ۱۴۵۳ میلادی) آخرین امپراتور بیزانس از سال ۱۴۴۹ میلادی تا هنگام کشته‌شدنش در سال ۱۴۵۳ میلادی به هنگام آخرین دفاع از قسطنطنیه در برابر حملات ترکان عثمانی بود. کنستانتین یازدهم را گاه به دلیل تصور اشتباه تاج‌گذاری کنستانتین لاسکاریس در سال ۱۲۰۴ میلادی، کنستانتین دوازدهم نیز نامیده‌اند.

زندگی‌نامه

کنستانتین چهارمین پسر مانوئل دوم، امپراتور بیزانس از همسر صرب‌تبارش یلنا دراگاش بود. اطلاعات چندانی از یلنا، مادر او و خاندان صربی‌اش در دست نیست. یلنا زنی متنفذ بود که در تمامی طول عمر تأثیر زیادی بر حکم‌رانی همسر و پسران خود داشت. کنستانتین دیانوویچ دراگاش، پدربزرگ مادری کنستانتین، حاکم یک شاهزاده‌نشین در مقدونیه و خراجگزار عثمانی بود که در خدمت سلطان بایزید یکم در نبرد رووین در جنگ با والاچیا، کشته شد.

کنستانتین کارش در عرصهٔ سیاست را در کنار برادرانش تئودور و توماس و با فرمانداری امیرنشین موریا آغاز نمود. هنگامی که برادرش ژان هشتم، امپراتور وقت بیزانس بدون آنکه فرزندی داشته باشد در سال ۱۴۴۸ میلادی درگذشت، بر سر جانشینی او بین کنستانتین و دیگر برادرش دمتریوس اختلاف پدید آمد. امپراتریس هلنا که در این میان نقش نایب‌السلطنه را داشت، از کنستانتین پشتیبانی کرد. آن‌ها از مراد دوم، سلطان عثمانی خواستند تا در این مورد داوری نماید. او نظرش بر کنستانتین افتاد و بدین ترتیب کنستانتین با نام کنستانتین یازدهم در ژانویهٔ ۱۴۴۹ به‌عنوان امپراتور جدید بیزانس در میسترا تاج‌گذاری کرد.

کنستانتین فردی شجاع و پرانرژی بود که میراثی ویران را دریافت داشته بود. در ۱۴۵۱ محمد دوم سلطان جدید عثمانی شد و تمام منابع خود را برای تصرف قسطنطنیه به‌کار گرفت. کنستانتین نیز در مقابل، تمام توان خود را برای دفاع از شهر به کار بست و حتی برای جلب حمایت غرب، پیروی کلیسای ارتدکس یونان از کلیسای کاتولیک روم را اعلام نمود که مورد انتقاد گروه‌های مخالف اتحاد دو کلیسا قرار گرفت و در نهایت نتیجه‌ای نیز در برنداشت. او پیشنهاد محمد دوم برای تسلیم شهر در عوض گذشتن از جان او و ادامهٔ فرمانرواییش در میسترا را نپذیرفت و در نتیجه ترک‌ها قسطنطنیه را به محاصرهٔ خود درآوردند.

کنستانتین با ۷۰۰۰ نفر نیرو در برابر ارتش پرتعداد عثمانی که درعین‌حال مجهز به ابزارآلات پیشرفته‌ای بودند که توسط مهندسی غربی برایشان تهیه شده بود قرار گرفت و به دفاع از شهر پرداخت. قسطنطنیه سرانجام در ۲۹ مه ۱۴۵۳ سقوط کرد و ترکان با عبور از دیوارهای شهر وارد آن شدند. کنستانتین یازدهم با سربازان باقی‌مانده‌اش به نبرد با مهاجمان ادامه داد و در نهایت او نیز در همان روز کشته شد. او آخرین امپراتور روم شرقی بود که با مرگ او و تصرف قسطنطنیه به‌دست ترکان عثمانی، امپراتوری بیزانس نیز به پایان خود رسید.

جستارهای وابسته

• سقوط قسطنطنیه

منابع

• "Constantine XI Palaeologus" (به انگلیسی). Britannica Online Encyclopedia. Retrieved 26 January 2011.
• مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا. «Constantine XI Palaiologos». در دانشنامهٔ ویکی‌پدیای انگلیسی، بازبینی‌شده در ۲۶ ژانویه ۲۰۱۱.