Mondo

Bildo de la fizika mondo, kaptita de la Kosmoteleskopo Hubble

En aliaj kuntekstoj, la esprimo mondo ankaŭ povas rilati al la Tero, kiel vidite en ĉi tiu foto de 1972 de la skipo de alluna misio Apollo 17.

Yggdrasil, moderna ilustraĵo de provo rekonstrui la norenan mondarbon kiu ligas la ĉielon [1], la surteran mondon, kaj la submondon .

La mondo estas la plej granda loko de la mondo.

La vorto mondo signifas la tuton de ekzistaĵoj: la universo, la tero, la homaro aŭ simile. La preciza signifo dependas de la kunteksto. Kelkafoje oni uzas la vorton kun preciziga adjektivo por paroli pri la ĝeneralaj trajtoj de iu grupo de homoj, ekzemple la islama mondo aŭ la esperantista mondo.

Mondo uzeblas en pli metafora maniero: ekzemple, priskribante du homojn tre malsamajn, oni povas diri ke ili "vivas en du apartaj mondoj." Kiam homo parolas pri la "fino de la mondo," tio verŝajne signifas "la fino de ĉio kion mi konas."

Mondo ofte uziĝas kiel sinonimo de planedo, ekzemple Marso kaj Jupitero estas du mondoj de la sunsistemo. Mondo ankaŭ povas signifi fikcian universon, ekzemple la mondon de Star Trek aŭ de La Mastro de la Ringoj. Kaj nun ekzistas virtualaj mondoj, kiel Dua Vivo.

Unua, Dua kaj Tria Mondo

En la Malvarma milito, oni multe parolis pri la komunisma mondo kaj pri la kapitalisma mondo. Por landoj, kiuj ne apartenis al iuj el la du grupoj, oni baldaŭ uzis la esprimon Tria Mondo. Poste oni ankaŭ kelkfoje parolis pri la Unua Mondo (kapitalismaj landoj) kaj pri la Dua Mondo (komunismaj landoj). Post la fino de la Malvarma milito, nur la esprimo Tria Mondo restas en daŭra uzo.

Vidu ankaŭ

• Blua Globeto
• Historio de la mondo
• Monda kroniko
• Antikva mondo
• Ekumeno
• Malnova Mondo
• Grek-romia mondo
• Nova Mondo
• Mondumo
• Okcidenta mondo
• Orienta mondo
• Unu mondo
• Unua mondo
• Dua mondo
• Tria mondo
• Kvara mondo
• Araba mondo
• Islama mondo
• Kristana mondo
• Internacieco
• Internaciismo (institucia)
• Monda registaro
• Tutmonda regado
• Internacia komunumo
• Mondfederaciistoj
• Tutmondiĝo
• Tutmonda varmiĝo
• Tutmondaj 200
• Universala tempo
• Monda pralingvo
• Monda lingvo
• Lingvo de la Mondo
• Mondaj ludoj
• UNU MONDO
• Monda paco
• Mondmilito
• Monda mapo
• Ĉirkaŭnavigado
• Globuso
• Regnoglobo
• Modelo de la Tero kiel Sfero [2]
• Abstrakta mondo
• Virtuala mondo
• Dualismo
• Korpaj Mondoj
• Mondkoncepto
• Saluton, Mondo!
• Mondo B aŭ 2.0 (de la naturkonserva esprimo, "Ne estas planedo B!")
• Internacia tago
• Horo por la Tero
• Monda Faktolibro
• Monda Tegmento
• Tut-Tera Teksaĵo (TTT)
• Unuiĝintaj Nacioj
• Mondaj organizaĵoj
• Instituto Mondo [3]
• Monda merkato
• Malneta monda produkto
• Monda raporto pri feliĉo
• Le Monde
• Le Monde de l'Espéranto
• La mondo kiel volo kaj ideo
• La Bela Mondo kaj premioverso
• Literatura Mondo
• Mondo kaj Koro
• La Mondo de Esperanto
• Pasporto al la tuta mondo
• Ĉirkaŭ la mondon en 80 tagoj [4]
• Ĉirkaŭ la mondon kun la verda stelo
• Brava Nova Mondo
• Animo de la mondo
• Memoro de la Mondo
• Sep mirindaĵoj de la antikva mondo
• Novaj sep mirindaĵoj de la mondo
• Monda heredaĵo de Unesko
• Tutmonda literaturo
• Mondmuziko
• Sinjorino Mondo [5]
• Sinjoro Mondo [6]
• Salvator Mundi
• Mondaj novaĵoj
• La origino de la mondo
• Fino de la mondo
• Transmondo

Proverbo

Ekzistas pluraj proverboj pri mondo en la Proverbaro Esperanta de L. L. Zamenhof, inter ili:

• 	„ Granda estas la mondo, sed rifuĝon ne donas. ”

• 	„ Mono mondon regas. ”

• 	„ Ŝiru vin en du partojn, la mondo trian postulos. ”

Referencoj

• 
• 
• 
•