Tritono (luno)

Por samtitola artikolo vidu la paĝon Tritono.

Tritono estas la ĉefa luno de la planedo Neptuno, gasgiganto, kiu havas 13 konatajn lunojn. En la sunsistemo, Tritono estas la sepe plej granda luno kaj la 16e plej granda astro.

Tritono
Natura satelito  de Neptuno (I)
astronomia simbolo
natura satelito de Neptuno • neregula satelito
Oficiala nomo	Neptuno I
Astronomia simbolo	vd
Nomita laŭ	Tritono vd
Malkovro
Malkovrinto	William Lassell
Dato de malkovro	10-a de oktobro 1846
Loko de malkovro	Liverpulo
Unua superflugo	Voyager 2 (25-an de aŭgusto 1986)
Orbitaj ecoj
Granda duonakso	354 759 km
Discentreco	0,000016
Klinangulo	129,812° (rilate al la ekliptiko); 156,885° (rilate al la ekvatoro de Neptuno); 129,608° (rilate al la orbito de Neptuno)
Periodo	-5,877 tagoj (malantaŭen)
Fizikaj ecoj
Diametro - Areo - Volumeno	2706,8 ± 1,8 km 23,018 × 106 km2 10,384 × 109 km3
Maso - Denso - Surfaca falakcelo - Liberiga rapido	2,14 × 1022 kg 2,061 × 103 kg/m3 0,779 m/s2 1 455 m/s
Rotacia periodo - Sidera periodo	Kaptita 5 t, 21 h, 2 min, 53 s
Aksa kliniteco	0°
Atmosferaj kaj surfacaj ecoj
Surfaca premo	1,4 – 1,9 Pa
Surfaca temperaturo	38 K
Albedo Geometria albedo	0,76 0,76 vd
Observaj ecoj
Absoluta magnitudo	-1,2
Videbla magnitudo	13,47

Malkovro

Tritonon malkovris la brita astronomo William Lassell la 10an de oktobro de la jaro 1846, nur 17 tagojn post la malkovro de la planedo mem.

Ĝia nomo devenas de la dio Tritono, helene Τρίτων /'tri.tɔːn/.

La sondilo Voyager 2, kiu vizitis la sistemon de Neptuno dum la jaro 1989, neatendite rivelis vulkanan aktivecon, tre stranga en tiom malvarma astro.

Surfaco

La tritona surfaco similas al melono kaj konsistas el glacia nitrogeno; ĝia surfaca temperaturo estas almenaŭ −237,6 °C, inter la plej malaltaj en la konata sunsistemo. Ĉar Tritono estas geologie aktiva, la surfaco estas juna kaj havas relative malmultajn ekfrapajn kraterojn.

Atmosfero

La maldensan atmosferon konsistigas nitrogeno je 99,9% kaj metano je 0,1%. La surfaca atmosfera premo estas nur 1,4–1,9 Pa.

Trajektorio

Neptuno onidire kaptis Tritonon, vagantan astron, el la Kujper-zono.

Tritono orbitas Neptunon per direkto mala al la rotacio de Neptuno. La orbito grade kadukiĝas, ke post ĉirkaŭ 3,6 miliardoj da jaroj, Tritono kolizios kun Neptuno aŭ ĝi rompiĝos en spaco por formi ringon ĉirkaŭ Neptuno.

Tritono en populara kulturo

En literaturo, Tritono estas menciita kiel kolonio en la sciencfikcia romano Aflikto sur Tritono de la usona verkisto Samuel R. Delany.

Bildgalerio

• 
  Helruĝa suda poluso.
• 
  Melonaspekta tereno.
• 
  Kelkaj krateroj.
• 
  Maldensa nitrogena atmosfero.
• 
  Simulata hipoteza vidaĵo de Neptuno en la tritona ĉielo.
• 
  Neptuno kaj sube la luno Tritono.