Hacı Qayıb məscidi
Hacı Qayıb məscidi — 1898-ci ildə tikilmiş və İçərişəhərdə yerləşən tarix-memarlıq abidəsi.
| Hacı Qayıb məscidi | |
|---|---|
 | |
| Ölkə |
 Azərbaycan |
| Şəhər |
 Bakı |
| Yerləşir | İçərişəhər |
| Aidiyyatı | İçərişəhər Dövlət Tarix-Memarlıq Qoruğu |
| Tikilmə tarixi | 1898 |
| Üslubu | Şirvan-Abşeron memarlıq məktəbi |
| Tipi | Mədəni |
| Kriteriya | vi |
| Təyin edilib | 2000 |
| İstinad nöm. | 958 |
| Dövlət | Azərbaycan |
| Region | Avropa və Şimali Amerika |
| İstinad nöm. | 2356 |
| Kateqoriya | Məscid |
| Əhəmiyyəti | Yerli əhəmiyyətli |
Məscid, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.
Sovet işğalından sonra məsciddə ibadət dayandırılıb. Hazırda yaşayış evi kimi istifadə olunur.
Tarixi
redaktəHacı Qayıb məscidi 1898-ci ildə Hacı Qayıbın sifarişi ilə İçərişəhər ərazisində Mirzə Mənsur, 41 ünvanında tikilib.[1] Məhəmməd məscidi yaxınlığında yerləşir və binanın baş fasadı cənub-qərbə baxır. Məscid klassik üslubdadır, bir mərtəbəlidir və minarəsi yoxdur.[1] Fasadın cənub-şərq divarında Mirzə Mənsur küçəsi tərəfdə yerləşən portalının divarı üzərində kitabə mövcud olub.[2]
Azərbaycanda sovet işğalından sonra rəsmi olaraq 1928-ci ildən dinlə mübarizəyə başladılar. Həmin ilin dekabrında Azərbaycan KP MK-i bir çox məscid, kilsə və sinaqoqları maarifləndirici istiqamətlərdə istifadə üçün klubların balansına verdi. Əgər 1917-ci ildə Azərbaycanda 3.000 məscid var idisə 1927-ci ildə bu rəqəm 1.700, 1933-cü ildə isə 17 idi.[3] 1935-1937-ci illərdə məscidin divar yazıları və üzərində olan kitabələr məhv edilib. Qapısı ilə pəncərəsinin yeri dəyişdirilib. 1976-1978-ci illərdə məscidin binası mənzilə çevrilib və onun daxili həyətinin forması da dəyişdirilib.[2]
1986-1988-ci illər ərzində aparılmış təmir bərpa işlərindən sonra fasadı indiki klassik görkəmə salınıb.[2]
Azərbaycan müstəqilliyini yenidən bərpa etdikdən sonra məscid, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2 avqust 2001-ci ildə verdiyi 132 nömrəli qərar ilə yerli əhəmiyyətli daşınmaz tarix və mədəniyyət abidələrinin siyahısına salınıb.[4]
Hazırda yaşayış mənzili kimi istifadə olunur.
Həmçinin bax
redaktəİstinadlar
redaktə- ↑ 1 2 İçəri şəhər tarixdə - tarix İçəri şəhərdə Elmi-praktik konfrans (Məqalələr toplusu) (PDF) (az.). Bakı: Elm və təhsil. 2016. 362. ISBN 978-9952-8176-6-9. 2020-11-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-01-29.
- ↑ 1 2 3 İçəri şəhər tarixdə - tarix İçəri şəhərdə Elmi-praktik konfrans (Məqalələr toplusu) (PDF) (az.). Bakı: Elm və təhsil. 2016. 363. ISBN 978-9952-8176-6-9. 2020-11-18 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2024-01-29.
- ↑ Arif Yunusov. Ислам в Азербайджане (PDF). Bakı: Zaman. 2004. səh. 78. ISBN 9952-8052-0-9. 2023-07-05 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.
- ↑ "Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 2001-ci il 2 avqust Tarixli 132 nömrəli qərarı ilə təsdiq edilmişdir" (PDF) (az.). mct.gov.az. 2001-08-02. 2021-07-07 tarixində arxivləşdirilib (PDF). İstifadə tarixi: 2022-12-14.