iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.
iBet uBet web content aggregator. Adding the entire web to your favor.



Link to original content: http://eu.wikipedia.org/wiki/Annalena_Tonelli
Annalena Tonelli - Wikipedia, entziklopedia askea. Edukira joan

Annalena Tonelli

Wikipedia, Entziklopedia askea
Annalena Tonelli

Bizitza
JaiotzaForlì, 1943ko apirilaren 2a
Herrialdea Italiako Erresuma  (1943ko apirilaren 2a -  1946ko ekainaren 18a)
 Italia  (1946ko ekainaren 18a -  2003ko urriaren 5a)
HeriotzaBorama (en) Itzuli, 2003ko urriaren 5a (60 urte)
Heriotza moduagiza hilketa
Hezkuntza
Hizkuntzakitaliera
Jarduerak
Jarduerakmisiolaria eta abokatua
Jasotako sariak
Sinesmenak eta ideologia
ErlijioaErromatar Eliza Katolikoa

Annalena Tonelli (Forlì, Emilia-Romagna, Italiako Erresuma, 1943ko apirilaren 2a – Borama, Somalilandia, 2003ko urriaren 5a) italiar misiolari katoliko eta ekintzailea izan zen. 33 urtez lan egin zuen Ekialdeko Afrikan, non tuberkulosiaren eta GIB/HIESaren prebentzioan eta tratamenduan, emakumeen genitalen mutilazioaren aurkako kanpainetan eta haur desgaituentzako eskolak sortzean zentratu zen[1]. 2003an, Nansen saria irabazi zuen. 2003ko urrian, erasotzaile ezezagunek tiro egin zioten berak antolatutako ospitalean[2].

Bizitza

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

Annalena Tonelli 1943an jaio zen Forlìn (Italia). Zuzenbidea ikasi zuen[3].

Bere herriko pobreei, umezurtzei, desgaituei edo tratu txarrak jasaten dituzten haurrei sei urtez lagundu ondoren, 1969an, Afrikara joan zen Forlìko Munduko Gosearen Aurkako Batzordeak lagunduta[4]. Wajirren (Kenya) Bigarren Hezkuntzako irakasle gisa lanean hasi zen. Urte batzuk igaro ondoren erizain ikasketak egin zituen[3].

1976an, Munduko Osasun Erakundeak pertsona nomaden artean tuberkulosia tratatzeko proiektu pilotu baten arduradun izendatu zuen[5].

Gorren eskola bat sortu zuen Wajirren, eta bere ikasleak somalieraz hitz egiten den Afrikako beste leku batzuetara joan ziren eskolak sortzeko. Eskola honetako ikasle ohi batek eta Wajirko bi emakume gor somaliar zeinu hizkuntzaren lehen eskolak sortu zituzten[6].

Boramako (Somalilandia) gorren eskola

1984an, Kenyako gobernua Wajir probintzian somaliar degodiya tribuaren aurkako politika errepresiboak egiten hasi zen. Aurtengo urtarrilean Wagallako sarraskia deiturikoa gertatu zen, eta ondorioz degodiya tribuko mila gizon inguru hil ziren[7]. Annalena Tonellik kamioi pare bat eta bere Toyota Serf eraman zituen Wagallako aireportura eta gorpuak biltzen eta zaurituei laguntzen saiatu zen, baina uko egin zioten. Geroago, Wagallako aireportutik kanpo gorpuak botatzen ari ziren ibilgailu militarren arrastoak jarraitu zituen. Pertsona batzuk bizirik zeuden eta berak erreskatatu zituen. Kazetari bat ekarri zuen genozidioaren argazkia egitera. Argazkiak kontrabandoan atera zituen Barbara Lefkow diplomatiko estatubatuar baten emaztearekin, nazioarteko komunitateari presioa egiteko[8].

Boramako (Somalilandia) Annalena ospitalea

Tonelliren protesta gogorrak direla eta, Kenyako agintariek uko egin zioten lan baimena luzatzeari, eta Somaliara joan zen, Merka herrira, kolonialismoan Somalia Italiarraren parte zena. Geroago Boramara joan zen, Britainiar Somalilandiaren parte zena[3]. Hurrengo 19 urte Somalian eman zituen. Boraman, tuberkulosiaren aurkako ospitale bat sortu zuen. Italiako senideek eta lagunek ospitalea finantzatzen laguntzen zioten[1].

2003ko urrian, berak sortutako ospitalean hil zuten gizon armatu ezezagunek. Badago hainbat zurrumurru haren heriotzaren inguruan. Sinesgarriena da GIB/HIESa zutenak Boramara ekartzeagatik protesta egin zuen talde batek hil zuela, gaixotasuna hedatzen ari zela sinesteagatik[9]. Beste zurrumurru batzuek diote islamiar fundamentalistek hil zutela[10].

Sariak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]

2003an, Nansen saria irabazi zuen[11].

Erreferentziak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
  1. ↑ a b (Ingelesez) «Annalena Tonelli, an inspired ally in the humanitarian effort in Somalia» UNICEF 2003-10-09 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2016-10-19) (Noiz kontsultatua: 2023-10-05).
  2. ↑ (Ingelesez) «Ten years since the murder of Annalena Tonelli» L'Osservatore Romano 2013-11-02 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2017-11-10) (Noiz kontsultatua: 2023-10-05).
  3. ↑ a b c (Ingelesez) «Tonelli, Annalena» Dictionary of African Christian Biography (Noiz kontsultatua: 2023-10-05).
  4. ↑ (Italieraz) Tonelli, Annalena. «Annalena Tonelli» Un Mondo Possibile: 34-40. 2001-12-01 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2011-07-22) (Noiz kontsultatua: 2023-10-05).
  5. ↑ (Ingelesez) Malacaria, Davide. (2004). «Annalena Tonelli: a Christian among the Somalis» 30Giorni 11 (Noiz kontsultatua: 2023-10-05).
  6. ↑ (Ingelesez) Woodford, Doreen E. (2006). «The beginning and growth of a new language - Somali Sign Language» Enabling Education Network jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2013-10-29) (Noiz kontsultatua: 2023-10-05).
  7. ↑ (Ingelesez) «Intervention and Exploitation: US and UK Government International Actions Since 1945» Intervention and Exploitation: US and UK Government International Actions Since 1945 (Noiz kontsultatua: 2023-10-05).
  8. ↑ (Ingelesez) Bernstein, Adam. «Aided Crippled Children Abroad» The Washington Post 2009-03=28 jatorrizkotik artxibatua (artxibatze data: 2013-10-05) (Noiz kontsultatua: 2023-10-05).
  9. ↑ (Ingelesez) Oransky, Ivan. «Annalena Tonelli» The Lancet 362 (9399) (Noiz kontsultatua: 2023-10-05).
  10. ↑ (Ingelesez) Kagwanja, Peter. «Counter-terrorism in the Horn of Africa: New security frontiers, old strategies» African Security Review 15.3: 76. (Noiz kontsultatua: 2023-10-05).
  11. ↑ (Ingelesez) McKinsey, Kitty. «Italian woman wins Nansen Refugee Award for work in Somalia» UNHCR 2003-04-15 (Noiz kontsultatua: 2023-10-05).

Kanpo estekak

[aldatu | aldatu iturburu kodea]
"https://eu.wikipedia.org/w/index.php?title=Annalena_Tonelli&oldid=9409106"(e)tik eskuratuta