dbo:abstract
|
- Gjergj Fishta (Zadrima, 1871- Shkodër 1940) fou un poeta i escriptor en albanès, un dels impulsors del rilindja (renaixement).Era capellà franciscà, estudià filosofia i teologia exercí a Bòsnia i Albània, tot dirigint les escoles catòliques a Shkoder el 1902 i la societat Bashkimi. Fou fundador de la revista Hylli i Drites (Estrella de Llum, 1913) i compongué el recull poètic Lahuta e nalcis (El llaüt de la muntanya, 1905-1907) on canta el mite de la "creença vivent del poble". També traduí Homer, Alessandro Manzoni i Moliere a l'albanès.També participà activament en política. Fou secretari de la delegació albanesa a la , diputat al parlament albanès per Shkodër el 1920, vicepresident del parlament albanès el 1921 i defensor de des del 1924, raó per la qual l'envià a l'exili. El 1926 tornà i continuà com a mestre d'escola fins a la seva mort. (ca)
- Gjergj Fishta (23. října 1871 – 30. prosince 1940) byl albánský františkánský mnich, básník a překladatel. Narodil se ve patřící Osmanské říši, v Bosně vystudoval filozofii a katolickou teologii, v roce 1902 se stal ředitelem františkánského gymnázia ve Skadaru. V letech 1919–1920 sloužil jako sekretář albánské delegace na pařížské mírové konferenci. V roce 1920 byl zvolen do parlamentu, v roce 1921 se stal jeho místopředsedou. Podporoval snahy vytvořit v Albánii demokratický systém. Poté, co se chopil vlády Ahmet Zogu, odešel napřed do exilu v Itálii, později se ale vrátil do Skadaru jako učitel a spisovatel. Tam také v roce 1940 zemřel. Jeho nejvýznamnějším dílem je historický epos Horské gusle (Lahuta e Malcís, 1937) o boji severoalbánských horalů proti Černohorcům. Tento klasicky komponovaný epos byl ve své době pokládán za nejvýznamnější dílo albánské literatury, dnes je ale archaický a málo srozumitelný. Jeho literární díla měla obrovský vliv na formování psané formy albánštiny v gegském dialektu. Věnoval se také překladu (Molière, Homér, Alessandro Manzoni). Za komunistické nadvlády byla jeho díla zakázána. (cs)
- Gjergj Fishta (* 23. Oktober 1871 im Dorf Fishta (Zadrima); † 30. Dezember 1940 in Shkodra) war ein albanischer Franziskaner, Dichter und Übersetzer. Er zählt zu den wichtigsten kulturellen Persönlichkeiten und größten Literaten Albaniens in der ersten Hälfte des 20. Jahrhunderts und schuf mit Lahuta e Malcís (Die Laute des Hochlands) das große Heldenepos Nordalbaniens. Er ist der Nationaldichter Albaniens. (de)
- Ο Γκέργκι Φίστα (αλβαν. Gjergj Fishta, 23 Οκτωβρίου 1871 – 30 Δεκεμβρίου 1940) ήταν Αλβανός ποιητής, Φραγκισκανός μοναχός, δάσκαλος, μεταφραστής και συγγραφέας εν γένει. Ως ένας από τους πρωτεργάτες της (rilindas), θεωρείται από πολλούς ως εθνικός ποιητής της Αλβανίας, με εμβληματικό έργο του το επικό ποίημα Η Λύρα των Βουνών (Lahuta e Malcís). Υπήρξε συντάκτης δύο εκ των εγκυρότερων περιοδικών της χώρας μετά την ανεξαρτησία της, των Posta e Shypniës και Hylli i Dritës. Ο Φίστα, παρότι μοναχός, ήταν δημόσιο και πολιτικό πρόσωπο: Διετέλεσε πρόεδρος της επιτροπής του , η οποία επεκύρωσε τη χρήση του , και μέλος της αλβανικής αντιπροσωπίας στη Συνδιάσκεψη ειρήνης των Παρισίων το 1919. Το 1921 έγινε μέλος, ακόμα και αντιπρόεδρος του Αλβανικού Κοινοβουλίου, ενώ κατά τις επόμενες δύο δεκαετίες, μέχρι τον θάνατό του, ήταν μία από τις πνευματικές και λογοτεχνικές μορφές με τη μεγαλύτερη επίδραση στη χώρα του. Μετά την ανάληψη της εξουσίας στην Αλβανία από το κομμουνιστικό καθεστώς, απαγορεύθηκε η κυκλοφορία όλων των λογοτεχνικών έργων του, μια απαγόρευση που διάρκεσε μέχρι την πτώση του κομμουνισμού στην Αλβανία. Το 1931 είχε τιμηθεί με το ελληνικό παράσημο Τάγμα του Φοίνικος. (el)
- Gjergj Fishta fue un poeta, traductor y escritor en albanés, uno de los impulsores del rilindja (renacimiento). Nacido en Fishta të Zadrimes, Fishta estudió filosofía y teología católica en Bosnia. En 1902, se convirtió en el director del colegio franciscano de Shkodra. Desde comienzos de abril de 1919 hasta 1920, fue secretario y traductor de la delegación albanesa en la Conferencia de Paz de París de 1919. A finales de 1920 fue elegido diputado en el parlamento por Shkodra y en 1921 se convirtió en el vicepresidente del parlamento albanés. En 1924, Fishta apoyó a Fan Noli en su intento de crear un sistema democrático en Albania. Tras el establecimiento del régimen de Zogu, Fishta se fue voluntariamente al exilio en Italia, entre 1925 y 1926, antes de volver a su puesto de maestro y escritor en Shkodra. Murió en Shkodra en 1940. (es)
- Gjergj Fishta (pronounced [ɟɛɾɟ ˈfiʃta]; 23 October 1871 – 30 December 1940) was an Albanian Franciscan friar, poet, educator, politician, rilindas, translator and writer. He is regarded as one of the most influential Albanian writers of the 20th century due to his epic masterpiece Lahuta e Malcís and the editor of two of the most authoritative magazines after Albania's independence, Posta e Shypniës and Hylli i Dritës. Notably being the chairman of the commission of the Congress of Manastir, which sanctioned the Albanian alphabet, he was part of the Albanian delegation to the Versailles Conference, 1919. In 1921 he was a member and became the deputy chairman of the Albanian parliament, later on in the '20s and the '30s he was among the most influential cultural and literary figures in Albania. After the communist regime came to power, his literary oeuvre had been taken out of circulation and it stayed so until the fall of communism. (en)
- Le père Gjergj Fishta [en français de l'époque: Georges Fichta] (1871-1940) est un prêtre franciscain albanais, figure de la littérature albanaise de la première moitié du XXe siècle et homme politique. Ce fut le premier Albanais proposé pour le prix Nobel de littérature ; prosateur, poète, traducteur, il donna une expression artistique à la recherche de l'âme et de la souveraineté albanaise. Estimé par ses contemporains comme "Militant de la littérature albanaise" et "poète de la nation des Albanais", il tomba soudainement dans l'oubli, après la prise de pouvoir des communistes en Albanie en 1944. Depuis la chute du mur de Berlin, son oeuvre a été rééditée plusieurs fois et a fait l'objet de nombreuses études et colloques, en Albanie, comme au Kosovo. (fr)
- Gjergj Fishta è stato un poeta, politico, traduttore ed un frate francescano albanese, nonché Accademico d’Italia nell’ultimo anno di vita, è considerato uno degli scrittori albanesi più influenti del XX secolo per il suo capolavoro epico Lahuta e Malcís e fu il direttore e fondatore di due delle riviste più autorevoli dall'indipendenza dell'Albania, Posta e Shypniës (1916-1917) e Hylli i Dritës (1913-).. Firma di Gjerg Fishta Fu il presidente della commissione del Congresso di Monastir, che sancì l'alfabeto albanese. Fece parte della delegazione albanese alla Conferenza di Parigi del 1919. Nel 1921 divenne membro e vicepresidente del parlamento albanese, successivamente negli anni '20 e '30 fu tra le figure culturali e letterarie più influenti in Albania. Con l’instaurazione del regime comunista, le sue opere letterarie furono censurate e tolte dalla circolazione, fino alla caduta stessa del comunismo. (it)
- Gjergj Fishta (ur. 23 października 1871 w miejscowości Zadrima, zm. 30 grudnia 1940 w Szkodrze) – albański poeta i tłumacz, działacz niepodległościowy, ksiądz katolicki. Fishta był franciszkaninem. Podczas studiów filozoficznych i teologicznych, które odbywał w Bośni, zaprzyjaźnił się m.in. z wybitnym chorwackim poetą Silvije Kranjčeviciem. Przyjaźń ta zaowocowała rozbudzeniem literackich ambicji Fishty i zainteresowaniem własnym językiem i tradycją literacką. Po powrocie do Albanii wykładał w seminarium w , a następnie podjął obowiązki proboszcza w . Od 1902 Fishta zajmował stanowisko dyrektora szkoły franciszkańskiej w Szkodrze. Zarówno poprzez swą pracę jako nauczyciel, jak również poprzez swe dzieła literackie Fishta miał ogromny wpływ na rozwój albańskiego języka literackiego w jego gegijskiej (północnoalbańskiej) formie. W roku 1908 przewodniczył kongresowi w Monastir, gdzie przedstawił własną propozycję ujednolicenia alfabetu albańskiego. Działalność literacką rozpoczął w wydawanym przez Faika Konicę piśmie „Albania”. Od 1913 wydawał pismo „Hylli i Dritës” (Gwiazda światła), zajmujące się głównie tematyką literacką, ale także folklorem, polityką i historią.Pismo z przerwami ukazywało się aż do 1944, tj. do czasu objęcia władzy w Albanii przez komunistów, stając się bardzo ważnym i wpływowym elementem krajobrazu kulturalnego północnej Albanii okresu międzywojnia. Do najważniejszych dzieł Fishty należy poemat Lahuta e malcís (Górskie Gęśle), wyd. w Szkodrze w 1937, będący obszerną panoramą społeczeństwa albańskiego w przededniu odzyskania niepodległości. Nazywany „albańską Iliadą” poemat ten jest zaliczany do najwybitniejszych dzieł literatury albańskiej. Był także tłumaczem, przetłumaczył na język albański m.in. utwory Moliera. W latach 1919–1931 prowadził aktywną działalność polityczną. Był w składzie delegacji albańskiej na konferencji wersalskiej. W latach 1920–1924 zasiadał w parlamencie albańskim jako deputowany. W latach 1930–1931 reprezentował Albanię na konferencjach państw bałkańskich. Po przejęciu władzy przez komunistów Fishtę uznano za kolaboranta, współpracującego z okupantem włoskim, a jego zwłoki usunięto z grobu. Odnaleziono je dopiero podczas renowacji kościoła franciszkańskiego w Szkodrze. Ponowny pogrzeb odbył się w grudniu 1996 roku. W 2002 został odznaczony pośmiertnie Orderem Honor Narodu (Nderi i Kombit). (pl)
- Гергь Фишта (алб. Gjergj Fishta, 23 октября 1871, Задрима, Австро-Венгрия — 30 декабря 1940, Шкодер, Албания) — деятель албанского национально-культурного просвещения, албанский поэт, переводчик, католический священник, член монашеского ордена францисканцев. Литературная деятельность Гергь Фишта способствовала развитию литературного албанского языка в его гегском варианте. (ru)
- Gjergj Fishta, född den 23 oktober 1871 i Shkodra i Albanien, död den 30 december 1940 i Shkodra i Albanien, var franciskanmunk och albansk diktare och politiker. Fishta gick i skola hos franciskanmunkarna i Troshani och Shkodra. Vid 15 års ålder, 1886, sändes han av franciskanorden till Bosnien där han fortsatte sin utbildning med filosofiska och teologiska studier. Han läste även språk, bland annat latin, italienska och kroatiska. 1894 prästvigdes Fishta som katolsk präst och återvände till Albanien där han verkade som lärare i Troshani och församlingspräst i byn Gomsiqja. Han verkade som församlingspräst och lärare fram till 1902. Han deltog i Manastirkongressen 1908. Han var ledamot av Albaniens parlament och en tid dess vice talman. Fram till andra världskrigets slut sågs Fishta som Albaniens nationalskald, men under kommunisttiden var hans verk förbjudna. (sv)
- Джерджі Фішта (алб. Gjergj Fishta; нар. 23 жовтня 1871, Задріма, Австро-Угорщина — пом. 30 грудня 1940, Шкодер, Албанія) — діяч албанського національно-культурного просвітництва, албанський поет, перекладач, католицький священик, член чернечого ордену францисканців. Літературна діяльність Фішти сприяла розвитку літературної албанської мови в її гегському варіанті. (uk)
- 喬治·菲什塔(阿爾巴尼亞語:Gjergj Fishta,1871年10月23日-1940年12月30日)是一名修士、詩人、教育工作者、政治家、翻譯家和作家。由於他的史詩鉅作《Lahuta e Malcís》和阿爾巴尼亞獨立後兩本最權威雜誌《Posta e Shypniës》和《Hylli i Dritës》的編輯,他被認為是二十世紀最有影響力的阿爾巴尼亞作家之一。 (zh)
|
rdfs:comment
|
- Gjergj Fishta (* 23. Oktober 1871 im Dorf Fishta (Zadrima); † 30. Dezember 1940 in Shkodra) war ein albanischer Franziskaner, Dichter und Übersetzer. Er zählt zu den wichtigsten kulturellen Persönlichkeiten und größten Literaten Albaniens in der ersten Hälfte des 20. Jahrhunderts und schuf mit Lahuta e Malcís (Die Laute des Hochlands) das große Heldenepos Nordalbaniens. Er ist der Nationaldichter Albaniens. (de)
- Гергь Фишта (алб. Gjergj Fishta, 23 октября 1871, Задрима, Австро-Венгрия — 30 декабря 1940, Шкодер, Албания) — деятель албанского национально-культурного просвещения, албанский поэт, переводчик, католический священник, член монашеского ордена францисканцев. Литературная деятельность Гергь Фишта способствовала развитию литературного албанского языка в его гегском варианте. (ru)
- Джерджі Фішта (алб. Gjergj Fishta; нар. 23 жовтня 1871, Задріма, Австро-Угорщина — пом. 30 грудня 1940, Шкодер, Албанія) — діяч албанського національно-культурного просвітництва, албанський поет, перекладач, католицький священик, член чернечого ордену францисканців. Літературна діяльність Фішти сприяла розвитку літературної албанської мови в її гегському варіанті. (uk)
- 喬治·菲什塔(阿爾巴尼亞語:Gjergj Fishta,1871年10月23日-1940年12月30日)是一名修士、詩人、教育工作者、政治家、翻譯家和作家。由於他的史詩鉅作《Lahuta e Malcís》和阿爾巴尼亞獨立後兩本最權威雜誌《Posta e Shypniës》和《Hylli i Dritës》的編輯,他被認為是二十世紀最有影響力的阿爾巴尼亞作家之一。 (zh)
- Gjergj Fishta (Zadrima, 1871- Shkodër 1940) fou un poeta i escriptor en albanès, un dels impulsors del rilindja (renaixement).Era capellà franciscà, estudià filosofia i teologia exercí a Bòsnia i Albània, tot dirigint les escoles catòliques a Shkoder el 1902 i la societat Bashkimi. Fou fundador de la revista Hylli i Drites (Estrella de Llum, 1913) i compongué el recull poètic Lahuta e nalcis (El llaüt de la muntanya, 1905-1907) on canta el mite de la "creença vivent del poble". També traduí Homer, Alessandro Manzoni i Moliere a l'albanès.També participà activament en política. Fou secretari de la delegació albanesa a la , diputat al parlament albanès per Shkodër el 1920, vicepresident del parlament albanès el 1921 i defensor de des del 1924, raó per la qual l'envià a l'exili. El 1926 tor (ca)
- Gjergj Fishta (23. října 1871 – 30. prosince 1940) byl albánský františkánský mnich, básník a překladatel. Narodil se ve patřící Osmanské říši, v Bosně vystudoval filozofii a katolickou teologii, v roce 1902 se stal ředitelem františkánského gymnázia ve Skadaru. V letech 1919–1920 sloužil jako sekretář albánské delegace na pařížské mírové konferenci. V roce 1920 byl zvolen do parlamentu, v roce 1921 se stal jeho místopředsedou. Podporoval snahy vytvořit v Albánii demokratický systém. Poté, co se chopil vlády Ahmet Zogu, odešel napřed do exilu v Itálii, později se ale vrátil do Skadaru jako učitel a spisovatel. Tam také v roce 1940 zemřel. (cs)
- Ο Γκέργκι Φίστα (αλβαν. Gjergj Fishta, 23 Οκτωβρίου 1871 – 30 Δεκεμβρίου 1940) ήταν Αλβανός ποιητής, Φραγκισκανός μοναχός, δάσκαλος, μεταφραστής και συγγραφέας εν γένει. Ως ένας από τους πρωτεργάτες της (rilindas), θεωρείται από πολλούς ως εθνικός ποιητής της Αλβανίας, με εμβληματικό έργο του το επικό ποίημα Η Λύρα των Βουνών (Lahuta e Malcís). Υπήρξε συντάκτης δύο εκ των εγκυρότερων περιοδικών της χώρας μετά την ανεξαρτησία της, των Posta e Shypniës και Hylli i Dritës. (el)
- Gjergj Fishta (pronounced [ɟɛɾɟ ˈfiʃta]; 23 October 1871 – 30 December 1940) was an Albanian Franciscan friar, poet, educator, politician, rilindas, translator and writer. He is regarded as one of the most influential Albanian writers of the 20th century due to his epic masterpiece Lahuta e Malcís and the editor of two of the most authoritative magazines after Albania's independence, Posta e Shypniës and Hylli i Dritës. (en)
- Gjergj Fishta fue un poeta, traductor y escritor en albanés, uno de los impulsores del rilindja (renacimiento). Nacido en Fishta të Zadrimes, Fishta estudió filosofía y teología católica en Bosnia. En 1902, se convirtió en el director del colegio franciscano de Shkodra. Desde comienzos de abril de 1919 hasta 1920, fue secretario y traductor de la delegación albanesa en la Conferencia de Paz de París de 1919. A finales de 1920 fue elegido diputado en el parlamento por Shkodra y en 1921 se convirtió en el vicepresidente del parlamento albanés. En 1924, Fishta apoyó a Fan Noli en su intento de crear un sistema democrático en Albania. Tras el establecimiento del régimen de Zogu, Fishta se fue voluntariamente al exilio en Italia, entre 1925 y 1926, antes de volver a su p (es)
- Le père Gjergj Fishta [en français de l'époque: Georges Fichta] (1871-1940) est un prêtre franciscain albanais, figure de la littérature albanaise de la première moitié du XXe siècle et homme politique. (fr)
- Gjergj Fishta è stato un poeta, politico, traduttore ed un frate francescano albanese, nonché Accademico d’Italia nell’ultimo anno di vita, è considerato uno degli scrittori albanesi più influenti del XX secolo per il suo capolavoro epico Lahuta e Malcís e fu il direttore e fondatore di due delle riviste più autorevoli dall'indipendenza dell'Albania, Posta e Shypniës (1916-1917) e Hylli i Dritës (1913-).. Firma di Gjerg Fishta (it)
- Gjergj Fishta (ur. 23 października 1871 w miejscowości Zadrima, zm. 30 grudnia 1940 w Szkodrze) – albański poeta i tłumacz, działacz niepodległościowy, ksiądz katolicki. Fishta był franciszkaninem. Podczas studiów filozoficznych i teologicznych, które odbywał w Bośni, zaprzyjaźnił się m.in. z wybitnym chorwackim poetą Silvije Kranjčeviciem. Przyjaźń ta zaowocowała rozbudzeniem literackich ambicji Fishty i zainteresowaniem własnym językiem i tradycją literacką. (pl)
- Gjergj Fishta, född den 23 oktober 1871 i Shkodra i Albanien, död den 30 december 1940 i Shkodra i Albanien, var franciskanmunk och albansk diktare och politiker. Fishta gick i skola hos franciskanmunkarna i Troshani och Shkodra. Vid 15 års ålder, 1886, sändes han av franciskanorden till Bosnien där han fortsatte sin utbildning med filosofiska och teologiska studier. Han läste även språk, bland annat latin, italienska och kroatiska. 1894 prästvigdes Fishta som katolsk präst och återvände till Albanien där han verkade som lärare i Troshani och församlingspräst i byn Gomsiqja. Han verkade som församlingspräst och lärare fram till 1902. Han deltog i Manastirkongressen 1908. (sv)
|