Epstein-Barr birus
| Epstein-Barr birus | |
|---|---|
 | |
| Sailkapen zientifikoa | |
| Erreinua | Heunggongvirae |
| Filuma | Peploviricota (en)  |
| Klasea | Herviviricetes (en) |
| Ordena | Herpesvirales |
| Familia | Herpesviridae |
| Generoa | Lymphocryptovirus |
| Espeziea | Human herpesvirus 4 [[|]] |
| Datu orokorrak | |
| Gaixotasuna | Epstein–Barr virus infection (en)  |
Epstein-Barr birusa herpesbirus bat da (Herpesviridae familiakoa), hainbat gaitz infekzioso sortzen dituena eta onkobirusa ere badena.
1964an aurkitu zuten Michael A. Epsteinek eta Yvonne Barrek, biopsia baten laginean [1]
Egitura
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Epstein-Barr birusa handia da, eta harizpi bikoitzeko DNA da bere azido nukleikoa. Kapside proteikoak eta geruza lipidiko batek DNA hori inguratzen dute. 85 genek osatzen dute bere material genetikoa [2]
Birusak goputzeko bi zelula mota infektatzen ditu batik bat: B linfozitoak eta ahoko zelula epitelialak.
Patogenia
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Birus honen gaixotasun espektroa zabala da: mononukleosi infekziosoa sortzeaz gain (honegatik da ezaguna batez ere), beste gaiz larriagoen atzean ere badago: Burkitten linfoma, kartzinoma nasofaringeoa, Hodgkinen linfoma, leukoplasia iletsua.... Bere infekzioak gaixotasun autoimmune batzuk ere piztu litzakeela proposatu da [3] 2022an Science aldizkarian argitaratu zuten ikerketa baten arabera esklerosi anizkoitzarekin lotura duela, eta horren kausa izan daitekeela, frogatu zuten.[4]
Epstein-Barr birusaren infekzioa oso ohikoa da mundu osoan, batez ere haurtzaroan. Infekzio horrek ez du patologia larririk sortzen, gehienetan asintomatikoa baita. AEBetan, esaterako, ume gehienek (%60ak) birusaren aurkako antigorputzak dituzte, infektatuta izan direlaren zantzurik argiena [5]. Gazteengan eta helduengan, aldiz, infekzioen erdiak mononukleosi infekziosoa eragiten dute. Birusak B linfozitoak kaltetzen ditu, haien material genetikoan aldaketa sakonak eragiten dituelako eta linfozito horien ez-ohiko ugalketa bultzatzen duelako.
Epstein-Barrena gizakiengan aurkitutako lehenengo birus onkogenikoa izan zen, hots, minbizia sor dezakeen birusa. Linfoma batzuk birus honen ondorio zuzena dira. Kontrolik gabeko B linfozitoen ugalketak -zelula ostalariaren DNA aldatu ondoren- sarritan linfoma mota batzuen agerpena dakar, immunitate-sistemaren T linfozito ezabatzaileek B linfozitoen aparteko hazkunde hori inhibitzeko gai ez direnean.
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ McGrath, Paula (6 April 2014) Cancer virus discovery helped by delayed flight
- ↑ Amon, Wolfgang; Farrell (November 2004). "Reactivation of Epstein–Barr virus from latency". Reviews in Medical Virology 15 (3): 149–56.
- ↑ Toussirot E, Roudier J (October 2008). "Epstein–Barr virus in autoimmune diseases". Best Practice & Research. Clinical Rheumatology. 22 (5): 883–96 PMID 19028369
- ↑ Iraola, Arantxa. (2022-01-14). «Epstein-Barr birusa esklerosi anizkoitzarekin lotu du ikerketa batek» Berria CC BY-SA 4.0 lizentziapean.
- ↑ Ingraham, J.L., Ingraham, C. Introducción a la Microbiologia Vol. 2, Ed. Reverté, (1998), 682-683 orr. IBSN: 84-291-1871-3
Ikus, gainera
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Kanpo estekak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]| Autoritate kontrola |
|
|---|
Datuak: Q6900
Multimedia: Epstein-Barr virus / Q6900
Espezieak: Human gammaherpesvirus 4