1882

1882. urtea
Kronologia
Mendeak	XVIII.a • XIX.a • XX.a
Hamarkadak	1860(e)koa • 1870(e)koa • 1880(e)koa • 1890(e)koa • 1900(e)koa
Urteak	1879 • 1880 • 1881 • 1882 • 1883 • 1884 • 1885
Beste egutegi batzuetan
Gregoriotar egutegia	1882 ; MDCCCLXXXII
Ab urbe condita	2635
Armeniar egutegia	1331 ; ԹՎ ՌՅԼԱ
Bahá'í egutegia	38 – 39
Bengaliar egutegia	1289
Berber egutegia	2832
Egutegi budista	2426
Myanmarko egutegia	1244
Bizantziar egutegia	7390 – 7391
Koptoen egutegia	1598 – 1599
Etiopiar egutegia	1874 – 1875
Hebrear egutegia	5642 – 5643
	Egutegi hinduak
Bikram Samwat	1938 – 1939
Shaka Samvat	1804 – 1805
Kali Yuga	4983 – 4984
Iraniar egutegia	1260 – 1261
Islamiar egutegia	1299 – 1300
Japoniar egutegia	Meiji 15; (明治15年)
Korear egutegia	4215
Thailandiar eguzki egutegia	2425
Holozeniar egutegia	11882

Daturen bat gaineratzen baduzu, egunaren lotura segi dezakezu han ere sartzeko. Eskerrik asko!

Gertaerak

Martxoaren 2a – Roderick McLean-ek huts egin zuen Viktoria Erresuma Batukoa erregina erail nahian Windsor-en (Ingalaterra).
Maiatzaren 20a – Aliantza Hirukoitza adostu zuten Austria-Hungariako Inperioak, Alemaniak eta Italiak.
Ekainaren 6a – Zikloi batek Arabiako itsasoan uholdeak eragin zituen Bombay-ko kaialdean, 100.000 hildako inguru eraginez.
Uztailaren 26a – Boer jendeak sortu zuen Stellaland-eko errepublika Hegoafrikan.
Abuztuaren 18a – Britainia Handian "The Married Women's Property Act" baimendu zuten, eta horren arabera ezkondutako emakumeek euren jabetza ahal zuten mantendu, erosi edo saldu.

Arte eta kultura

Uztailaren 26a – Parsifal, Richard Wagnerren opera estreinatu zen Bayreutheko Festspielhausen.
Abuztuaren 20a – Piotr Ilitx Txaikovskik "1812 Obertura" estreinatu zuen Moskun.
Urriaren 14a – Punjab-eko Unibertsitatea sortu zuten Lahoren, Pakistan modernoan.

Zientzia eta teknologia

Martxoaren 24a – Robert Kochek "Mycobacterium tuberculosis" aurkitu zuen, tuberkulosia sortzen duen bakterioa.
Apirilaren 29a – Ernst Werner von Siemens asmatzaile alemaniarrak "Elektromote" delakoa lehen aldiz abiarazi zuen, Berlingo aldirietan, munduko lehen trolebusa.

Kirolak

Irailaren 5a – Tottenham Hotspur Football Club taldea sortu zuten Hotspur F.C. izenarekin Ingalaterran.
Abenduaren 16a – 1883ko Home Nations Txapelketa hasi zen, gaur egun Sei Nazioen Txapelketa denaren lehen ekitaldia.

Jaiotzak

Urtarrila

Urtarrilaren 5a – Edwin Barclay, Liberiako 18. presidentea (h. 1955).
Urtarrilaren 8a – Luciano Pérez Platero, nafar elizgizona (h. 1963).
Urtarrilaren 10a – Eugène Delporte, belgikar astronomoa (h. 1955).
Urtarrilaren 15a – Mauro Ortiz de Urbina, arabar margolaria (h. 1936).
Urtarrilaren 15a – Daniel Vázquez Díaz, espainiar margolaria (h. 1969).
Urtarrilaren 15a – Florian Znaniecki, poloniar-estatubatuar soziologo eta filosofoa (h. 1958).
Urtarrilaren 16a – Margaret Wilson, estatubatuar eleberrigilea (h. 1973).
Urtarrilaren 18a – Aleksandra Ekster, errusiar margolari eta moda diseinatzailea (h. 1949).
Urtarrilaren 18a – A. A. Milne, ingeles idazlea, Winnie the Poohren sortzailea (h. 1956).
Urtarrilaren 20a – Santiago Cunchillos Manterola, nafar legegizona eta itzultzailea (h. 1953).
Urtarrilaren 24a – Jose Maritorena, nafar bertsolaria (h. 1953).
Urtarrilaren 25a – Virginia Woolf, ingeles idazlea (h. 1941).
Urtarrilaren 30a – Franklin Delano Roosevelt, Ameriketako Estatu Batuetako 32. Presidentea (h. 1945).

Otsaila

Otsailaren 1a – Louis St. Laurent, Kanadako lehen ministroa (h. 1973).
Otsailaren 2a – Andres Greziakoa, greziar printzea (h. 1944).
Otsailaren 2a – James Joyce, irlandar idazlea, XX. mendeko ingelesezko idazle garrantzitsuenetakoa (h. 1941).
Otsailaren 4a – Paulo Iantzi, nafar bertsolaria (h. 1962).
Otsailaren 4a – Edwin John Pratt, kanadar olerkaria (h. 1964).
Otsailaren 12a – Walter Nash, Zeelanda Berriko lehen ministroa (h. 1968).
Otsailaren 14a – John Barrymore, estatubatuar aktorea (h. 1942).
Otsailaren 18a - Pedro Astigarraga, bizkaitar futbolaria eta Athleticeko presidentea (h. 1965).
Otsailaren 18a - Raymond Cazeaux, ingeles futbolaria, Athleticen aritutakoa (h. 1957).
Otsailaren 19a – Jenny Hempel, daniar botanikoa, landareen fisiologian aitzindaria (h. 1975).
Otsailaren 20a – Pádraic Ó Conaire, irlandar kazetari eta idazlea (h. 1928).
Otsailaren 20a – Elie Nadelman, poloniar-estatubatuar eskultorea (h. 1946).
Otsailaren 26a – Pierre MacOrlan, frantziar idazlea (h. 1970).

Martxoa

Martxoaren 1a – Gotzon Bidaurratzaga Lazpita, euskal mediku naturista (h. 1971).
Martxoaren 5a – Adrián Loyarte, gipuzkoar kazetari eta idazlea (h. 1962).
Martxoaren 14a – Johannes Gabriel Granö, finlandiar esploratzailea (h. 1956).
Martxoaren 18a – Gian Francesco Malipiero, italiar musikagilea (h. 1973).
Martxoaren 18a – Clément Mathieu, lapurtar artzapezpiku eta euskaltzalea (h. 1963).
Martxoaren 20a – René Coty, Frantziako Laugarren Errepublikako bigarren eta azken presidentea (h. 1962).
Martxoaren 20a – Melanie Klein, austriar psikoanalista (h. 1960).
Martxoaren 21a – Fritzi Massary, austro-estatubatuar soprano eta aktorea (h. 1969).
Martxoaren 23a – Emmy Noether, alemaniar matematikaria, XX. mendeko algebran aditu garrantzitsuenetakoa (h. 1935).
Martxoaren 25a – Kiusaku Ogino, japoniar ginekologoa (h. 1975).
Martxoaren 29a – Antonio Lezama, arabar kazetari eta idazlea (h. 1971).
Martxoaren 30a – Stefan Banach, poloniar matematikaria (h. 1945).
Martxoaren 30a – Emma Jung, suitzar psikologoa eta idazlea, psikologia analitikoan espezialista (h. 1955).
Martxoaren 31a – Manuel Arantzadi, nafar politikari jeltzale eta abokatua (h. 1942).

Apirila

Apirilaren 1a – María Domínguez Remón, espainiar maistra eta politikaria, Espainiar estatuko lehen emakume alkatea (h. 1936).
Apirilaren 7a – Kurt von Schleicher, Alemaniako kantzilerra (h. 1934).
Apirilaren 14a – Moritz Schlick, alemaniar filosofoa (h. 1936).
Apirilaren 17a – Artur Schnabel, austriar pianista eta musikagilea (h. 1951).
Apirilaren 18a – Monteiro Lobato, brasildar idazlea, argitaratzailea eta itzultzailea (h. 1948).
Apirilaren 18a – Leopold Stokowski, ingalaterran jaiotako estatubatuar orkestra-zuzendaria (h. 1977).
Apirilaren 19a – Getúlio Vargas, Brasilgo presidentea (h. 1954).
Apirilaren 21a – Percy Williams Bridgman, estatubatuar fisikaria, 1946ko Fisikako Nobel Saria (h. 1961).
Apirilaren 23a – Augusto d'Halmar, txiletar poeta, eleberrigilea eta diplomatikoa (h. 1950).
Apirilaren 24a – Joe Anduran, lapurtar errugbilaria (h. 1914).
Apirilaren 27a – Jessie Fauset, afroamerikar editorea, poeta, saiakeragilea eta eleberrigilea (h. 1961).

Maiatza

Maiatzaren 5a – Douglas Mawson, ingeles jatorriko australiar geologo eta Antartikako esploratzailea (h. 1958).
Maiatzaren 5a – Sylvia Pankhurst, ingeles aktibista, sufragismo eta komunismoa babestu zituena (h. 1960).
Maiatzaren 6a – Gilen Prusiakoa, azken Alemaniar Inperioko eta Prusiako Erresumako printze oinordekoa (h. 1951).
Maiatzaren 6a – Bonifazio Laskurain, gipuzkoar txistularia eta musikagilea (h. 1978).
Maiatzaren 9a – Henry John Kaiser, estatubatuar industrialaria (h. 1967).
Maiatzaren 13a – Georges Braque, frantziar margolaria eta eskultorea (h. 1963).
Maiatzaren 20a – Sigrid Undset, norvegiar idazlea, 1928ko Literaturako Nobel Saria (h. 1949).
Maiatzaren 25a – Alice Herz, alemaniar bakezale eta kazetaria, Vietnamgo gerragatik protestan bere burua bonzo eran erre zuena (h. 1965).

Ekaina

Ekainaren 1a – John Drinkwater, ingeles olerkari eta dramagilea (h. 1937).
Ekainaren 3a – Alphonse Chérel, Assimil kontzeptua sortu zuen bretainiarra (h. 1956).
Ekainaren 15a – Ion Antonescu, Errumaniako diktadorea (h. 1946).
Ekainaren 16a – Mohammad Mossadegh, Irango lehen ministroa (h. 1967).
Ekainaren 17a – Igor Stravinski, errusiar musikagile, piano-jotzaile eta orkestra zuzendaria (h. 1971).
Ekainaren 18a – Georgi Dimitrov, Bulgariako lehen ministroa (h. 1949).
Ekainaren 18a – Ștefania Mărăcineanu, errumaniar fisikaria (h. 1944).
Ekainaren 21a – Lluis Companys, Kataluniako Generalitateko 123. Presidentea (h. 1940).
Ekainaren 23a – Juan Jose Lete Oregi, gipuzkoar antzerki-idazlea (h. 1955).

Uztaila

Uztailaren 2a – Marie Bonaparte, frantziar printzesa, idazle, itzultzaile eta psikoanalista (h. 1962).
Uztailaren 6a – Arnstein Arneberg, norvegiar arkitektoa, bere garaiko erangikorrenetarikoa (h. 1961).
Uztailaren 7a – Janka Kupala, bielorrusiar olerkaria eta idazlea (h. 1942).
Uztailaren 8a – Percy Grainger, estatubatuar musikagilea (h. 1961).
Uztailaren 9a – Patrizio Etxeberria, gipuzkoar enpresaburua eta politikaria (h. 1972).
Uztailaren 22a – Edward Hopper, estatubatuar margolaria (h. 1967).
Uztailaren 27a – Donald Crisp, ingeles aktore, ekoizle, zuzendari eta gidoilaria (h. 1974).

Abuztua

Abuztuaren 8a – Emiliano Mujika, euskal idazlea (h. 1949).
Abuztuaren 11 – Francisco Baztarretxe Diaz de Bulnes, espainiar militarra eta politikaria (h. 1962).
Abuztuaren 11 – Rodolfo Graziani, italiar mariskala (h. 1955).
Abuztuaren 11 – Horace Kallen, estatubatuar filosofoa (h. 1974).
Abuztuaren 11a – Volin, errusiar anarkista (h. 1945).
Abuztuaren 22a – Raymonde de Laroche, frantziar hegazkinlaria eta pilotu-lizentzia jaso zuen lehen emakumea (h. 1919).
Abuztuaren 24a – Mykolas Biržiška, lituaniar historialaria, argitaratzailea, literatura irakaslea eta politikaria (h. 1962).
Abuztuaren 25a – Sean Thomas O´Kelly, Irlandako presidentea (h. 1966).
Abuztuaren 26a – James Franck, alemaniar fisikaria, 1925eko Fisikako Nobel Saria (h. 1964).
Abuztuaren 26a – Carlo Galetti, italiar txirrindularia (h. 1949).

Iraila

Irailaren 1a – Ramon Zubiaurre, euskal margolaria (h. 1969).
Irailaren 4a – Leonhard Frank, alemaniar eleberrigilea (h. 1961).
Irailaren 5a – Lorenzo Luis Yanguas, nafar musikari eta musikagilea (h. 1946).
Irailaren 10a – Károly Huszár, Hungariako estatuburu eta lehen ministroa (h. [[1941]).
Irailaren 13a - María Eduarda Barjona de Freitas, portugaldar kazetaria, idazlea, ikertzailea eta literatura-kritikaria (h. 1952).
Irailaren 14a – Ricardo Tejedor, nafar margolari eta marrakilaria (h. 1944).
Irailaren 20a – Phoebe Waterman Haas, estatubatuar astromoa (h. 1967).
Irailaren 22a – Wilhelm Keitel, alemaniar kanpo mariskala (h. 1946).
Irailaren 26a – Tomás Domínguez Arévalo, nafar politikari eta idazlea (h. 1952).
Irailaren 30a – Hans Geiger, alemaniar fisikaria (h. 1945).

Urria

Urriaren 5a – Robert Goddard, estatubatuar ingeniaria, kohetegintzako aintzindarietako bat (h. 1945).
Urriaren 6a – Jan Czekanowski, poloniar antropologoa eta etnografoa (h. 1965).
Urriaren 6a – Karol Szymanowski, poloniar musikagilea (h. 1937).
Urriaren 14a – Éamon de Valera, Irlandako presidentea (h. 1975).
Urriaren 18a – Lucien Petit-Breton, frantziar-argentinar txirrindularia (h. 1917).
Urriaren 19a – Umberto Boccioni, italiar margolari eta eskultorea (h. 1916).
Urriaren 19a – Vincas Krėvė-Mickevičius, lituaniar idazlea (h. 1954).
Urriaren 20a – Béla Lugosi, errumaniar aktorea (h. 1956).
Urriaren 24a – Emmerich Kálmán, hungariar opereta musikagilea (h. 1953).
Urriaren 29a – Jean Giraudoux, frantziar idazlea (h. 1944).
Urriaren 30a – Günther von Kluge, alemaniar landa mariskala Bigarren Mundu Gerran (h. 1944).

Azaroa

Azaroaren 2a – Leo Perutz, alemanezko eleberrigile eta matematikari austro-txekiarra (h. 1957).
Azaroaren 3a – Jakub Kolas, bielorrusiar idazlea (h. 1956).
Azaroaren 9a – Teodoro Gonzalez de Zarate, arabar enpresaburu eta politikaria (h. 1937).
Azaroaren 11 – Gustavo VI.a Adolfo Suediakoa, Suediako erregea (h. 1973).
Azaroaren 12a – Maria Teresa Borboikoa, Espainiako infanta eta Bavariako printzesa ezkontidea (h. 1912).
Azaroaren 17a – Jose Maria Azkona, nafar idazle, itzultzaile eta liburuzalea (h. 1951).
Azaroaren 17a – Germaine Dulac, frantziar zinemagilea (h. 1942).
Azaroaren 18a – Wyndham Lewis, ingeles idazle, margolari eta kritikaria (h. 1957).
Azaroaren 18a – Jacques Maritain, frantziar filosofo katolikoa (h. 1973).
Azaroaren 23a – John Rabe, alemaniar negozio gizona (h. 1950).
Azaroaren 25a – Jose Maria Beobide, euskal musikagile eta organo-jotzailea (h. 1967).
Azaroaren 26a – Antoni Rovira i Virgili, kataluniar politikari eta kazetaria (h. 1949).

Abendua

Abenduaren 3a – Giovanni Rossignoli, italiar txirrindularia (h. 1954).
Abenduaren 8a – Manuel Ponce, mexikar musikagilea (h. 1948).
Abenduaren 9a – Joaquín Turina, espainiar piano-jotzaile eta musikagilea (h. 1949).
Abenduaren 10a – Otto Neurath, austriar filosofoa (h. 1970).
Abenduaren 11 – Florencio Alfaro, nafar politikaria (h. 1936).
Abenduaren 11 – Max Born, alemaniar fisikaria, 1954ko Fisikako Nobel Saria (h. 1970).
Abenduaren 16a – Zoltán Kodály, hungariar musikagile, pedagogo, eta folklore-ikertzailea (h. 1967).
Abenduaren 24a – Gregorio Muxika, euskal idazle eta kazetaria (h. 1931).
Abenduaren 28a – Arthur Stanley Eddington, ingeles astronomo eta fisikaria (h. 1944).
Abenduaren 28a – Lili Elbe, daniar artista, sexu berresleitze kirurgiari men egin zion lehenengo pertsona (h. 1931).
Abenduaren 28a – Virgínia Quaresma, Portugalgo lehen emakume kazetaria (h. 1973).
Abenduaren 31 – Maria Soledad Moral Santa Cruz, bizkaitar arrain saltzaile, "sardinera", eta ekintzailea (h. 1944).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Abendua – Luis Urteaga, gipuzkoar musikagilea eta organo-jotzailea (h. 1960).
Antonio Arruti, gipuzkoar idazlea (h. 1919).
Ricardo Irezabal Goti, bizkaitar enpresaburua.
Ricardo Martín, Donostian bizi izandako badajoztar argazkilaria, garaiko argazkilari ospetsuenetarikoa (h. 1936).
Román Oiartzun, nafar kazetari eta politikari karlista (h. 1968).
Abdullah I.a Jordaniakoa, Jordaniako erregea (h. 1951).
Abram Gots, judu jatorriko errusiar militante eserista.
Harry Pennell, britainiar militar eta esploratzailea (h. 1916).
Herbert Sturges, matematikari eta estatistikaria (h. 1958).

Heriotzak

Urtarriletik ekainera

Urtarrilaren 3a – William Harrison Ainsworth, ingeles eleberrigilea (j. 1805).
Urtarrilaren 6a – Richard Henry Dana, estatubatuar abokatu, politikari eta idazlea (j. 1815).
Urtarrilaren 7a – Ignacy Łukasiewicz, poloniar farmazeutikoa (j. 1822).
Urtarrilaren 8a – Blas Villate, euskal militar eta politikaria (j. 1824).
Urtarrilaren 11 – Theodor Schwann, alemaniar zientzialaria (j. 1810).
Urtarrilaren 20a – Joaquín Ignacio Mencos, Gendulaingo zazpigarren kondea, nafar politikari eta poeta, Iruñeko alkatea (j. 1779).
Urtarrilaren 31 – James Spriggs Payne, Liberiako presidentea (j. 1819).
Otsailaren 11 – Francesco Hayez, italiar margolaria (j. 1791).
Martxoaren 9a – Giovanni Lanza, Italiako lehen ministroa (j. 1810).
Martxoaren 24a – Henry Wadsworth Longfellow, estatubatuar olerkaria (j. 1807).
Apirilaren 3a – Jesse James, estatubatuar gaizkilea (j. 1847).
Apirilaren 5a – Cristóbal Lekunberri, nafar arkitektoa (j. 1819).
Apirilaren 5a – Frédéric Le Play, frantziar ingeniari, ekonomialari eta soziologoa (j. 1806).
Apirilaren 8a – Luciano Urizar, euskal politikari eta enpresaburura (j. 1823).
Apirilaren 9a – Dante Gabriel Rossetti, ingeles olerkari eta margolaria (j. 1828).
Apirilaren 13a – Bruno Bauer, alemaniar filosofoa (j. 1809).
Apirilaren 18a – Henry Cole, britainiar disenatzailea (j. 1808).
Apirilaren 19a – Charles Darwin, ingeles naturalista, eboluzioaren teoriaren aita (j. 1809).
Apirilaren 27a – Ralph Waldo Emerson, estatubatuar idazle eta filosofoa (j. 1803).
Apirilaren 27a – Ferdinand Reich, alemaniar kimikaria (j. 1799).
Ekainaren 2a – Giuseppe Garibaldi, italiar militar eta politikaria, Italiako Risorgimento edo pizkundearen ezinbesteko pertsonaia (j. 1807).
Ekainaren 3a – James Thomson, Bysshe Vanolis, eskoziar olerkaria (j. 1834).
Ekainaren 10a – Vasili Perov, errusiar margolaria (h. 1834).
Ekainaren 15a – Ernest Courtot de Cissey, Frantziako lehen ministroa (j. 1810).
Ekainaren 20a – François-Auguste Biard, frantziar margolaria (j. 1799).

Uztailetik abendura

Uztailaren 16a – Mary Todd Lincoln, Ameriketako Estatu Batuetako lehen dama (j. 1818).
Abuztuaren 13a – William Stanley Jevons, ingeles ekonomialari eta filosofoa (j. 1835).
Abuztuaren 25a – Friedrich Reinhold Kreutzwald, estoniar idazlea, Estoniako literaturaren aitatzat hartua (j. 1803).
Irailaren 8a – Joseph Liouville, frantziar matematikaria (j. 1809).
Irailaren 14a – Georges Leclanché, frantziar kimikaria (j. 1839).
Irailaren 16a – Edward Bouverie Pusey, ingeles teologo anglikanoa (j. 1800).
Irailaren 23a – Friedrich Wöhler, alemaniar kimikaria (j. 1800).
Urriaren 13a – Joseph Arthur Gobineau, frantziar diplomatiko eta idazlea (j. 1816).
Urriaren 22a – János Arany, hungariar olerkari, itzultzaile eta kazetaria (j. 1817).
Urriaren 24a – Juana Manuela Irusta, gipuzkoar bertsolaria (j. 1844).
Urriaren 25a – Emma Stebbins, estatubatuar eskultorea (j. 1815).
Azaroaren 14a – Mariana Angélica de Andrade, portugalder poeta (j. 1840).
Azaroaren 20a – Henry Draper, estatubatuar astronomoa (j. 1837).
Abenduaren 6a – Louis Blanc, frantziar politikari eta historialari sozialista, sozialdemokraziaren aitzindarietakotzat hartua (j. 1811).
Abenduaren 6a – Anthony Trollope, ingeles eleberrigilea (j. 1815).
Abenduaren 13a – Theodor Ludwig Wilhelm von Bischoff, alemaniar fisikari eta biologoa (j. 1807).
Abenduaren 31 – Léon Gambetta, frantziar politikaria (j. 1838).

Egun ezezaguna edo zehaztugabea

Claudio Menchacatorre, bizkaitar esklabu trafikatzailea (j. 1822).

Kanpo estekak

Datuak: Q7812
Multimedia: 1882 / Q7812