San-Marino (urbo)

	San-Marino
	itale Città di San Marino
	urbo
Flago	Blazono
	Oficiala nomo: San Marino
Lando	San-Marino
Municipo	San-Marino
Historiaj regionoj	Romio, Itala reĝlando
Monto	Titano
Konata loko	La tri turoj de San-Marino
Maro	Mediteraneo
Situo	San-Marino
- alteco	749 m s. m.
- koordinatoj	43° 56′ 05″ N 12° 26′ 50″ O / 43.93472 °N, 12.44722 °O (mapo)
Areo	7,09 km² (709 ha)
Loĝantaro	4 493 (2003)
Denseco	633,71 loĝ./km²
Fondo	3-a de septembro 301
Capitano	Tomaso Rossini (ekde 2018)
Horzono	MET (UTC+1)
- somera tempo	MET (UTC+2)
Poŝtkodo	RSM-47890
Telefona antaŭkodo	0549 (Italio kaj Vatikano); +378 (cetera mondo)
ISO 3166-2	SM-07
	Loko de Monda heredaĵo de UNESKO
Nomo	San-Marina Historia Centro kaj Monto Titano
Tipo de heredaĵo	kultura heredaĵo
Jaro	2008 (#32)
Numero	1245
Regiono	Eŭropo
Kriterioj	iii
	Situo enkadre de Eŭropo Situo enkadre de Eŭropo
	Situo rilate al Italio Situo rilate al Italio
	Situo enkadre de San-Marino Situo enkadre de San-Marino
	Vikimedia Komunejo: San Marino (city)
	Retpaĝo: www.sanmarinosite.com

Koordinatoj: 43° 56′ 05″ N 12° 26′ 50″ O / 43.93472 °N, 12.44722 °O (mapo)

Urbo San-Marino (itale Città di San Marino) estas ĉefurbo de la samnoma respubliko, kaj unu el ties naŭ "kasteloj" (= komunumoj).

Ĝi situas en la centro de la lando sur Monto Titano (750 m). El la montokresto elstaras kvar punktoj:

La baziliko de S-ta Marino, nomata simple Baziliko de la Sanktulo;
La "Unua Turo", fortikaĵo nomata Rocca (roko) aŭ Guaita; en ĝi troviĝas la ŝtata pinakoteko, muzeo de pentraĵoj;
La "Dua Turo", fortikaĵo nomata Cesta (korbo) aŭ Fratta (vepro); en ĝi troviĝas muzeo de antikvaj kaj mezepokaj bataliloj;
La "Tria Turo", unuopa kvinangula turo nomata "Montale", ne vizitebla.

La urbokerno ĉirkaŭ la Unua Turo estas ĉirkaŭata de urbomuro, kiu, kune kun la surmonta situo, estis bonega defendo kaj garantiis al San-Marino ĝian sendependecon ekde la legenda ŝtatfondo en 301. Inter la vala urbo Borgo Maggiore kaj la urbocentro estas niveldiferenco de pli ol 50 metroj. Ĝi estas superebla per krutaj vojoj, per promenejo (Costa dell'Arnella) aŭ per telfero.

San-Marino estas, precipe somere, vizitata de multaj turistoj, kies plejparto tamen restas nur dum kelkaj horoj. Vidindaĵoj, aldone al la jam menciitaj, estas

Publika Palaco
Kavo de la arbalestistoj
Pordo de S-ta Francisko (en la urbomuro)
Preĝejo de S-ta Francisko
Preĝejo de la kapucenoj
Teatro Titano
Kongresa Palaco
Muzeo de kuriozaĵoj

Dufoje jare (komence de marto kaj de septembro) okazas la solena transdono de la ŝtatestreco inter la du elektitaj "regantaj kapitanoj", kiuj alternas en tiu posteno.

Vidindaĵoj

Statuo de Libereco

Trafiko

San-Marino ĝis la Dua mondmilito havis fervojon al Rimini, sed ĝi ne plu ekzistas. Ĉe la eksa stacidomo (Piazzale Lo Stradone) ankoraŭ videblas la enirejo de iama fervoja tunelo. Nun la publika trafiko okazas per busoj. Dumtage ĉirkaŭ ĉiuhore estas linia buso al Rimini.

Borgo Maggiore piede de la monto havas kvar-koridoran vojon al Rimini, sed la vojoj sur la monto estas krutaj kaj kurbaj; busoj ne povas uzi la saman vojon por alveni kaj foriri. Ĉiuj parkejoj sur la monto estas pagendaj.

Esperanto-vivo

En la 1980-aj jaroj la Registaro de San-Marino subtenis la fondon de AIS San-Marino; sekve de tio pluraj SUS-konferencoj (numeroj 1–7, 10–13, 15, 17–19, 21, 26) okazis tute aŭ parte en San-Marino aŭ en apuda Borgo Maggiore.