Archddugiaeth Awstria

Archddugiaeth Awstria Erzherzogtum Österreich  (Almaeneg)
Talaith yr Ymerodraeth Lân Rufeinig (1453–1806) Tiriogaeth goron y Frenhiniaeth Hapsbwrgaidd (o 1526)
← 1453–1806 →
Baner Arfbais
Arwyddair Alles Erdreich ist Österreich untertan "Mae'r holl fyd yn ddarostyngedig i Awstria"
Location of Awstria Archddugiaeth Awstria o fewn tiriogaethau etifeddol y Hapsbwrgiaid (oren), 1477.
Prifddinas		Fienna
Ieithoedd		Bafareg, Almaeneg
Crefydd		Yr Eglwys Gatholig Rufeinig
Llywodraeth		Archddugiaeth
Archddug
-	1453–1457	Ladislaus yr Ôl-anedig (archddug ffurfiol cyntaf)
-	1792–1806	Ffransis I (olaf)
Cyfnod hanesyddol		Yr Oesoedd Canol, Cyfnod Modern Cynnar
-	Ffugiwyd y Privilegium Maius gan y Dug Rudolf IV	1358/59
-	Cydnabuwyd teitl yr archddug gan Ffredrig III	6 Ionawr 1453
-	Ymunodd â'r Cylch Awstriaidd	1512
-	Ferdinand I yn rhaglyw yn ôl Cytundeb Worms	28 Ebrill 1521
-	Rhyfel Olyniaeth Awstria	1740–1748
-	Sefydlwyd Ymerodraeth Awstria	11 Awst 1804
-	Diddymwyd yr Ymerodraeth Lân Rufeinig	6 Awst 1806
Arian cyfred		Conventionsthaler
^a Parhaodd y teitl "Archddug Awstria" yn rhan o deitl llawn swyddogol arweinwyr Awstria nes 1918.

Tywysogaeth a fodolai yng Nghanolbarth Ewrop o 1453 i 1806 oedd Archddugiaeth Awstria (Almaeneg: Erzherzogtum Österreich) a oedd yn un o brif daleithiau'r Ymerodraeth Lân Rufeinig ac yn diriogaeth ganolog y Frenhiniaeth Hapsbwrgaidd. Roedd yn rhan o'r Cylch Awstriaidd yn yr Ymerodraeth Lân Rufeinig.

Sefydlwyd Ardalyddiaeth Awstria yn 976, dan reolaeth Tŷ Babenberg ac yn rhan o Ddugiaeth Bafaria, ar y ffin rhwng yr Ymerodraeth Lân Rufeinig â Thywysogaeth Hwngari. Yn 1156 fe'i dyrchafwyd yn dalaith ymerodrol ynddo'i hun ar ffurf Dugiaeth Awstria, yn ôl y Privilegium Minus a gyhoeddwyd gan yr Ymerawdwr Ffredrig I. Daeth Awstria dan reolaeth Tŷ Hapsbwrg yn niwedd y 13g, ac yn 1440 coronwyd Ffredrig III yn Ymerawdwr Glân Rhufeinig. Yn 1453, mabwysiadodd Ffredrig y teitl Archddug Awstria fel pennaeth Tŷ Hapsbwrg, ac o hynny ymlaen, ac eithrio'r ysbaid 1742–45 yn ystod Rhyfel Olyniaeth Awstria, bu pob Ymerawdwr Glân Rhufeinig hefyd yn dwyn teitl yr Archddug.

Daeth Archddugiaeth Awstria i ben yn sgil diddymu'r Ymerodraeth Lân Rufeinig yn 1806. Cyn hynny, yn 1804, unwyd y Frenhiniaeth Hapsbwrgaidd ar ffurf Ymerodraeth Awstria gan Ffransis II, yr Ymerawdwr Glân Rhufeinig olaf, a ddatganodd ei hun yn Ffransis I, Ymerawdwr Awstria. Parhaodd Archddug Awstria yn rhan o deitl llawn swyddogol arweinwyr Awstria nes 1918, er nad oedd yr archddugiaeth ei hun yn bodoli bellach.