شبکه اجتماعی (فیلم)

شبکه اجتماعی (به انگلیسی: The Social Network) فیلمی درام به کارگردانی دیوید فینچر محصول سال ۲۰۱۰ ایالات متحده آمریکا ست. این فیلم دربارهٔ ایجاد شبکه اجتماعی فیس بوک و زندگی مارک زاکربرگ سازنده این سایت، در اینترنت و بر اساس کتابی با نام میلیاردرهای تصادفی نوشته بن مزریک (Ben Mezrich)، ساخته شده است. این فیلم در سال ۲۰۱۱ در هشتاد و سومین دورهٔ مراسم اسکار برندهٔ جایزهٔ اسکار بهترین فیلم‌نامهٔ اقتباسی، جایزهٔ اسکار برای بهترین تدوین فیلم و بهترین موسیقی شد.

شبکه اجتماعی
پوستر فیلم شبکه اجتماعی که روی آن نوشته شده‌است: «شما نمی‌توانید ۵۰۰ میلیون دوست داشته باشید بدون اینکه چند دشمن داشته باشید.»
کارگردان	دیوید فینچر
تهیه‌کننده	دیوید فینچر اسکات رودین دانا برونتی مایکل دلوکا کوین اسپیسی
نویسنده	آرون سورکین
بازیگران	جسی آیزنبرگ اندرو گارفیلد جاستین تیمبرلیک برندا سونگ آرمی همر مکس مینگلا رشیدا جونز رونی مارا
موسیقی	ترنت رزنر آتیکوس راس
فیلم‌بردار	جف کرونن‌وث
تدوین‌گر	کرک بکستر آنگوس وال
توزیع‌کننده	کلمبیا پیکچرز
تاریخ‌های انتشار	۱ اکتبر ۲۰۱۰
مدت زمان	۱۲۰ دقیقه
کشور	ایالات متحده
زبان	انگلیسی
هزینهٔ فیلم	۴۰ میلیون دلار
فروش گیشه	۲۲۴٫۹ میلیون دلار

نشانی از فیلم شبکه اجتماعی

داستان

در سال ۲۰۰۳، مارک زاکربرگ، دانشجوی دانشگاه هاروارد، بعد از شکست در برقراری رابطه با یکی از دخترهای خوابگاه به نام اریکا، به اتاقش پناه می‌برد و وب‌سایتی به نام فیس‌مش درست می‌کند که در آن اعضای سایت می‌توانند به دختران دانشگاه از نظر جذابیت‌شان نمره دهند. سایت خیلی زود مورد توجه قرار می‌گیرد تا این‌که سرورهای سیستم پایگاه اینترنتی دانشگاه مختل می‌شود. زاکربرگ شش ماه از تحصیل محروم می‌شود و وقتی بازمی‌گردد، همه او را می‌شناسند. دوقلوهای وینکِلواس او را استخدام می‌کنند تا وب‌سایتی مخصوص دوست‌یابی برای آن‌ها درست کند و بعد از بروز اتفاقاتی، وب‌سایت فیس‌بوک خلق می‌شود که رفته‌رفته مورد توجه پانصد میلیون نفر در سراسر دنیا قرار می‌گیرد.

بازیگران

• جسی آیزنبرگ در نقش مارک زاکربرگ، خالق شبکهٔ اجتماعی عظیم فیس‌بوک
• اندرو گارفیلد در نقش ادواردو ساورین، نزدیک‌ترین دوست زاکربرگ
• جاستین تیمبرلیک در نقش شان پارکر، نابغهٔ خالق نپستر
• رونی مارا در نقش اریکا، دوست‌دختر زاکربرگ
• آرمی همر در نقش برادران وینکلواس

یادداشت‌ها

• آرون سورکین، فیلمنامه‌نویس شبکهٔ اجتماعی، اقتباسی تقریبی از روی کتاب میلیاردرهای تصادفی: تأسیس فیس‌بوک، داستانی از جنسیت، پول، نبوغ و خیانت که در سال ۲۰۰۹ تأسیس شد انجام داد که به گفتهٔ خودش با کتاب بن مزریچ زمین تا آسمان فرق دارد.
• جسی آیزنبرگ اولین گزینهٔ دیوید فینچر برای نقش زاکربرگ بود (فینچر به‌طور کلی خیلی سریع بازیگران فیلم را گرد هم آورد).
• جسی آیزنبرگ، که نقش خالق فیس بوک را بازی می‌کند، خود عضو فیس‌بوک نیست و هیچ‌چیز از آن سر درنمی‌آورد و فقط برای نزدیک‌شدن به نقش، مدتی با این شبکهٔ اجتماعی کار کرد.
• شبکهٔ اجتماعی بحث‌های مختلفی در محافل سینمایی به راه انداخت که اکثر آنها دربارهٔ این بود که آیا فیلم تصویر درستی از واقعیت نشان می‌دهد یا نه. یکی از مهم‌ترین مقاله‌ها از سوی لارنس لسیگ (استاد دانشگاه هاروارد) بود که ارزش‌های سینمایی فیلم را تحسین کرد، ولی اظهار داشت بسیاری از نکات فیلم با واقعیت تفاوت بسیار دارد. مارک زاکربرگ از قبل گفته بود که ترجیح می‌داد هیچ فیلمی در رابطه با او تا زمانی که زنده است ساخته نشود و هیچ واکنش مستقیمی نسبت به فیلم نشان نداد؛ ولی ادواردو ساورین، که در ابداع فیس‌بوک نقش داشته، یادداشت مفصلی مبتنی بر این که فیلم را پسندیده منتشر کرد.

بازخوردها

شبکهٔ اجتماعی خیلی زود توجه دوستداران سینما را به خود جلب کرد. فیلم فروش بالایی داشت و منتقدان فیلم را پسندیدند. حتی کسانی مثل راجر ایبرت، که معمولاً فیلم‌های فینچر را مهم نمی‌دانند، آن را بهترین فیلم او معرفی کرده‌اند. پیتر تراورس، منتقد مجلهٔ رولینگ استون، آن را بهترین فیلم سال و تاد مک کارتی آن را همشهری کین عصر ما معرفی کرد. فیلم در وب‌سایت راتن تومیتوز ۹۷ درصد کسب کرده و از موفق‌ترین فیلم‌ها در سال‌های اخیر به‌شمار می‌آید. فیلم در محافل جوایز سینمایی هم مورد توجه بسیاری قرار گرفته است. دیوید فینچر، آرون سورکین و جسی آیزنبرگ هر یک جوایز محتلفِ کارگردانی، فیلمنامه‌نویسی و بازیگری نقش اول سال در محافل مختلف منتقدان لس آنجلس، نیویورک، واشینگتن و بوستون را کسب کردند.

جوایز

گلدن گلوب

• بهترین فیلم (درام)
• بهترین کارگردان (دیوید فینچر)
• بهترین موسیقی متن
• بهترین فیلم‌نامه (آرون سورکین)

اسکار

• بهترین موسیقی
• بهترین فیلم‌نامهٔ اقتباسی
• بهترین تدوین

دقت تاریخی

لارنس لسیگ، استاد مدرسه حقوق هاروارد، در نیو ریپابلیک نوشت که فیلمنامهٔ سورکین اعتنایی به «شخصیت منفی واقعی» داستان نمی کند:

« پوچی کامل و مطلق دنیایی که در آن موتورهای دعوی فدرال با هندل روشن می‌شوند تا در مورد احساسات جریحه‌دار شدهٔ (چون «ایدهٔ ما دزدیده شد!») به اسمِ دانشجویان لیسانس هارواد حکم صادر کنند، کاملاً توسط سورکین ندیده گرفته شده است. ما نمی‌توانیم به اندازهٔ کافی از فیلم بدانیم که آیا واقعاً ادعای حقوقی قابل‌توجهی در اینجا وجود دارد یا خیر. سورکین در مورد این واقعیت که جعلیات فراوانی به داستان اضافه شده، صادق بوده است. اما از داستان به گونه‌ای که روایت شده است مطمئناً به اندازهٔ کافی می‌دانیم که بدانیم هر سیستم حقوقی که به این بچه‌ها اجازه می‌دهد ۶۵ میلیون دلار از موفق‌ترین کسب و کار این قرن اخاذی کنند، باید از خود خجالت بکشد. آیا زاکربرگ قراردادش را زیر پا گذاشت؟ شاید، که خسارت آن چیزی حدود ۶۵۰ دلار است، نه ۶۵ میلیون دلار. آیا او اسرار تجاری را دزدید؟ مطلقا خیر. آیا «مال» دیگری دزدید؟ مطلقا خیر — کد فیس‌بوک متعلق به او بود و «ایده» شبکهٔ اجتماعی اختراع ثبت‌شده نیست. این عدالت نبود که به دوقلوها ۶۵ میلیون دلار داد؛ ترس از یک سیستم قانون تصادفی و ناکارآمد بود. این سیستم، مالیات بر نوآوری و خلاقیت است. در اینجا این مالیات شخصیت منفی است، نه مبتکری که باری بر دوش او بوده است. »

منابع

• ویکی‌پدیای انگلیسی