Nebrasko
Nebrasko (angle Nebraska [nebraska]) estas usona ŝtato. Nebrasko situas en la centro de la lando, do, Nebraskanoj ŝatas diri, ke Nebrasko estas la "koro" de Usono.
| Nebrasko | |||
|---|---|---|---|
| Ŝtato | |||
 Flago | |||
| subŝtato de Usono [+] | |||
| Lando | Usono | ||
| Supermara alteco | 790 m [+] | ||
| Ĉefurbo | Lincoln | ||
| - koordinatoj | 42° N, 100° U (mapo)41.5-100Koordinatoj: 42° N, 100° U (mapo) [+] | ||
| Plej alta punkto | Panorama Point [+] | ||
| Plej malalta punkto | Misuro [+] | ||
| Akvokolektejo | 200 520 km² (20 052 000 ha) [+] | ||
| Areo | 200 520 km² (20 052 000 ha) [+] | ||
| Loĝantaro | 1 961 504 [+] (1-a de aprilo 2020) | ||
| Denseco | 9,78 loĝ./km² [+] [+] | ||
| Guberniestro | Jim Pillen (ekde 5-a de januaro 2023) |
||
| Horzono | UTC-07:00, Ameriko/Ĉikago [+] | ||
| ISO 3166-2 | US-NE | ||
|
|||
|
|||
 |
|||
| Nebrasko | |||
 Vikimedia Komunejo: Nebraska [+] |
|||
| En TTT: Oficiala retejo [+] | |||
Nebrasko fariĝis la 37-a ŝtato de Usono je la 1-a de marto 1867.
La nomo "Nebrasko" deriviĝas de la lingvo de la Indianaj triboj "Omaha." Nebrasko en tiu lingvo signifas "plata aŭ ebena akvo." En la Omaha-a lingvo oni diras Nibthaska (alivorte ni, akvo, kaj bthaska, plata.) La indianoj donis ĉi tiun nomon al la Rivero Plato (angle: Platte River), ĉar ĝi estas larĝa, profunda korpo de akvo. Per la nomo de tiu ĉi ebena rivero, ni ricevis la nomon por nia ŝtato.
Je 2000, Nebrasko havis 1 711 263 loĝantojn. La ĉefurbo de Nebrasko estas Lincoln [LINKn], aŭ eble esperante, Linkolno, kiu en la jaro 2000, havis 210 963 loĝantojn. La ĉefurbo nomiĝis Linkolno por honori la 16-an usonan prezidenton, Abraham Lincoln. La plej granda urbo en Nebrasko estas Omaha, kiu havas 390 007 loĝantojn. La urbo Omaha nomiĝis pro la indiana tribo, kiu antaŭe loĝis apude.
Nebrasko estis unu de la lastaj ŝtatoj, kiuj adoptis ŝtatan flagon. La flago simple havas la ŝtatan sigelon sur blua fono. Oni povas vidi la temojn de transporto, industrio, kolonieco, kaj agrikulturo en la sigelo. La devizo diras, "Egaleco Antaŭ La Leĝo."
Juridikcio, registaro kaj politiko
redaktiLeĝdona aŭtoritato
redaktiNebrasko estas la nura ŝtato inter la ŝtatoj de Usono kie ekzistas nur unu leĝdonado - la Nebraska Parlamento, ekde 1934. La transiro al la sistemo de unu leĝdonejo rezultiĝis el la percepto ke sistemo de du leĝdonejoj konsistigas duobligon de burokratio. La katalizilo por la ŝanĝo estis deziro ŝpari en la buĝeto dum la Granda Depresio. Kompare kun aliaj landoj en la mondo, Nebrasko estas unika ĉar ĝi elektis abolicii la malsupran ĉambron prefere ol la supera ĉambro [1].
La Nebraska Parlamento, nomita la Senato ĝis 1934, estas referita kiel la "Leĝdonado" same kiel la "Unukamera", sed ĝiaj membroj daŭre estas nomitaj "Senatanoj" kaj ne "Reprezentantoj", "Deputitoj", ktp. Tiu ĉi leĝdonado estas ankaŭ la sola en Usono, kies membroj estas elektitaj en senpartiaj elektoj: apud la nomoj de la balotkandidatoj en la balotoj, ne aperas ilia partia aparteno, kaj la pozicioj de la Parolanto de la Ĉambro kaj la estroj de komitatoj ne estas determinitaj laŭ partia ŝlosilo.
La Nebraska Parlamento havas nur 49 membrojn, kaj estas la plej malgranda el la usonaj ŝtataj parlamentoj [2].
Alia propreco de ĉi tiu leĝdonado estas, ke ĝi bezonas nur tri-kvinonan plimulton por vetoi la decidojn de la guberniestro, kaj ne du trionojn kiel en aliaj landoj.
Naciaj elektoj
redaktiKaj Nebrasko kaj Majno estas la nuraj subŝtatoj kiuj dividas siajn elektantojn laŭ kantonoj prefere ol laŭ plimulto de voĉdonoj (Majoritata balotsistemo). En Nebrasko ekde 1991, du el la kvin elektantoj estas elektitaj en tutsubŝtataj elektoj, kaj la aliaj tri ricevas la kandidato kiu gajnas la plej altan nombron da voĉdonoj en ĉiu el la tri balotdistriktoj kiuj konsistigas la subŝtaton.
Geografiaj elementoj
redaktiReferencoj
redakti- ↑ Nebraska Legislature. Arkivita el la originalo je March 4, 2018. Alirita 26 April 2022 .
- ↑ kiel kompleta leĝdona aŭtoritato sed ne kiel ununura parlamento, ĉar en la Senato de Nov-Hampŝiro, ekzemple, havas nur 24 anoj.