Флавій Север
| Флавій Валерый Север | ||||
|---|---|---|---|---|
| лац.: Flavius Valerius Severus | ||||
.jpg) Партрэт Флавія Севера на фолісе | ||||
|
| ||||
|
||||
| Сумесна з | Канстанцый I Хлор, Галерый, Максімін Даза |
|||
| Папярэднік | Канстанцый I Хлор | |||
| Пераемнік | Канстанцін I Вялікі | |||
|
||||
| Сумесна з | Галерый, Канстанцін I Вялікі, Максімін Даза |
|||
| Папярэднік | Канстанцый I Хлор | |||
| Пераемнік | Максенцый (узурпатар) | |||
|
|
||||
| Нараджэнне |
III стагоддзе |
|||
| Смерць |
верасень 307 |
|||
| Род | тэтрархія[d] | |||
| Дзеці | Флавій Северыян | |||
| Веравызнанне | Старажытнарымская рэлігія | |||
 Медыяфайлы на Вікісховішчы | ||||
Фла́вій Вале́рый Севе́р (лац.: Flavius Valerius Severus), часам таксама званы ў рымскай гістарыяграфіі як Север II, — рымскі імператар як цэзар у 305—306 гадах, як аўгуст у 306—307 гадах.
Флавій Север насіў наступныя тытулы: цэзар — з 1 мая 305 года, аўгуст — з 25 ліпеня 306 года. Уладу трыбуна атрымаў з 1 мая 305 года[1].
Паходжанне і прызначэнне цэзарам
[правіць | правіць зыходнік]Радзімай будучага імператара Флавія Валерыя Севера была Ілірыя[2][3]. Вядома, што ён быў нешляхетнага паходжання[2]. Север быў прыяцелем імператара Галерыя[4]. Да прыходу да ўлады ён служыў у арміі, па ўсёй бачнасці, на камандных пасадах[2].
Калі 1 мая 305 года заснавальнікі тэтрархіі імператары Дыяклетыян і Максіміян адракліся ад прастола, Галерый і Канстанцый I Хлор сталі заміж іх новымі аўгустамі[2]. Як расказвае Лактанцый, у Нікамедыі Галерый прапанаваў Дыяклетыяну прызначыць новымі цэзарамі Севера і свайго пляменніка Максіміна Дазу. Тот пагадзіўся, хоць разумеў, што гэтыя людзі не падыходзяць для кіравання дзяржавы. Тады Галерый адправіў Севера да Максіміяна ў Медыялан, каб той абвясціў яго цэзарам[5].
На наступны дзень Дыяклетыян сабраў салдат і абвясціў, што адмаўляецца ад імператарскай улады. Усе яны не сумняваліся, што ён абвесціць цэзарам сына Канстанцыя Канстанціна. Аднак раптам Дыяклетыян кажа, што цэзарамі стануць Север і Максімін. Легіянеры падумалі, што Канстанцін змяніў імя, аднак Галерый вывеў замест яго на ўсеагульны агляд Максіміна[6].
Север прыняў імёны Флавія (стаў, такім чынам, лічыцца прыёмным сынам Канстанцыя) і Валерыя (як прыёмны член дынастыі Дыяклетыяна)[1]. Да яго ўладанняў адышлі Італія і Афрыка[1]. Апроч таго, пад кантроль Севера перайшла яшчэ і Панонія, якая да гэтага адносілася да ўладанняў Галерыя[1]. Галерый не быў супраць такога перадзелу па прычыне таго, што Север, як і яго ўласны цэзар Максімін Даза, цалкам знаходзіўся пад яго ўплывам[1]. Такім чынам, Канстанцый Хлор і Север кіравалі захадам Рымскай імперыі, а Галерый і Максі-мін — усходам[2].
Кіраванне ў якасці аўгуста і гібель
[правіць | правіць зыходнік]Калі ў ліпені 306 года Канстанцый I Хлор сканаў у Брытаніі, Галерый, які зараз афіцыйна стаў старэйшым імператарам, абвясціў Севера аўгустам Захаду і прызначыў Канстанціна, якога ўжо абвясцілі імператарам брытанскія легіёны, яго цэзарам[7][8]. Гэты дыпламатычны крок быў распачаты для таго, каб на час супакоіць Канстанціна, аднак ён выклікаў вялікую незадаволенасць у зноў абдзеленага сына Максіміяна Максенцыя, які ў выніку падняў у Рыме паўстанне і абвясціў сябе імператарам 28 кастрычніка 306 года[2]. Гэтаму паспрыялі прэтарыянцы, раздражнёныя тым, што Север загадаў канчаткова расфармаваць іх гвардыю, раней зменшаную Дыяклетыянам да маштабаў звычайнага гарадскога гарнізона[1]. Калі Галерый пазнаў пра пераварот, ён загадаў Северу выступіць супраць бунтара, які захапіў Рым і частку Італіі, і ў пачатку 307 года той выйшаў са сваёй сталіцы Медыялана[2].
Вобласці Паўночнай Італіі зрабілі падтрымку Северу, аднак, аказаўшыся перад варотамі Рыма, іх войскі захваляваліся. Рэч у тым, што Максенцый, жадаючы перавабіць ваяроў Северу на свой бок[2], адправіў свайму бацьку прапанову зноў вярнуцца да палітычнага жыцця, на якую той ахвотна адказаў згодай[9]. Паколькі многія з арміі Севера ў свой час служылі пад кіраўніцтвам Максіміяна, яны не маглі прымусіць сябе ісці ваяваць супраць яго сына[1]. Апроч таго шпіёны Максенцыя актыўна падрывалі іх баявы дух, тым часам як прэфект Рыма Гай Аній Анулін[10] пайшоў яшчэ далей: ён здрадзіў аўгуста і пачаў раздаваць грошы салдатам, каб яны пакінулі свайго гасудара[1].
.jpg)
Таму неўзабаве ў Севера не заставалася ніякага іншага выйсця, як неадкладна бегчы на поўнач з нешматлікімі рэшткамі яшчэ захавалых яму вернасць салдат[2]. Максіміян адправіўся ўслед за ім і ўстаў каля Равены, дзе знаходзіўся Север, і прымусіў прыняць свае ўмовы. Паверыўшы яго абяцанням, Север даў згоду адмовіцца ад пасады аўгуста ў памен на гарантыю бяспекі яго жыцця[2]. Былога імператара як палоннага прывезлі ў Рым і, правядучы па гарадскіх вуліцах, зняволілі на дзяржаўнай віле ў мястэчку Тры Корчмы на Апіевай дарозе, каб мець закладніка на той выпадак, калі Галерый вырашыць пайсці на Італію[11].
У выніку, калі Галерый уварваўся ў Італію ў 307 годзе, Север загінуў пры туманных акалічнасцях[2]. Так, па аповедзе Лактанцыя, яго вымусілі пераразаць сабе вены[12]. А Псеўда-Аўрэлій Віктар лічыць, што Севера забілі на загад Максіміяна і ён быў пахаваны ў магільні Галіена, размешчанай у дзевяці мілях ад Рыма па Апіевай дарозе[13]. Еўтропій жа зусім лічыць, што Север быў забіты ў Равене[14]. Пра характар і выгляд Севера нічога невядома, але Ананім Валезія паведамляе, што ён быў п'яніцай[4].
Магчыма, Север быў добрым военачальнікам, нягледзячы на тое, што ён не мог узяць Рым. Таксама нічога невядома пра яго стаўленне да хрысціянаў: прынамсі, пераследам ён іх не падвяргаў[1].
Крыніцы
[правіць | правіць зыходнік]- ↑ а б в г д е ё ж з Грант 1998.
- ↑ а б в г д е ё ж з і к DiMaio 1998.
- ↑ Аврелий Виктор. О цезарях. XL. 1.
- ↑ а б Аноним Валезия. IV. 9.
- ↑ Лактанций. О смерти гонителей. XVIII. 12.
- ↑ Лактанций. О смерти гонителей. XIX. 3—4.
- ↑ Лактанций. О смерти гонителей. XXV. 5.
- ↑ Barnes 1982, pp. 27–28.
- ↑ Лактанций. О смерти гонителей. XXVI. 7.
- ↑ Jones A. H. M. C. Annius Anullinus 3 // Prosopography of the Later Roman Empire / A. H. M. Jones, J. R. Martindale, J. Morris. — Cambridge University Press, 1971. — Vol. I: A.D. 260–395. — P. 79. — ISBN 0-521-07233-6 [2001 reprint].
- ↑ Barnes 1982, pp. 30–31.
- ↑ Лактанций. О смерти гонителей. XXVI. 10.
- ↑ Псевдо-Аврелий Виктор. Извлечения о жизни и нравах римских императоров. XL. 3.
- ↑ Евтропий. Бревиарий от основания города. X. 2. 1.
Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]Першасная літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Аврелий Виктор. Констанций и Арментарий, Север и Максимин, а также Константин и Максенций // О цезарях.
- Аноним Валезия. Происхождение императора Константина.
- Евтропий. Бревиарий от основания Города.
- Лактанций. О смертях гонителей.
- Псевдо-Аврелий Виктор. Констанций, Галерий Максимиан, Север, Максимин, Максенций, Лициний, Александр, Валент // Извлечения о жизни и нравах римских императоров.
Даследаванні
[правіць | правіць зыходнік]- Jones A. H. M. Fl. Val. Severus 30 // Prosopography of the Later Roman Empire / A. H. M. Jones, J. R. Martindale, J. Morris. — Cambridge University Press, 1971. — Vol. I: A.D. 260–395. — P. 837. — ISBN 0-521-07233-6 [2001 reprint].
- Barnes, Timothy David. Constantine and Eusebius. — Harvard University Press, 1981. — ISBN 978-0674165311.
- Barnes, Timothy David. The New Empire of Diocletian and Constantine. — Harvard University Press, 1982. — ISBN 0-7837-2221-4.
- Грант, М. Римские императоры. Флавий Север. — 1998.
- DiMaio, Michael.. Severus II (306—307 A.D.) (англ.). An Online Encyclopedia of Roman Emperors. 1998.
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Roman Imperial Coins of Severus II (англ.). Wildwinds. — Монеты Флавия Севера. Праверана 11 мая 2014.
| Прынцыпат 27 да н.э. — 235 |  | |
|---|---|---|
| Крызіс 235—284 | ||
| Дамінат 284—395 | ||
| Заходняя імперыя 395—480 | ||
| Усходняя імперыя 395—476 (да падзення Рыма) | ||
Слоўнікі і энцыклапедыі | |
|---|---|
| Генеалогія і некрапалістыка | |
| Нарматыўны кантроль |
