Gordiano III.a

Gordiano III.a
	; Irudi gehiago
; Erromatar enperadorea
Antzinako Erromako senataria
Bizitza
Jaiotza	Erroma, 225eko urtarrilaren 20a
Herrialdea	Antzinako Erroma
Heriotza	Circesium (en) , 244ko otsailaren 11 (19 urte)
Heriotza modua	ezezaguna
Familia
Aita	Junius Licinius Balbus, Gordiano II.a
Ama	Maecia Faustina
Ezkontidea(k)	Tranquillina (en)
Seme-alabak	ikusi Furia (en) ;
Leinua	Gordian dynasty (en)
Hezkuntza
Hizkuntzak	ezezaguna
Jarduerak
Jarduerak	politikaria
Lantokia(k)	Antzinako Erroma
Sinesmenak eta ideologia
Erlijioa	Antzinako Erromako erlijioa

Marko Antonio Gordiano Pio (latinez: Marcus Antonius Gordianus Pius; 225eko urtarrilaren 20 – 244ko otsailaren 11), erromatar enperadorea izan zen, 238tik hil zen arte. Antonia Gordianaren semea izan zen. Hortaz, Gordiano I.a eta Gordiano II.a aitona eta osaba zituen hurrenez hurren. Aitaren izena ezezaguna da, baita Gordianok 238 baino lehen zeukana ere.

Alexandro Severo hildakoan, Maximino Trax bilakatu zen enperadore berria 235ean. Haren politikak sortutako desadostasunak zirela eta, Gordiano I.ak eta Gordiano II.ak matxinada sortu zuten Afrika probintzian 238an. Senatuak aldi bereko enperadoreak izendatu zituen. Maximianoren aldeko Numidiako gobernariak matxinada bertan behera utzi zuen, eta Gordiano I.a zein Gordiano II.a hil ziren. Nolanahi ere, erromatarrek bihotz oneko gobernariak bezala hartu zuten gogoan, Maximinoren opresioak erailak.

Maximino Erromara iritsi baino lehen, Senatuak Pupieno eta Balbino senatariak hautatu zituen enperadore. Haiek Maximino garaitu zuten, batez ere Maximinoren legio bat matxinatu zelako. Legio horrek berak Maximino hil egin zuen. Hala ere, Pupieno eta Balbino ospe txarreko enperadoreak ziren, eta Erroman matxinadak etengabe sortzen ziren. Erromako zati bat erre zen sute baten ondorioz. Legioen babesik gabe, Pretoriar Guardiak hil zituen 238ko uztailaren 29an. Gordiano III.a enperadore izendatu zen.

Gazteegia zenez, gobernua nobleziaren esku geratu zen. 241ean, Gordiano Furia Sabina Trankillinarekin ezkondu zen. Haren aitaginarreba, Temesiteo, Pretoriar Guardiako prefektua izendatu zuen. Honela, Timesiteo "de facto"ko gobernaria bilakatu zen.

Pertsiarrek Mesopotamia eraso zutenean, Gordianok Janoren tenpluko ateak ireki zituen azken aldiz, eta ekialdera jo zuen borrokatzera. Garaipena lortuta, etsaien eremua ere inbaditzea erabakitzen ari zela, Timesiteo baldintza ezezagunetan hil zen. Timesiteo gabe, kanpaina eta enperadorearen bizitza arriskuan zeuden.

Filipo Arabiarrak pretoriarren burua hartutakoan kanpainak aurrera egin zuen. 244an pertsiarrek kontraeraso egin zuten Falluja hiritik hurbil (gaur egungo Iraken). Erromatarrek galdu egin zuten horko horretan, eta Gordiano III hil zen. Filipo Arabiarrak hil zelako susmoa zabaldu bazen ere, Gordiano zerk hil zuena ez dakigu gaur ere. Edonola ere, Filipo Arabiarra Gordianoren ondorengoa izan zen. Enperadore berriaren ezezkoa gorabehera, Gordiano III.a jainko izendatu zuten, batez ere herritarren artean matxinadak sor ez zitezen. Izan ere, Gordiano III.aren gazteriagatik edo, erromatarren estimua jaso zuen.

Wikimedia Commonsen badira fitxategi gehiago, gai hau dutenak: Gordiano III.a

Datuak: Q1812
Multimedia: Gordianus III / Q1812

i e a Erromatar eta bizantziar enperadoreak
Printzerria 27 BC – 235 AD	Augusto Tiberio Kaligula Klaudio Neron Galba Oton Vitelio Vespasiano Tito Domiziano Nerva Trajano Hadriano Antonino Pio Marko Aurelio eta Luzio Vero Komodo Pertinax Didio Juliano (Peszenio Nigro) (Klodio Albino) Septimio Severo Karakala eta Geta Makrino eta Diadumeniano Heliogabalo Alexandro Severo
Krisialdia 235–284	Maximino Trax Gordiano I.a eta Gordiano II.a Pupieno eta Balbino Gordiano III.a Filipo Arabiarra eta Filipo II.a Dezio eta Herenio Etrusko Hostiliano Treboniano Galo eta Volusiano Emiliano Valeriano Galieno, Salonino eta Valeriano II.a Klaudio Gotiko Kintilo Aureliano Tazito Floriano Probo Karo Karino eta Numeriano Galietako enperadoreak: Postumo (Leliano) Mario Viktorino (Domiziano II.a) Tetriko I.a eta Tetriko II.a
Dominatua 284–395	Diokeziano (inperio osoa) Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea) Diokeziano (ekialdea) eta Maximiano (mendebaldea) eta Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (West) Galerio (ekialdea) eta Konstantzio Kloro (mendebaldea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Severo II.a (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Maxentzio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Galerio (ekialdea) eta Lizinio (mendebaldea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) Maxentzio (bakarrik) Lizinio (mendebaldea) eta Maximino Daia (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (bere burua aldarrikatua) eta Valerio Valente Lizinio (ekialdea) eta Konstantino I.a Handia (mendebaldea) eta Lizinio II.a, Konstantino II.a eta Krispo (Martiniano) Konstantino I.a Handia (inperio osoa) eta Krispo Konstantino II.a Konstante Magnentzio eta Dezentzio Konstantzio II.a eta Vetranio Juliano Apostata Joviano Valentiniano I.a Valente Graziano Valentiniano II.a Magno Maximo eta Flavio Viktor Teodosio I.a Handia (Flavio Eugenio)
Mendebaldeko Inperioa 395–480	Honorio (Konstantino III.a eta Konstantzio II.a) Konstantzio III.a Joan, mendebaldeko usurpatzailea Ravenan Valentiniano III.a Petronio Maximo eta Paladio Avito Maioriano, Libio Severo, Antemio eta Olibrio Glizerio Julio Nepote (de iure) Romulo Augustulo (usurpatzailea)
Ekialdeko/ Bizantziar Inperioa 395–1204	Arkadio Teodosio II.a Pulkeria Martziano Leon I.a Leon II.a Zenon I.a (1. agintaldia) Basilisko eta Marko Zenon I.a (2. agintaldia) Anastasio I.a Justino I.a Justiniano I.a Justino II.a Tiberio II.a Maurizio eta Teodosio Fokas Heraklio Konstantino III.a Heraklonas Konstante II.a Konstantino IV.a eta Heraklio, Tiberio eta Justiniano II.a Justiniano II.a (1. agindaldia) Leontzio Tiberio III.a Justiniano II.a (2. agintaldia) eta Tiberio Filipiko Anastasio II.a Teodosio III.a Leon Isauriarra Konstantino V.a Artabasdo Leon IV.a Khazariarra Konstantino VI.a Irene Nizeforo I.a Estaurazio Mikel I.a Rangabe eta Teofilakto Leon V.a Armeniarra eta Konstantino Mikel II.a Teofilo Mikel III.a Basilio Mazedoniarra Leon VI.a Jakituna Alexandro Bizantziokoa Konstantino VII.a Porfirogeneta Erroman I.a Lakapetarra eta Kristobal, Eztebe eta Konstantino Erroman II.a Nizeforo II.a Fokas Joan I.a Tzimiskes Basilio II.a Konstantino VIII.a Zoe (1. agindaldia) eta Erroman III.a Zoe (1. agindaldia) eta Mikel IV.a Mikel V.a Zoe (2. agindaldia) eta Teodora Zoe (2. agindaldia) eta Konstantino Monomako Konstantino Monomako (bakarrik) Teodora Mikel VI.a Isaak I.a Komneno Konstantino X.a Dukas Erroman IV.a Diogenes Mikel VII.a Dukas eta Androniko, Konstantzio eta Konstantino Nizeforo III.a Botaniates Alexio I.a Komneno Joan II.a Komneno eta Alexio Komneno Emanuel I.a Komneno Alexio II.a Komneno Androniko I.a Komneno Isaak II.a Angelo Alexio III.a Angelo Alexio IV.a Angelo Nikolas Kanabos, usurpatzailea Alexio V.a Dukas
Nizeako Inperioa 1204–1261	Konstantino Laskaris Teodoro I.a Laskaris Joan III.a Dukas Vatatzes Teodoro II.a Laskaris Joan IV.a Dukas Laskaris
Ekialdeko/ Bizantziar Inperioa 1261–1453	Mikel VIII.a Paleologo Androniko II.a Paleologo eta Mikel IX.a Paleologo Androniko III.a Paleologo Joan V.a Paleologo Joan VI.a Kantakuzeno eta Joan V.a Paleologo eta Mateo Kantakuzeno Joan V.a Paleologo Androniko IV.a Paleologo Joan VII.a Paleologo Androniko V.a Paleologo Emanuel II.a Paleologo Joan VIII.a Paleologo Konstantino XI.a Paleologo
Letra etzanean usurpatzaile edo enperadorekideak.