Museo Galileo

Το Museo Galileo, πρώην Ινστιτούτο και Μουσείο της Ιστορίας της Επιστήμης (Ιταλικά, IMSS: Istituto e Museo di Storia della Scienza) βρίσκεται στην Φλωρεντία της Ιταλίας, στην Piazza dei Giudici κατά μήκος του ποταμού Άρνου και κοντά στην Πινακοθήκη Ουφίτσι (Uffizi Gallery). Στεγάζεται στο Palazzo Castellani, ένα κτήριο του 11^ου αιώνα που ήταν παλαιότερα γνωστό ως Castello d’ Altafronte. Το Museo Galileo στεγάζει μία από τις κυριότερες εκθέσεις από επιστημονικά όργανα στον κόσμο, κάτι το οποίο αποδεικνύει το θεμελιώδη ρόλο που απέδιδαν, οι Μέδικοι και οι μεγάλοι Δούκες της Λωρραίνης, στην επιστήμη και τους επιστήμονες. Το Μουσείο της Ιστορίας της Επιστήμης ξανάνοιξε για το κοινό με το νέο όνομα Museo Galileo στις 10 Ιουνίου 2010, μετά από κλείσιμο δύο χρόνων λόγω σημαντικών εργασιών ανασχεδιασμού και αποκατάστασης. Εγκαινιάστηκε μόλις 400 χρόνια μετά τη δημοσίευση το Μάρτιο του 1610 από τον Γαλιλαίο του Sidereus Nuncius («Αστρικός Αγγελιαφόρος») - The Starry Messenger, το φυλλάδιο που έφερε την επανάσταση στην αντίληψη του ανθρώπου για το σύμπαν, συνεισφέροντας αποφασιστικά στην έλευση της μοντέρνας επιστήμης.

Το Μουσείο

Το μουσείο διαθέτει τα πολύτιμα επιστημονικά όργανα από τις συλλογές των Μεδίκων, τα οποία αρχικά είχαν εκτεθεί στο Stanzino delle Matematiche (Δωμάτιο Μαθηματικών) στην Πινακοθήκη Ουφίτσι - Uffizi Gallery. Αργότερα μεταφέρθηκαν στο Μουσείο Φυσικής και Φυσικής Ιστορίας το οποίο ιδρύθηκε από τον Μεγάλο Δούκα Peter Leopold το 1775. Κατά τη βασιλεία των Μεγάλων Δουκών Lorraine, νέα όργανα προστέθηκαν στις επιστημονικές συλλογές. Το 1929, η Πρώτη Ιταλική Έκθεση της Ιστορίας της Επιστήμης στη Φλωρεντία τόνισε - υπογράμμισε τη σημασία των επιστημονικών συλλογών ανάμεσα στην πολιτιστική κληρονομιά της Ιταλίας. Συνεπώς το 1930 το Πανεπιστήμιο της Φλωρεντίας έδωσε ζωή στο Ινστιτούτο της Ιστορίας της Επιστήμης, το μετέπειτα Μουσείο. Το Ινστιτούτο στεγάστηκε στο Palazzo Castellani και του εμπιστεύθηκαν τις συλλογές οργάνων των δυναστειών των Μεδίκων και Lorraine. Η μόνιμη έκθεση έχει διαρρυθμιστεί με βάση χρονολογικά και θεματικά μονοπάτια.

Η Συλλογή Medici (του Οίκου των Μεδίκων)

Τα εννιά δωμάτια του πρώτου ορόφου είναι αφιερωμένα στις Συλλογές Medici (του Οίκου των Μεδίκων), οι οποίες χρονολογούνται από τον 15^ο αιώνα μέχρι τον 18^ο αιώνα. Η μόνιμη έκθεση περιλαμβάνει όλα τα μοναδικά τεχνουργήματα του Γαλιλαίου, ανάμεσα στα οποία είναι τα δύο μόνα σωζόμενα τηλεσκόπιά του και ο πλαισιωμένος αντικειμενικός φακός από το τηλεσκόπιο με το οποίο ανακάλυψε τα Γαλιλαία φεγγάρια του Δία, θερμόμετρα που χρησιμοποιούνται από τα μέλη της Accademia del Cimento και μια εξαιρετική συλλογή των επίγειων και ουράνιων σφαιρών, συμπεριλαμβανομένου του Σφαιρικού Αστρολάβου του Santucci, ενός γιγαντιαίου σφαιρικού αστρολάβου που σχεδιάστηκε και κατασκευάστηκε από τον Antonio Santucci.

Η Συλλογή Lorraine (του Οίκου της Λωρραίνης)

Τα εννέα δωμάτια του δευτέρου ορόφου στεγάζουν όργανα και πειραματικές συσκευές, τα οποία συλλέχθηκαν από τη δυναστεία Lorraine (18^ος - 19^ος αιώνας) και αποτελούν μαρτυρίες της αξιοθαύμαστης συνεισφοράς της Τοσκάνης και της Ιταλίας στην πρόοδο του ηλεκτρισμού, του ηλεκτρομαγνητισμού και της χημείας. Οι εκθέσεις περιλαμβάνουν μαιευτικά κέρινα ομοιώματα από το Νοσοκομείο της Santa Maria Novella, το ερμάριο Χημείας του Μεγάλου Δούκα Peter Leopold και τις όμορφες μηχανές που κατασκευάστηκαν στο εργαστήριο του Museo di Fisica e Storia Naturale (Μουσείου Φυσικής και Φυσικής Ιστορίας) για να απεικονίσουν τους θεμελιώδεις φυσικούς νόμους.

Πινακοθήκη - Gallery

• 
  Σφαιρικός αστρολάβος του Santucci, Μουσείο Galileo, Φλωρεντία
• 
  Το μεσαίο δάκτυλο από το δεξί χέρι του Γαλιλαίου, Μουσείο Galileo, Φλωρεντία
• 
  Ερμάριο Χημείας, Μουσείο Galileo, Φλωρεντία
• 
  Αραβική σφαιρική υδρόγειος, πιθανώς η παλαιότερη στον κόσμο, Μουσείο Galileo, Φλωρεντία
• 
  Επισκόποηση των οργάνων για τη μέτρηση του χρόνου, Μουσείο Galileo, Φλωρεντία
• 
  Συσκευή για τη μελέτη των ελαστικών κι ανελαστικών κρούσεων, Μουσείο Galileo, Φλωρεντία
• 
  Αίθουσα Μεδίκων 01, Μουσείο Galileo, Φλωρεντία
• 
  Αίθουσα στον 2ο όροφο 01, Μουσείο Galileo, Φλωρεντία
• 
  H Αίθουσα του Γαλιλαίου, Μουσείο Galileo, Φλωρεντία
• 
  Εξωτερική όψη του Μουσείου Galileo, Φλωρεντία

Έρευνα και Τεκμηρίωση

Το Museo Galileo διεξάγει έρευνα και τεκμηρίωση στην ιστορία της επιστήμης και της τεχνολογίας, καθώς επίσης και στον τομέα της συντήρησης και βελτίωσης των συλλογών του μουσείου. Η συλλογή βιβλίων της Βιβλιοθήκης κι ένας αριθμός διαδικτυακών πηγών είναι διαθέσιμα για τους μελετητές. Το μουσείο συνεργάζεται με σημαντικά ιδρύματα, όπως η Βασιλική Σουηδική Ακαδημία των Επιστημών (Royal Swedish Academy of Sciences), το Ίδρυμα Nobel (Nobel Foundation), τα Ινστιτούτα Max Planck Society και το Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ (Harvard University) κι επίσης συγχρηματοδοτεί πολλά ερευνητικά προγράμματα. Επίσης διοργανώνει και λαμβάνει μέρος σε πολλά συνέδρια της επιστημονικής μουσειολογίας και της ιστορίας της τέχνης και της τεχνολογίας. 

Προσωρινές εκθέσεις

Το Μουσείο Galileo (Museo Galileo) ενισχύει και προωθεί τη διάδοση της επιστημονικής κουλτούρας εδώ και πολλά χρόνια. Προκειμένου να ανταποκριθεί στις δεσμεύσεις του αποτελεσματικά, προωθεί τις εκθέσεις που έχουν σχέση με την ιστορία της επιστήμης και την σχέση ανάμεσα στην επιστήμη, την τεχνολογία και την τέχνη. Ανάμεσα στις πιο σημαντικές εκθέσεις στην Ιταλία αλλά και στον κόσμο είναι:

• Οι μηχανικοί της Αναγέννησης. Από τον Μπρουνελλέσκι στον Λεονάρντο ντα Βίντσι (Gli ingegneri del Rinascimento. Da Brunelleschi a Leonardo da Vinci)   
• Το Μυαλό του Λεονάρντο (La mente di Leonardo)
• Οι Μέδικοι και οι Επιστήμες (I Medici e le scienze)
• Το τηλεσκόπιο του Γαλιλαίου. Το όργανο που άλλαξε τον κόσμο (Il telescopio di Galileo. Lo strumento che ha cambiato il mondo)
• Γαλιλαίος - Εικόνες του Σύμπαντος από την Αρχαιότητα στο Τηλεσκόπιο (Galileo. Immagini dell'universo dall'antichità al telescopio)
• Vinum Nostrum: Τέχνη, Επιστήμη και οι Μύθοι του Κρασιού στις Αρχαίες Μεσογειακές Κουλτούρες (Vinum Nostrum. Arte, scienza e miti del vino nelle civiltà del Mediterraneo antico)
• Αρχιμήδης — Η Τέχνη και  Επιστήμη της Εφεύρεσης (Archimede. Arte e scienza dell'invenzione)

Δημοσιεύσεις

Το Museo Galileo δημοσιεύει ιστορικές επιστημονικές εργασίες και δύο περιοδικά τα οποία είναι, το Nuncius: Περιοδικό για την Ύλη και την Οπτικοποίηση της Ιστορίας της Επιστήμης (Journal of the Material and Visual History of Science), και το Galilaeana, αφιερωμένο πάνω στην έρευνα που αφορά στην μορφή, στο έργο και τα επιστημονικά ευρήματα του Γαλιλαίου (Galileo Galilei). Οι σειρές Nuncius Library δημοσιεύουν τα αποτελέσματα των πρωτότυπων ευρημάτων πάνω στην ιστορία της επιστήμης και της τεχνολογίας καθώς επίσης κι εκδόσεις των πηγών, ενώ οι σειρές της Galilaeana Library δημοσιεύουν κριτικές/ δοκίμια, συλλογές εγγράφων κι εκδόσεις εδαφίων σε σχέση με τον Γαλιλαίο (Galileo Galilei). Αξίζει να αναφερθεί επίσης το Αρχείο Αλληλογραφίας Ιταλών Επιστημόνων (Archive of Italian Scientists’ Correspondence) και οι σειρές της Ιταλικής Επιστημονικής Βιβλιοθήκης (the Italian Science Library series). Επιπλέον, το Μουσείο δημοσιεύει καταλόγους σχετικούς με τις συλλογές του και τις προσωρινές εκθέσεις που προωθεί.

Η Βιβλιοθήκη

Η Βιβλιοθήκη – η οποία αποτελεί μέρος του Ινστιτούτου από την ίδρυσή του – ανακαινίστηκε πλήρως το 2002, όταν μεταφέρθηκε στον τρίτο όροφο του Palazzo Castellani. Η νέα αρχιτεκτονική διαμόρφωση τιμήθηκε με το βραβείο “Bibliocom Biblioteche in vetrina”. Η βιβλιοθήκη στεγάζει γύρω στα 150.000 έργα που αφορούν στην ιστορία της επιστήμης. Η συλλογή παλιών βιβλίων αποτελείται από σχεδόν 5.000 έργα. Περιλαμβάνει τη Συλλογή Medici-Lorraine, αποτελούμενη από επιστημονικά βιβλία κυρίως για τη φυσική και τα μαθηματικά, συγκεντρωμένα από τις δυναστείες της Τοσκάνης για πάνω από πέντε αιώνες. Η Βιβλιοθήκη φιλοξενεί πολλές συλλογές αρχείων από τον 18^ο έως τον 20^ο αιώνα καθώς και φωτογραφικό αρχείο σχετικά με την ιστορία των συλλογών του μουσείου, αρχαία όργανα και τοποθεσίες επιστημονικού ενδιαφέροντος. Η σύγχρονη συλλογή περιλαμβάνει βιβλία στα Ιταλικά και σε κύριες Ευρωπαϊκές γλώσσες κι έχει μια ετήσια αύξηση περίπου 1.800 νέων αποκτημάτων. Όλο το υλικό της Βιβλιοθήκης μπορεί να αναζητηθεί στον ηλεκτρονικό κατάλογο. Ανάμεσα στις δραστηριότητες της βιβλιοθήκης είναι ο συγκεντρωτικός κατάλογος με τις βιβλιογραφίες – κυρίως της Διεθνούς Βιβλιογραφίας Galilaean – και η καταλογογράφηση των εγγράφων που είναι σχετικά με την ιστορία της επιστήμης, ακόμα και αν δεν ανήκουν στην κατοχή της βιβλιοθήκης. Το 2004 δημιουργήθηκε μια Ψηφιακή Βιβλιοθήκη προκειμένου να διαφυλάξει και να δημοσιεύσει ψηφιακές συλλογές ιστορικού επιστημονικού ενδιαφέροντος.

Το Εργαστήριο Πολυμέσων

Έχοντας γνώση της αυξανόμενης σημασίας των τεχνολογιών πληροφορίας και επικοινωνίας, το Museo Galileo ξεκίνησε το δικό του Εργαστήριο Πολυμέσων το 1991. Το Εργαστήριο παράγει διαδραστικές εφαρμογές εντός κι εκτός διαδικτύου, οι οποίες είναι σχετικές με την διάδοση και τεκμηρίωση των μόνιμων και περιοδικών εκθέσεων. Επίσης δημιουργεί ψηφιακά αρχεία για ιστορική επιστημονική έρευνα.

Σύντομη Βιβλιογραφία για το Museo Galileo

• Camerota, Filippo (2010). Museo Galileo: Masterpieces of Science. Firenze: Giunti. ISBN 9788809748828. 
• Camerota, Filippo (2010). Museo Galileo: A Guide to the Treasures of the Collection. Firenze: Giunti. ISBN 9788809748835. 
• Camerota, Filippo (2012). Galileo and the Measurement of Time: Interactive Area. Firenze: Giunti. ISBN 9788809776067. 
• Camerota, Filippo (2012). Displaying Scientific Instruments: From the Medici Wardrobe to the Museo Galileo. Milano: Goppion. ISBN 9788888714172. 
• Maresca, Paola (2014). Paolo Mazzoni. Restauro su restauro. Firenze: Angelo Pontecorboli. σελ. 136-139. ISBN 9788897080725. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Museo Galileo στο Wikimedia Commons