pokój

See also: pokoj, and Pokoj

Old Polish

Etymology

Inherited from Proto-Slavic *pokojь. The semantic shift of peace > room was through a meaning of place of peace, rest. First attested in 1393.

Pronunciation

• IPA^(key): (10^th–15^th CE) /pɔkɔːj/
• IPA^(key): (15^th CE) /pɔkoj/

Noun

pokój m inan (diminutive pokoik)

1. peace (lack of worry)
   • 1874-1891 [End of the 15th century], Rozprawy i Sprawozdania z Posiedzeń Wydziału Filologicznego Akademii Umiejętności‎^{[1], [2], [3]}, volume XXV, page 237:

     Przed nym (sc. dyjabłem) nye mamy pokoya, acz nye badze miloscz thwoya

     [Przed nim (sc. dyjabłem) nie mamy pokoja, acz nie będzie miłość twoja]

   • 1881 [1460], “Wydanie krakowskie dzieła Jana z Turrekrematy Explanatio in Psalterium”, in Józef Przyborowski, editor, Przegląd Bibliograficzno-Archeologiczny. Dwutygodnik ilustrowany poświęcony bibliografii, archeologii, numizmatyce, heraldyce, historii, sztukom pięknym i literaturze, volume I, Bydgoszcz, page 187:

     Myly boze, daj pokoy, myr!

     [Miły Boże, daj pokoj, mir!]

2. (attested in Masovia) peace (time without war)
   • 1895 [1448–1450], Mikołaj Suled, edited by Franciszek Piekosiński, Tłumaczenia polskie statutów ziemskich, Kodeks Świętosławów, Warka, page 12:

     Tho wszytko czassv pokoya a sgodi (tempore pacis et concordiae) *myesczye ma thylko, alye czassu walecznego nykake

     [To wszytko czasu pokoja a zgody (tempore pacis et concordiae) mieśce ma tylko, ale czasu walecznego nikakie]

3. (attested in Greater Poland) peace (state of calm, unquestioned possession)
   • 1967 [1393], Henryk Kowalewicz, Władysław Kuraszkiewicz, editors, Wielkopolskie roty sądowe XIV-XV wieku, Roty kościańskie, volume III, number 63, Kościan:

     Jaco Boguslaw vmouil zsz Yaffroskø, ysz mu mala w Karnine dacz pokoy

     [Jako Bogusław umowił z Jafroszką, iż mu miała w Karninie dać pokoj]

4. covenant, agreement, pact
   • 1875 [End of the 15th century], Stanisław Motty, editor, Książeczka do nabożeństwa Jadwigi księżniczki polskiej‎^[4], Modlitewnik Nawojki, page 42:

     Przez czya pokoy myedzy czlowyekyem y angyolem vczynyon yest

     [Przez cię pokoj miedzy człowiekiem i anjołem uczynion jest]

5. public order
   • [c. 1455-1460], Rękopiśmienne ekscerpty, pages 13, 4:

     Letales ictus seu wlnera, que in recenti facto non deprehensa sunt, iustis expositis diebus conqueri debent et pacis fractor, pokoyv slamacz, iustis sentenciis sequi

     [Letales ictus seu wlnera, que in recenti facto non deprehensa sunt, iustis expositis diebus conqueri debent et pacis fractor, pokoju złamać, iustis sentenciis sequi]

6. room (part of a building)
   • 1930 [c. 1455], “III Reg”, in Ludwik Bernacki, editor, Biblia królowej Zofii (Biblia szaroszpatacka)‎^[5], 17, 19:

     A wszøw sina gey z gey lona y nyosl gy do pokoia (in cenaculum), tu gdzesz on bidlyl

     [A wziąw syna jej z jej łona i niosł ji do pokoja (in cenaculum), tu gdzież on bydlił]

Derived terms

adjective

• pokojny

 

adverbs

• w pokoju
• z pokojem

 

noun

• pokojnoć
• pokojność

 

verbs

• być na pokoju impf
• pokoić impf

 

Related terms

adverb

• pokojnie
• pokojno

 

verbs

• koić impf

 

Descendants

• Polish: pokój
• Silesian: pokōj

References

• Boryś, Wiesław (2005) “pokój”, in Słownik etymologiczny języka polskiego (in Polish), Kraków: Wydawnictwo Literackie, →ISBN
• Bańkowski, Andrzej (2000) “pokój”, in Etymologiczny słownik języka polskiego (in Polish)
• B. Sieradzka-Baziur, Ewa Deptuchowa, Joanna Duska, Mariusz Frodyma, Beata Hejmo, Dorota Janeczko, Katarzyna Jasińska, Krystyna Kajtoch, Joanna Kozioł, Marian Kucała, Dorota Mika, Gabriela Niemiec, Urszula Poprawska, Elżbieta Supranowicz, Ludwika Szelachowska-Winiarzowa, Zofia Wanicowa, Piotr Szpor, Bartłomiej Borek, editors (2011–2015), “pokój”, in Słownik pojęciowy języka staropolskiego (in Polish), Kraków: IJP PAN, →ISBN

Polish

Etymology

Inherited from Old Polish pokój.

Pronunciation

 

• IPA^(key): /ˈpɔ.kuj/

• (Middle Polish) IPA^(key): /ˈpɔ.koj/

• Audio 1:

  (file)

• Audio 2:

  (file)

• Audio 3:

  (file)

• Rhymes: -ɔkuj
• Syllabification: po‧kój
• Homophone: Pokój

Noun

pokój m inan (diminutive pokoik, related adjective pokojowy, abbreviation p. or pok.)

1. (countable) room (part of a building)

   Synonym: izba

2. (uncountable) peace (time without war) [with między (+ instrumental) ‘between whom’]

   Synonym: mir

3. (uncountable, politics) peace agreement (pact or arrangement to stop war)

   Synonyms: mir, rozejm, zawieszenie broni

4. (uncountable) peace (attitude of favor and reconciliation)

   Synonym: spokój

5. (uncountable, archaic) peace (state without worry)

   Synonym: spokój

6. (countable, obsolete) estate or house of a noble person
7. (Middle Polish) rest (lack of action)

   Synonyms: bezczynność, odpoczynek

8. (Middle Polish) inviolability of man

   Synonym: nietykalność

9. (Middle Polish) silence (lack of sound or talking)

   Synonyms: cisza, milczenie

10. (Middle Polish, law) undisputed right of possession
11. (Middle Polish) ban on disturbing the peace
12. (Middle Polish) friendliness (lack of hostility)
13. (Middle Polish) eternal salvation, eternal happiness

Declension

Declension of pokój

	singular	plural
nominative	pokój	pokoje
genitive	pokoju	pokojów/pokoi
dative	pokojowi	pokojom
accusative	pokój	pokoje
instrumental	pokojem	pokojami
locative	pokoju	pokojach
vocative	pokoju	pokoje

Derived terms

adjective

• antypokojowy
• pokojowy

 

adverb

• pokojowo

 

interjection

• niech spoczywa w pokoju

 

nouns

• fajka pokoju
• gołąbek pokoju
• pokojowa
• pokojowiec
• pokojowość
• pokojówka
• pokój Boży
• pokój dziecinny
• przedpokój
• sędzia pokoju

 

verbs

• wypalić fajkę pokoju pf

 

verbs

• pokoić impf

 

Related terms

adjectives

• spokojny

 

nouns

• pokoiczek
• spokój

 

verbs

• koić impf

 

Related terms

noun

• spokój

 

Trivia

According to Słownik frekwencyjny polszczyzny współczesnej (1990), pokój is one of the most used words in Polish, appearing 6 times in scientific texts, 45 times in news, 46 times in essays, 61 times in fiction, and 37 times in plays, each out of a corpus of 100,000 words, totaling 195 times, making it the 282nd most common word in a corpus of 500,000 words.

Further reading

• pokój in Wielki słownik języka polskiego, Instytut Języka Polskiego PAN
• pokój in Polish dictionaries at PWN
• Maria Renata Mayenowa, Stanisław Rospond, Witold Taszycki, Stefan Hrabec, Władysław Kuraszkiewicz (2010-2023) “pokoj”, in Słownik Polszczyzny XVI Wieku
• Wiesław Morawski (05.03.2019) “POKÓJ”, in Elektroniczny Słownik Języka Polskiego XVII i XVIII Wieku
• Samuel Bogumił Linde (1807–1814) “pokój”, in Słownik języka polskiego
• Aleksander Zdanowicz (1861) “pokój”, in Słownik języka polskiego, Wilno 1861
• A. Kryński, W. Niedźwiedzki, editors (1908), “pokój”, in Słownik języka polskiego (in Polish), volume 4, Warsaw, page 507
• Wanda Decyk-Zięba, editor (2018-2022), “pokój”, in Dydaktyczny Słownik Etymologiczno-historyczny Języka Polskiego (in Polish), →ISBN