գինի

Armenian

Etymology

From Old Armenian գինի (gini), from Proto-Indo-European *wóyh₁nom.

Pronunciation

(Eastern Armenian) IPA^(key): /ɡiˈni/, [ɡiní]
(Western Armenian) IPA^(key): /kiˈni/, [kʰiní]
Audio (Eastern Armenian): (file)
Hyphenation: գի‧նի

Noun

գինի • (gini)

wine

Declension

u-type, inanimate (Eastern Armenian)
	singular	plural
nominative	գինի (gini)	գինիներ (gininer)
dative	գինու (ginu)	գինիների (ginineri)
ablative	գինուց (ginucʻ)	գինիներից (gininericʻ)
instrumental	գինով, գինիով (ginov, giniov)	գինիներով (gininerov)
locative	գինում, գինիում (ginum, ginium)	գինիներում (gininerum)
	definite forms
nominative	գինին (ginin)	գինիները/գինիներն (gininerə/gininern)
dative	գինուն (ginun)	գինիներին (gininerin)
	1^st person possessive forms (my)
nominative	գինիս (ginis)	գինիներս (gininers)
dative	գինուս (ginus)	գինիներիս (ginineris)
ablative	գինուցս (ginucʻs)	գինիներիցս (gininericʻs)
instrumental	գինովս, գինիովս (ginovs, giniovs)	գինիներովս (gininerovs)
locative	գինումս, գինիումս (ginums, giniums)	գինիներումս (gininerums)
	2^nd person possessive forms (your)
nominative	գինիդ (ginid)	գինիներդ (gininerd)
dative	գինուդ (ginud)	գինիներիդ (gininerid)
ablative	գինուցդ (ginucʻd)	գինիներիցդ (gininericʻd)
instrumental	գինովդ, գինիովդ (ginovd, giniovd)	գինիներովդ (gininerovd)
locative	գինումդ, գինիումդ (ginumd, giniumd)	գինիներումդ (gininerumd)

Derived terms

գինետուն (ginetun)
գինով (ginov)
գնարբուկ (gnarbuk)
մեղրագինի (meġragini)

Old Armenian

Etymology

From Proto-Indo-European *wóyh₁nom. See also Proto-Kartvelian *ɣwino-, which is probably borrowed from Proto-Armenian.

Noun

գինի • (gini)

wine
զուարթանալ սրտի ի գինւոյ, ընդ գինիս մտանել, զգինեօք անկանել, ի գինւոջ լինել ― zuartʻanal srti i ginwoy, ənd ginis mtanel, zgineōkʻ ankanel, i ginwoǰ linel ― to be merry with wine, to drink, to get drunk

թափել զգինի, սթափել ի գինւոյ ― tʻapʻel zgini, stʻapʻel i ginwoy ― to sleep oneself sober

զուարթացուցանել ի գինւոյ ― zuartʻacʻucʻanel i ginwoy ― to make tipsy, to fuddle

պարզել զգինի ― parzel zgini ― to clear the wine
- 5th century, Yovhan Mandakuni, Čaṙkʻ [Sermons] :
  Այլ գինի և իւղ, ձու, ձուկն, պանիր, կոգի, կաղտի, բածին, շճուկ, կաթն, խեր, և ձկանմորէ, զայս բնաւ ամենևին չէ օրէն և ոչ վայել է ճաշակել ամենայն ումեք, մեծի և փոքու, արդարոյ և մեղաւորի։
  Ayl gini ew iwł, ju, jukn, panir, kogi, kałti, bacin, ščuk, katʻn, xer, ew jkanmorē, zays bnaw amenewin čʻē ōrēn ew očʻ vayel ē čašakel amenayn umekʻ, meci ew pʻokʻu, ardaroy ew meławori.

Usage notes

The word has two combining forms: գինե- (gine-) and less common գին- (gin-).

Declension

o-a-type

	singular	plural
nominative	գինի (gini)	գինիք (ginikʻ)
genitive	գինւոյ (ginwoy)	գինեաց (gineacʻ)
dative	գինւոյ (ginwoy)	գինեաց (gineacʻ)
accusative	գինի (gini)	գինիս (ginis)
ablative	գինւոյ (ginwoy)	գինեաց (gineacʻ)
instrumental	գինեաւ (gineaw)	գինեաւք = գինեօք (gineawkʻ = gineōkʻ)
locative	գինի (gini)	գինիս (ginis)

o-type

	singular	plural
nominative	գինի (gini)	գինիք (ginikʻ)
genitive	գինւոյ (ginwoy)	գինւոց (ginwocʻ)
dative	գինւոջ (ginwoǰ)	գինւոց (ginwocʻ)
accusative	գինի (gini)	գինիս (ginis)
ablative	գինւոյ (ginwoy)	գինւոց (ginwocʻ)
instrumental	գինւով (ginwov)	գինւովք (ginwovkʻ)
locative	գինւոջ (ginwoǰ)	գինիս (ginis)
note the irregular dative/locative in -ոջ (-oǰ)

Derived terms

գինարբու (ginarbu)
գինարբութիւն (ginarbutʻiwn)
գինարբումն (ginarbumn)
գինարբուք (ginarbukʻ)
գինաւէտ (ginawēt)
գինեակ (gineak)
գինեբեր (gineber)
գինեբուխ (ginebux)
գինեբուղխ (ginebułx)
գինեգոյն (ginegoyn)
գինեզանցութիւն (ginezancʻutʻiwn)
գինեզեխութիւն (ginezexutʻiwn)
գինեզէն (ginezēn)
գինեզինիմ (ginezinim)
գինեզինութիւն (ginezinutʻiwn)
գինելից (ginelicʻ)
գինեխազութիւն (ginexazutʻiwn)
գինեխմեալ (ginexmeal)
գինեխում (ginexum)
գինեծախ (ginecax)
գինեծաղիկ (ginecałik)
գինեկարաս (ginekaras)
գինեկէզ (ginekēz)
գինեկիզութիւն (ginekizutʻiwn)
գինեհամ (gineham)
գինեհան (ginehan)
գինեհատ (ginehat)
գինեհատութիւն (ginehatutʻiwn)
գինեհար (ginehar)
գինեհարիմ (gineharim)
գինեհարութիւն (gineharutʻiwn)
գինեճանութիւն (ginečanutʻiwn)
գինեմ (ginem)
գինեման (gineman)
գինեմոլ (ginemol)
գինեմրուր (ginemrur)
գինենամ (ginenam)
գինեպաշտութիւն (ginepaštutʻiwn)
գինեպետ (ginepet)
գինեսէր (ginesēr)
գինեվաճառ (ginevačaṙ)
գինեվաճառիկ (ginevačaṙik)
գինետեսակ (ginetesak)
գինետեսիլ (ginetesil)
գիներբու (ginerbu)
գիներբունք (ginerbunkʻ)
գինեւէտ (ginewēt)
գինէբեր (ginēber)
գինէհար (ginēhar)
գինըմպելիք (ginəmpelikʻ)
գինըմպու (ginəmpu)
գինըմպութիւն (ginəmputʻiwn)
գինըմպուք (ginəmpukʻ)
գինութիւն (ginutʻiwn)

Descendants

Armenian: գինի (gini)

References

Ačaṙean, Hračʻeay (1971) “գինի”, in Hayerēn armatakan baṙaran [Armenian Etymological Dictionary] (in Armenian), 2nd edition, a reprint of the original 1926–1935 seven-volume edition, volume I, Yerevan: University Press, pages 558–559
Awetikʻean, G., Siwrmēlean, X., Awgerean, M. (1836–1837) “գինի”, in Nor baṙgirkʻ haykazean lezui [New Dictionary of the Armenian Language] (in Old Armenian), Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Martirosyan, Hrach (2010) Etymological Dictionary of the Armenian Inherited Lexicon (Leiden Indo-European Etymological Dictionary Series; 8), Leiden and Boston: Brill, page 214
Petrosean, Matatʻeay (1879) “գինի”, in Nor Baṙagirkʻ Hay-Angliarēn [New Dictionary Armenian–English], Venice: S. Lazarus Armenian Academy
Thorsø, Rasmus (2023) Prehistoric loanwords in Armenian: Hurro-Urartian, Kartvelian, and the unclassified substrate‎^[1], PhD dissertation, Leiden University, pages 78-81