Haiti
Haiti Respublikası (fr. République d'Haïti və Haiti kreol : Repiblik Ayiti) — Karib dənizində Haiti adasının qərbində yerləşən ada ölkəsidir. Ölkənin yeganə quru sərhədinə malik qonşusu Haitinin şərqində yerləşən Dominikan Respublikasıdır.[1] Haiti Respublikası qərbdə Kuba və Yamaykayla, şimalda isə Baham Adaları ilə su sərhədlərinə malikdir.[2] Vest-Hind regionunda 11.4 milyon əhali sayıyla birinci yerdə qərarlaşır. 27750 km2 ərazisiylə regionda ən böyük 3-cü ölkədir. Ölkənin paytaxtı Port-o-Prensdir və ölkənin şərq sahilində-Qonav körfəzində yerləşir.[3]
| Haiti | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| Repiblik Ayiti République d'Haïti | |||||
| |||||
|
L'Union Fait La Force Azadlıq, bərabərlik, qardaşlıq |
|||||
|
Himn: The Dessalines Song |
|||||
.svg) |
|||||
| Rəsmi dilləri | |||||
| Paytaxt | Port-o-Prens -2 440 min (2015-ci il) | ||||
| İdarəetmə forması | Respublika | ||||
| Prezident | Edgard Leblanc Fils | ||||
| Baş nazir | Fritz Belizaire | ||||
| Sahəsi | Dünyada 143-cü | ||||
| • Ümumi | 27750 km² | ||||
| • Su sahəsi (%) | 0,7 | ||||
| Əhalisi | |||||
| • Əhali | 10,1 milyon nəfər (88-ci) | ||||
| • Siyahıyaalma (7.VIII.2003) | 7 929 048 nəf. | ||||
| • Sıxlıq | 363 nəf./km² | ||||
| • Ümumi | 20.877.414.952 $[1], 20.253.551.885 $[1] | ||||
| ÜDM (AQP) | |||||
| • Ümumi | 18,31 milyard dollar (145-ci) | ||||
| • Adambaşına | 1 800 dollar | ||||
| İnternet domeni | .ht | ||||
| ISO kodu | HT | ||||
| BOK kodu | HAI | ||||
| Telefon kodu | +509 | ||||
| Saat qurşaqları | |||||
| Nəqliyyatın yönü | sağ[d][2] | ||||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||||
![Gerb[d]](?x=http://az.m.wikipedia.org/wiki/Fayl:Coat_of_arms_of_Haiti.svg)
Bu məqaləni vikiləşdirmək lazımdır. |
1492-ci ildə Xristofor Kolumbun bölgəyə gəlişindən öncə adada Taino xalqı yaşayırdı.[3] X.Kolumbun gəlişiylə birlikdə bölgə 1697-ci ilə qədər ispan koloniyası olmuşdur. İndiki Haiti dövlətinin ərazisi olan bölgə İspaniya tərəfindən Fransaya verilir. Beləliklə adanın qərbi Santo Dominqo adlandırılır və fransız koloniyasına çevrilir. Kolonial rejimdən sonra 1804-ci ildə müstəqilliyini əldə edərək bölgədə ilk müstəqil dövlətlərdən biri olur.[4]
İlk müstəqil olduğu vaxtlardan günümüzə qədər ölkədə hər zaman siyasi qeyri-stabillik müşahidə edilmişdir. 2004-cü ildə baş verən hərbi çevriliş və 2010-cü ildəki Haiti zəlzələsi ölkənin iqtisadi və siyasi vəziyyətini daha da pisləşdirmiş, ölkənin stabilliyini dərindən sarsmışdır.[4] Haiti Respublikası BMT-nin və Karib Ölkələri Birliyinin qurucularından biridir.[5] Həmçinin ölkə BVF və ÜTT-nin də üzvüdür. Tarixi olaraq kasıb və qeyri-stabil olan Haiti Amerika qitəsində ən aşağı İnsan İnkişaf İndeksinə sahib olan ölkədir.[6]
İqtisadiyyat
redaktəHaitinin milli pulu qurd adlanır.
İstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 https://data.worldbank.org/indicator/NY.GDP.MKTP.CD. Dünya Bankı.
- ↑ http://chartsbin.com/view/edr.
- ↑ "History". Taino Museum (ingilis). 2024-06-29 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2024-09-20.
- ↑ "History of Haiti | Revolution, Independence, Flag, & Map | Britannica". www.britannica.com (ingilis). İstifadə tarixi: 2024-09-20.