Uztailaren 20

Uztailaren 20a gregoriotar egutegiaren urteko berrehun eta batgarren eguna da, 202.a bisurteetan. 164 egun falta dira urtea amaitzeko.

Jaiotzak Euskal Herrian Barbara Goenaga Jaiotza: Donostia, 1983 Guillermo Gortázar Jaiotza: Gasteiz, 1951 Xabier Etxebarria Jaiotza: Igorre, 1987 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Munduan Joan Kalbin Jaiotza: Noyon, 1509 Heriotza: Geneva, 1564ko maiatzaren 27a Gregor Mendel Jaiotza: Hynčice, 1822 Heriotza: Brno, 1884ko urtarrilaren 6a Max Liebermann Jaiotza: Berlin, 1847 Heriotza: Berlin, 1935eko otsailaren 8a Edmund Hillary Jaiotza: Auckland, 1919 Heriotza: Auckland, 2008ko urtarrilaren 11 Eskuz gaurkotu + Jaiotza gehiago... Artikulurik ez duten Uztailaren 20ko jaiotzak Eskuz gaurkotu Heriotzak Euskal Herrian José Sanjurjo Jaiotza: Iruñea, 1872ko martxoaren 28a eta 1872ko martxoaren 18a Heriotza: Estoril, 1936 Alex Angulo Jaiotza: Erandio, 1953ko apirilaren 12a Heriotza: Fuenmayor, 2014 Pedro Alberto Cano Jaiotza: Bilbo, 1969ko ekainaren 14a Heriotza: Novelda, 2002 Juan Jose Mogel Jaiotza: Deba, 1781eko apirilaren 26a Heriotza: Markina-Xemein, 1849 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Munduan Bruce Lee Jaiotza: San Franciscoko Txinatar Hospitala, 1940ko azaroaren 27a Heriotza: Kowloon Tong (en) , 1973 Guglielmo Marconi Jaiotza: Bolonia, 1874ko apirilaren 25a Heriotza: Erroma, 1937 Paul Valéry Jaiotza: Sète, 1871ko urriaren 30a Heriotza: Paris, 1945 Leon XIII.a Jaiotza: Carpineto Romano, 1810eko martxoaren 2a Heriotza: Erroma, 1903 Eskuz gaurkotu + Heriotza gehiago... Artikulurik ez duten Uztailaren 20ko heriotzak Sergei Parajanov • Federico Zuccari • Nevil Maskelyne • Abu al-Wafa Buzjani • Eskuz gaurkotu

Gertaerak Buzz Aldrin. 1842 - Pirinioetako punturik garaiena den Aneto mendiaren lehenbiziko igoera burutu zen. 1881 - Siuxen buru zen Zezen Eseria estatubatuar armadaren aurrean errenditu zen. 1944 - Claus von Stauffenberg eta alemaniar erresistentziako beste kide batzuk Adolf Hitler hiltzen saiatu ziren. 1969 - Apollo 11 ontzia Lasaitasunaren Itsasoan ilargiratu zen eta, sei ordu eta erdi geroago, Neil Armstrong eta Buzz Aldrin (irudian) Ilargian oinez ibili ziren lehen gizakiak bihurtu ziren. + Gertaera gehiago... Egutegia << Uztaila >> Al As Az Og Or Lr Ig 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 2024 Aurreko eta hurrengo urteetan 2021: Asteartea 2022: Asteazkena 2023: Osteguna 2025: Igandea 2026: Astelehena 2027: Asteartea Izendegia Santutegia: Margarita Antiokiakoa, Joan Batista Yi, Aurelio Kartagokoa, Josef Maria Díaz Sanjurjo Seaska egutegia: Bianditz eta Ikuska.

Daturen bat falta bada, urtearen lotura jarraitu han sartzeko.

---

Gertaerak

Euskal Herria

• 1521 – Gaztelar soldadu eta beaumontarrek Donibane Garaziko zitadela asaltatu eta sarraskituko dute.
• 2015 – Uxue Barkos Nafarroa Garaiko lehendakari hautatu zuten, Geroa Bai, EH Bildu, Podemos-Ahal dugu eta Izquierda-Ezkerraren babesarekin.

Mundua

• 1402 – Ankarako guduan Tamerlanek otomandarrak mendean hartu eta Bayezid sultana preso hartu zuen.
• 1842 – Pirinioetako punturik garaiena den Aneto mendiaren lehenbiziko igoera burutu zen.
• 1881 – Siuxen buru zen Zezen Eseria armada estatubatuarraren aurrean errenditu zen.
• 1944 – Claus von Stauffenberg eta alemaniar erresistentziako beste kide batzuk Adolf Hitler hiltzen saiatu ziren.
• 2007 – Espainiako Auzitegi Nazionaleko Juan del Olmo epaileak El Jueves aldizkariaren azken alea bahitzea agindu zuen, Espainiako Koroaren ondorengoei irainak botatzen ziotelakoan. Hurrengo egunean, El Juevesen webgunea itxiarazi zuten.
• 2011 – Goran Hadzic politikari ohi serbiarra ustezko gerra kriminala izateagatik atxilotu zuten.

Arte eta kultura

Mundua

• 1994 – The Client ("Bezeroa") filma estreinatu zen, Joel Schumacherek zuzendu eta Susan Sarandon, Tommy Lee Jones eta Brad Renfro aktoreek antzeztu zuten.

Zientzia eta teknologia

Mundua

• 1969 – Apolo 11 ontzia Lasaitasunaren Itsasoan ilargiratu zen eta, sei ordu eta erdi geroago, Neil Armstrong eta Buzz Aldrin (irudian) Ilargian oinez ibili ziren lehen gizakiak bihurtu ziren.

Kirolak

Euskal Herria

• 2003ko Esku Huskako Buruz Buruko Pilota Txapelketa Nagusiaren finala: Patxi Ruiz txapeldun, Olaizola II.aren aurka 22-7 irabazi ondoren.

Jaiotzak

Euskal Herria

• 1818 – Casilda Iturrizar, bizkaitar filantropoa (h. 1900).
• 1892 – Eli Gallastegi, Gudari, bizkaitar politikari abertzale eta jeltzale independentista (h. 1974).
• 1903 – Jesús Larraza, euskal herritar futbolaria (h. 1926).
• 1924 – Jose Joakin Mitxelena, gipuzkoar bertsolaria (h. 1988).
• 1936 – Joseba Intxausti, Iturriotz'tar Iñaki, gipuzkoar idazlea eta Euskaltzain urgazlea (h. 2023).
• 1948 – Faustino Aizkorbe, nafar margolari eta eskultorea.
• 1951 – Guillermo Gortazar, arabar historialari eta politikaria.
• 1960 – Federico Etxabe, bizkaitar txirrindulari ohia.
• 1961 – Iñaki Aldekoa Beitia, gipuzkoar EHUko irakaslea eta idazlea.
• 1963 – Nicolás de Miguel, UPyDko gipuzkoar politikaria.
• 1964 – Josetxo Anitua, gipuzkoar abeslaria, hainbat rock taldetako kidea (h. 2008).
• 1970 –
  • José Javier Esparza, UPNko nafar politikaria.
  • Mikel Torres, bizkaitar politikaria, Portugaleteko alkatea.
• 1971 – Karlos Aizpurua, gipuzkoar bertsolaria.
• 1976 – Maiorga Ramirez, EAko nafar politikaria.
• 1983 – Barbara Goenaga, gipuzkoar aktorea.
• 1987 –
  • Xabier Etxebarria, bizkaitar futbolaria.
  • Mikel Santamaria, nafar futbolaria.
• 1991 – Jon Xabier Vidal, bizkaitar futbolaria.
• 1993 –
  • Ander Gayoso, bizkaitar futbolaria.
  • Mikel Zarrabeitia Ipiña, bizkaitar futbolaria.
• 1995 –
  • Txomin Juaristi, bizkaitar txirrindularia.
  • Julen López Salas, gipuzkoar futbolaria.
• 2002 –
  • Alberto Dadie, gipuzkoar futbolaria.
  • Ekhiñe Zapiain, nafar bertsolaria.

Mundua

• 1374 – Francesco Petrarca, italiar poeta (h. 1374).
• 1519 – Inozentzio IX.a, Aita santua (h. 1591).
• 1656 – Johann Bernhard Fischer von Erlach, austriar arkitekto, dekoratzaile, eskultore eta arte historialaria (h. 1723).
• 1725 – Joaquín Ibarra, espainiar tipografoa (h. 1785).
• 1737 – Nicolás Fernández de Moratín, espainiar poeta, prosista eta dramaturgoa (h. 1780).
• 1754 – Destutt de Tracy, frantziar filosofo eta politikaria (h. 1836).
• 1766 – Thomas Bruce Elgin, britainiar diplomatikoa eta arte-bildumagilea (h. 1841).
• 1774 – Auguste de Marmont, frantziar mariskala (h. 1852).
• 1785 – Mahmud II.a, Otomandar Inperioko sultana (h. 1839).
• 1797 – Paweł Edmund Strzelecki, poloniar esploratzaile eta geologoa, Australiako esplorazioengatik ospetsua (h. 1873).
• 1804 – Richard Owen, ingeles naturalista (h. 1892).
• 1811 – James Bruce (Elgingo VIII. kondea), Erresuma Batuko agintaria, Britainiarrena zen Ipar Amerikako lurraldeko gobernaria (h. 1863).
• 1822 – Gregor Mendel, austriar abade eta zientzialaria (h. 1884).
• 1847 – Max Liebermann, alemaniar margolaria (h. 1935).
• 1852 – Theo Heemskerk, Herbehereetako lehen ministroa (h. 1932).
• 1864 – Erik Axel Karlfeldt, suediar poeta, 1931n hilondoko Literaturako Nobel Saria (h. 1931).
• 1868 – José Félix Uriburu, Argentinako presidentea de facto (h. 1932).
• 1873 – Alberto Santos-Dumont, brasildar hegazkin pilotua (h. 1932).
• 1877 – Tom Crean, irlandar itsasgizona, antartikaren esploratzailea (h. 1938).
• 1890 – Giorgio Morandi, italiar margolaria (h. 1964).
• 1895 – László Moholy-Nagy, hungariar margolaria eta eskultorea (h. 1946).
• 1897 – Tadeus Reichstein, suitzar biokimikaria, 1950eko Medikuntzako Nobel saria (h. 1996).
• 1908 – La Niña de La Puebla, espainiar abeslaria eta aktorea, flamenko- eta kopla-kantari handienetako bat (h. 1999).
• 1912 – George Johnston, australiar kazetari, gerra berriemaile eta idazlea (h. 1970).
• 1918 – Olga Ramos, espainiar aktorea, biolin-jotzailea eta kupletista (h. 2005).
• 1919 – Edmund Hillary, zeelandar mendizalea, Everestera Tenzing Norgayekin igo zen lehenengo alpinista (h. 2008).
• 1921 – Henri Alleg, frantziar kazetaria, PCFko kidea eta Alger républicain egunkariaren zuzendaria (h. 2013).
• 1923 – Elisabeth Becker, Bigarren Mundu Gerran kontzentrazio-esparru bateko zaintzailea (h. 1946).
• 1924 –
  • Lola Albright, estatubatuar abeslari eta aktorea (h. 2017).
  • Tatiana Lioznova, sobietar zinema-zuzendaria (h. 2011).
• 1925 –
  • Jacques Delors, frantziar ekonomialari eta politikaria, Europako Batzordeko presidentea (h. 2023).
  • Frantz Fanon, Antilletako psikiatra eta iraultzailea (h. 1961).
  • Roger Laporte, frantziar idazlea (h. 2001).
• 1927 – Joan Jara, britainiar dantzari eta aktibista politikoa, Víctor Jararen emaztea (h. 2023).
• 1928 –
  • Belaid Abdessalam, Aljeriako lehen ministroa (h. 2020).
  • Pavel Kohout, txekiar idazlea.
• 1932 –
  • Nam June Paik, korear-estatubatuar artista (h. 2006).
  • Josefa Juncal Barreiro, Xosefa de Bastavales, galiziar panderojolea (h. 2024)
• 1933 – Cormac McCarthy, estatubatuar eleberrigilea (h. 2023).
• 1934 – Uwe Johnson, alemaniar idazlea (h. 1984).
• 1935 – André Isoir, frantziar organo-jotzailea (h. 2016).
• 1938 –
  • Roger Hunt, ingeles futbolaria (h. 2021).
  • Diana Rigg, ingeles aktorea (h. 2020).
  • Natalie Wood, estatubatuar aktorea (h. 1981).
• 1939 – Judy Chicago, estatubatuar artista feminista eta idazlea.
• 1945 – Kim Carnes, estatubatuar musikari eta egile abeslaria.
• 1947 –
  • Gerd Binnig, alemaniar fisikaria, 1986ko Fisikako Nobel Saria.
  • Carlos Santana, mexikar-estatubatuar gitarra-jotzailea.
• 1948 – Naama Goren-Inbar, israeldar arkeologo eta paleoantropologoa.
• 1953 – Margarida Aritzeta i Abad, kataluniar idazlea da eta literatura eta literatura konparatuaren teoriaren irakaslea.
• 1955 – Arsenio Fernández de Mesa, El Cuco, PPko politikaria eta Guardia Zibileko zuzendari ohia.
• 1956 –
  • Mima Jaušovec, esloveniar tenislari ohia.
  • Thomas N'Kono, kamerundar futbol atezain ohia.
• 1958 – Billy Mays, estatubatuar telebista aurkezlea, infokomertzialak egiteagatik ospetsua (h. 2009).
• 1962 – Carlos Alazraqui, estatubatuar aktore, umorista, eta abeslaria.
• 1964 – Chris Cornell, estatubatuar kantautorea, abeslaria eta gitarrista (h. 2017).
• 1965 – Joe Arlauckas, lituaniar jatorriko estatubatuar saskibaloi jokalari ohia.
• 1966 – Enrique Peña Nieto, Mexikoko presidentea.
• 1969 – Josh Holloway, estatubatuar aktore eta modeloa.
• 1973 –
  • Macarena Berlín, espainiar kazetaria, irrati esataria eta telebistako aurkezlea.
  • Haakon Norvegiakoa, Norvegiako printze oinerdokoa.
  • Monkaen Kaenkoon, thailandiar abeslari eta aktorea.
• 1974 – Tosca Musk, hegoafrikar-kanadar zinemagilea.
• 1977 – Alessandro Santos, Alex, japoniar futbolari ohia.
• 1978 – Cédric Heymans, frantziar errugbilari ohia.
• 1980 – Gisele Bündchen, brasildar top-model eta aktorea.
• 1983 – Kanako Ito, japoniar futbolari ohia.
• 1985 – Rocío Gutiérrez, espainiar belar-hockey jokalaria.
• 1988 – Julianne Hough, estatubatuar dantzari, koreografoa, aktore eta abeslaria.
• 1989 – Britney Markham, estatubatuar emakumezko aktore pornografiko transexuala.
• 1990 – Keigo Higashi, japoniar futbolaria.
• 1993 – Stephanie de Zorzi, italo-euskal jatorriko venezuelar modeloa.
• 1998 – Cristina Polonio, espainiar eskubaloi jokalaria.
• 1999 – Alejandra Hannoverkoa, monakoar aristokrata.
• 2000 – Loïck Lespinasse, frantziar futbolaria.

Heriotzak

Euskal Herria

• 1849 – Juan Jose Mogel, euskal idazlea (j. 1781).
• 1902 – Marzelino Soroa, donostiar antzerkigilea (j. 1848).
• 1936 – José Sanjurjo, nafar militarra, Estorilen (j. 1872).
• 1958 – Pedro Maria Irurtzun, nafar argazkilaria (j. 1902).
• 1980 – Severino Zuazo, Athleticeko bizkaitar futbolaria (j. 1889).
• 2002 – Pedro Alberto Cano, bizkaitar futbolaria, Noveldan (j. 1969).
• 2006 –
  • Angela Arregi, bizkaitar moda-diseinatzailea (j. 1939).
  • Gaizka Barandiaran, gipuzkoar idazle eta musikagilea (j. 1916).
• 2010 – Felix Erdozia, euskal arraunlaria eta arraun entrenatzaile eta zuzendaria (j. 1915).
• 2014 – Alex Angulo, erandioztar aktorea (j. 1953).

Mundua

• 985 – Bonifazio VII.a, antipapa.
• 1031 – Roberto II.a Frantziakoa, kapetar leinuko bigarrengo Frantziako erregea (j. 972).
• 1524 – Klaudia Frantziakoa, Frantziako erregina ezkontidea eta Bretainiko dukesa (j. 1499).
• 1746 – Jacques-Bonne Gigault de Bellefonds, Frantziako artzapezpikua (j. 1698).
• 1752 – Johann Christoph Pepusch, alemaniar-ingeles musikagilea (j. 1667).
• 1816 – Gavrila Romanovich Derzhavin, errusiar olerkaria (j. 1743).
• 1824 – Maine de Biran, frantziar filosofoa (j. 1766).
• 1851 – Horace François Bastien Sébastiani de La Porta, frantziar soldadu, diplomatiko eta politikaria (j. 1771).
• 1866 –
  • Ippolito Caffi, italiar margolaria (j. 1809).
  • Bernhard Riemann, alemaniar matematikaria (j. 1826).
• 1877 – Federico Errázuriz Zañartu, euskaldun jatorriko politikaria, Txileko lehendakaria (j. 1825).
• 1891 – Frederick Weld, Zeelanda Berriko lehen ministroa (j. 1823).
• 1903 – Leon XIII.a, Aita Santua (j. 1810).
• 1908 – Dimitrios Vikelas, greziar negozio-gizon eta idazlea, Nazioarteko Olinpiar Batzordeko lehenbiziko presidentea (j. 1835).
• 1912 – Andrew Lang, eskoziar olerkari, eleberrigile, literatura-kritikari, antropologo eta itzultzailea (j. 1844).
• 1922 – Andrei Markov, errusiar matematikaria (j. 1856).
• 1923 – Pancho Villa, Mexikoko Iraultzaren buruzagi garrantzitsuenetako bat (j. 1878).
• 1926 – Feliks Dzerzhinski, Burdinezko Feliks, poloniar boltxebikea (j. 1877).
• 1927 – Fernando I.a Errumaniakoa, Errumaniako erregea (j. 1865).
• 1932 – René Bazin, frantziar eleberrigilea (j. 1853).
• 1937 – Guglielmo Marconi, italiar ingeniari elektrikoa, 1909ko Fisikako Nobel Saria (j. 1874).
• 1942 – Germaine Dulac, frantziar zinemagilea (j. 1882).
• 1944 – Ludwig Beck, alemaniar militarra, Hitler hiltzeko konplot bateko buruzagietako bat (j. 1880).
• 1945 – Paul Valéry, frantziar olerkaria (j. 1871).
• 1951 –
  • Abdullah I.a Jordaniakoa, Jordaniako erregea (j. 1882).
  • Gilen Prusiakoa, azken Alemaniar Inperioko eta Prusiako Erresumako printze oinordekoa (j. 1882).
• 1953 – Dumarsais Estimé, Haitiko presidentea (j. 1900).
• 1965 – Jan Czekanowski, poloniar antropologoa eta etnografoa (j. 1882).
• 1967 – Morris Swadesh, estatubatuar hizkuntzalaria (j. 1909).
• 1968 – Emília de Oliveira, portugaldar aktorea (j. 1874).
• 1973 – Bruce Lee, borroka arteetako maisua, aktorea, filosofoa, zinemagilea eta Jeet Kune Do borroka-artearen sortzailea (j. 1940).
• 1985 – Bruno de Finetti, italiar matematikari eta estatistikaria (j. 1906).
• 1987 – Norbert Casteret, frantziar mendizale, espeleologo eta idazlea (j. 1897).
• 1993 – Jacqueline Lamba, frantziar margolari surrealista (j. 1910).
• 1994 – Paul Delvaux, belgikar margolari surrealista (j. 1897).
• 1997 – Drummond Matthews, britainiar geologoa (j. 1931).
• 1998 – Norah Borges, argentinar irudigilea eta arte-kritikaria (j. 1901).
• 2001 – Carlo Giuliani, antiglobalizazio mugimenduko italiar aktibista, poliziaren tiro baten ondorioz (j. 1978).
• 2004 – Antonio Gades, espainiar dantzaria (j. 1936).
• 2007 – Kai Manne Borje Siegbahn, suediar fisikaria, 1981eko Fisikako Nobel Saria (j. 1918).
• 2011 – Lucian Freud, ingeles margolaria (j. 1922).
• 2016 –
  • Dominique Arnaud, frantziar txirrindularia (j. 1955).
  • André Isoir, frantziar organo-jotzailea (j. 1935).
• 2017 – Chester Bennington, Linkin Park eta Dead By Sunrise taldeetako abeslari eta musikagilea (j. 1976).
• 2019 – Liane Russell, austriar-estatubatuar genetista eta kontserbazionista (j. 1923).
• 2020 –
  • Mike Slemen, ingeles errugbilaria (j. 1951).
  • Viktor Txizhikov, errusiar marrazkilari, diseinatzaile eta haurrentzako liburuen ilustratzailea (j. 1935).
• 2021 – Vita Andersen, daniar idazlea (j. 1944).
• 2022 – Lluís Omedes, kataluniar kirolaria, arraunean eta lugean aditua (j. 1938).
• 2023 – Rachid Sfar, Tunisiako lehen ministroa (j. 1933).
• 2024 – Moacir Rodrigues Santos, brasildar futbolaria (j. 1970).

Jaiak eta urteurrenak

• Sehaska egutegiko izendegia: Bianditz eta Ikuska.

Kanpo estekak

• Datuak: Q2728
• Multimedia: 20 July / Q2728

Uztailaren 19 | Urteko egutegi | Uztailaren 21