Noam Chomsky
Noam Chomsky | |
|---|---|
 | |
| Rođenje | 7. decembar 1928 |
Noam Chomsky (fon. Noam Čomski; rođen 7. decembra 1928) američki je filozof, lingvista, psiholog, pisac i politički aktivista.
Kratka biografija
[uredi | uredi izvor]Njegov otac dr. William Chomsky je emigrirao iz Rusije u SAD. Bavio su podučavanjem i historijom hebrejskog jezika. Noam Chomsky nastavlja bavljenje lingvistikom i 1955. počinje predavati na MIT–u.
Univerzalna gramatika
[uredi | uredi izvor]U lingvistici je poznat po teoriji urođene univerzalne gramatike. U toj teoriji Chomsky tvrdi da su čovjeku urođeni obrasci gramatike koji nisu obrasci samo za jedan određeni jezik, već su obrasci gramatike za sve ljudske jezike. Drugim riječima, jezična sposobnost je genetički uvjetovana.
Posjedovanje jezika je svojstvo vrste homo sapiens i ona je zajednička svim pripadnicima naše vrste. Slična sposobnost se ne može pronaći među ostalim životinjskim vrstama. Dakle, jezična sposobnost je ono što čovjeka razlikuje od životinje.
Filozofija
[uredi | uredi izvor]Njegov uticaj na filozofiju (pogotovo analitičku) je sljedeći: utiče na odmak od prevladavajućeg empirizma, na udaljavanje od bihejviorizma u psihologiji, strukturalizma u lingvistici, te na udaljavanje od pozitivizma u filozofiji. Pruža novi kognitivistički pristup lingvistici, te stvara nov pristup razmišljanja o ljudskom umu i ljudskom jeziku u filozofiji, što rezultira mnogim važnim debatama sa glavnim akterima analitičke filozofije, primjerice Hilary Putnam, Willard Van Orman Quine, John Searle, Donald Davidson, Saul Kripke, Thomas Nagel, Michael Dummet, Tyler Burge.
Aktivizam
[uredi | uredi izvor]Sa političkim djelovanjem započinje za vrijeme vijetnamskog rata. Angažiran je na strani američke ljevice, tačnije 1965. organizira akciju odbijanja plaćanja poreza kao oblika protesta zbog vijetnamskog rata. Prvu političku knjigu pod nazivom American Power and the New Mandarins ("Američka moć i novi mandarini") objavljuje 1969. Knjiga je zbirka eseja koji izlažu argumente protiv vijetnamskog rata, općenito protiv američke vanjske politike, te u tim esejima optužuje SAD za novi imperijalizam. Protivi se američkoj intervenciji u Vijetnamu iz razloga što niko nije proglasio SAD sudcima i krvnicima Vijetnama. Dok su novi mandarini liberalni intelektualci i mainstream (srednjestrujaški) mediji koji rade u svrhu režima i služe kao apologete rata, odnosno daju ideološko pokriće ratu.
Nakon 1969. napisao je preko 40 političkih knjiga. Njegov politički angažman se može podjeliti u tri dijela:
1.Borba protiv velikih korporacija, kapitalizma koji koristi ljude kao jeftinu radnu snagu, donosi dobit samo manjem broju ljudi što na kraju rezultira sve većim jazom između bogatih i siromašnih.
2.Borba protiv SAD-ovih tzv. preventivnih ratova, a zapravo ratova vođenih u korist korporacija koje postavljaju američke predsjednike i vode američku vanjsku politiku.
3.Borba protiv mainstream media i intelektualaca koji služe kao ideološko pokriće korporacijama i sve većem jazu između bogatih i siromašnih.
U zadnje vrijeme poznat je po "dizanju bure" svojom izjavom da su SAD vodeći svjetski terorist, a ne oni protiv kojih SAD vodi tzv. ratove protiv terorizma.
Kriticizam Čomskog
[uredi | uredi izvor]Čomski često izaziva kritiku zbog svojih bezkompromisnih stavova u vezi politike SAD-a. U svojim polemikama oko sukoba u bivšoj Jugoslaviji, on konstantno osuđuju politiku zapadnih zemalja oko, što on vidi kao agresiju na Srbiju i srpski narod [1]. U nekoliko navrata to ga je dovelo u direktni sukob sa novinarima i ljevičarskim glasilima, poput optužbe britanske novinarke Eme Broks (Emma Brockes) da je poricao genocid u Srebrenici [2], koje je on porekao citirajući da on podržava američku autoricu Dijanu Džonston (Diana Johnstone) koja opet poriče da su događaji u Srebrenici genocid ili masakr [3], čisto zbog slobode mišljenja.
Reference
[uredi | uredi izvor]- ^ A noxious form of argument - kritika knjige Failed States: The Abuse of Power and the Assault on Democracy
- ^ Readers' editor right to publish apology, external review finds
- ^ "Srebrenica Revisited". Arhivirano s originala, 5. 8. 2011. Pristupljeno 7. 12. 2006.
Također pogledajte
[uredi | uredi izvor]Vanjski linkovi
[uredi | uredi izvor]
- službena stranica Noama Chomskog
- arhiv Chomskijevih članaka na Z-netu
- Noam Chomsky - izreke, citati, misli... Arhivirano 11. 12. 2013. na Wayback Machine
| Teorije | |||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Koncepti | |||||||||||||||||||||||||||
| Filozofi |
| ||||||||||||||||||||||||||
