Bucarest

Bucarest
	coat of arms of Bucharest (en)
Alministración
País	Rumanía
Tipu d'entidá	conceyu de Rumanía
Alcalde de Bucarest (es)	Nicușor Dan
Nome oficial	București (ro)
Nome llocal	București (ro)
Nomatu	Micul Paris (ro); Paris of the Balkans (en)
Códigu postal	010011–062397
Xeografía
Coordenaes	44°24′48″N 26°05′52″E / 44.41336°N 26.09778°E
	Bucarest Bucarest (Rumanía)
Superficie	226 km²
Altitú	70 m
Llenda con	Chiajna (es) , Ciorogârla (en) , Otopeni (es) , Măgurele (es) , Domnești (en) , Chitila (es) , Pantelimon (es) y Popești-Leordeni (es)
Demografía
Población	1 716 961 hab. (1r avientu 2021)
Porcentaxe	9.01% de Rumanía
Densidá	7597,17 hab/km²
Más información
Fundación	1459 (Gregorianu)
Estaya horaria	UTC+02:00
Llocalidaes hermaniaes	Amán, Ankara, Atenes, Atlanta, Beixín, Budapest, Quixináu, Tblisi, Regina, Lagos, Detroit, Tirana, Rio de Janeiro, Sofía, Montreal, Manila, Moscú, Estambul, Londres, Most (es) , San Francisco, Damascu, Nicosia Municipality (en) y São Paulo
	pmb.ro

Bucarest (București en rumanu) ye la capital de Rumanía y, al mesmu tiempu, la ciudá más grande del país, centru industrial y comercial. La primer vez qu'apaez mentada la ciudá ye nun documentu de 1459 y dende 1862 ye la capital del estáu. Nel periodu d'enteguerres la so arquiteutura, elegante y burguesa, valió-y el nomatu de "Pequeña París". Güei, la ciudá, dividida en seis distritos (sectoare) ye un conceyu (municipiu) que nun ta incluyíu en nenguna provincia (județ), anque ta rodiada dafechu pola provincia d'Ilfov.

Xeografía

Bucarest ta nel SE del país, ente Ploiești y Giurgiu, a orielles del ríu Dâmbovița, afluente del ríu Danubiu. Amás hai un gran númberu de llagos na redolada de la ciudá, como'l llagu Floreasca, el llagu Tei o'l llagu Colentina, mesmo nel centru de la ciudá hai un llagu, el llagu Cișmigiu. Esti llagu, antiguu trampal na ciudá medieval, ta redoláu pol Xardín Cișmigiu, inauguráu nel 1847 según planos del arquiteutu alemán F.W. Meyer.

Historia

Diz la lleenda que Bucarest foi fundada por un pregueru de nome Bucur (allegre). Paez más probable de toes toes que fuera fundada por Mircea'l Vieyu (Mircea cel Bătrân) a finales del sieglu XIV.

El primer testimoniu documental apaez nun acta emitida por Vlad Țepeș. Nesa dómina la ciudá xugaba un papel estratéxicu na vixilancia del camín que xunía Târgșor y Giurgiu, ésta última sede d'una guarnición otomana.

En 1659, baxo'l reináu de Gheorghe Ghica, Bucarest conviértese na capital de Valaquia (Valahia o Țara Românească, "País rumanu"), y entama la so modernización: empiédrense les cais, fúndase la primer universidá y constrúise'l Palaciu Mogoșoaiei (Constantin Brâncoveanu), edificiu nel que güei s'atopa'l Muséu d'Arte Feudal Brâncoveanu. Darréu Bucarest espoxiga dende'l puntu de vista económicu: crez el númberu d'artesanos y la población en xeneral. En 1798 había 30.030 habitantes, y pa 1831 yá yeren más del doble.

Adulces va apaeciendo tou un riestru d'instituciones y servicios públicos: el Teatru Nacional, el Xardin Cișmigiu, el Campusantu Șerban Vodă, la Sociedá Académica de Bucarest, la Sociedá Filarmónica de Bucarest, la Universidá de Bucarest, la Estación del Norte, el Diariu Universul, el Bancu Nacional de Rumanía, etc.

Feches destacaes

1459: Primer mención de Bucarest
1465: El príncipe Radu'l Guapu (Radu cel Frumos) escueye Bucarest como residencia real.
1659: Gheorghe Ghica establez ehí la capital.
1808: Abre la "Posada de Manuc" (Hanul lui Manuc), llugar onde diba roblase, en 1812, el Tratáu de Bucarest, ente Rusia y Turquía
1852: Inaugúrase'l Teatru Nacional "I. L. Caragiale"
1872: Primer llinia de tranvía.
1894: Primer tranvía llétricu.
1922: Constrúise con madera l'Arcu'l Trunfu
1928: Entamen les emisiones de la Sociedá Rumana de Radiodifusión
1929: Desaníciase la cabera llinia de tranvía a caballos
1935 Reconstrúise con granitu l'Arcu'l Trunfu
1936: El sociólogu Dimitrie Gusti abre'l Muséu del Pueblu (Muzeul Satului), ún de los primeros museos etnográficos del mundu.
1944, 4 abril: los Aliaos bombardien la ciudá.
1948: L'Aeropuertu Băneasa entama les sos actividaes
1954: Abre la Opera Rumana
1956, 31 avientu: Na nuechevieya difúndese la primer emisión televisiva del país.
1970: L'Aeropuertu d'Otopeni empicipia les actividaes
1977, 4 marzu: Un seísmu de 7,2 na escala Richter esfarrapa la mayor parte del cascu antiguu de Bucarest
1979: Inaugúrase la primer llinia de metro
1981 - 1988: Constrúise la Casa'l Pueblu de Bucarest (Casa Poporului), el segundu mayor edificiu del mundu. Pa construyilu, baltáronse edificios nuna superficie equivalente a la de la ciudá de Venecia

Evolución demográfico

1798: 30.030
1831: 60.587
1877: 177.302
1930: 639.040
1956: 1.236.905
1964: 1.372.130
1998: 2.029.899
2002: 1.921.753
2005: 1.929.615

Cadarma confesional

1.850.414 ortodoxos (96,05%), 23.450 católicos romanos (1,21%), 9.488 musulmanes (0,49%), 7.558 católicos griegos (0,39%), 5.452 pentecostales, 4.381 adventistes

Minoríes

Comunidá xudía

Antaño yera la comunidá más numberosa. En 1930 vivíen en Bucarest 69.885 xudíos, que representaben el 10,93% de la población. Los fechos de la Segunda Guerra Mundial, y darréu les migraciones pa Israel llevaron a la desapaición de la comunidá xudía de Bucarest. Sicasí sigue funcionando un Teatru Hebréu estatal.

Comunidá húngara

Nel añu 1930 vivíen en Bucarest 24.052 húngaros, el 3,76% de la población. Nel añu 2002 la población ye de 5.834 maxares, namás el 0,3% del total. Publícase en Bucarest el periódicu n'húngaru de tirada nacional Új Magyar Szó

Otres comunidaes

Hai en Bucarest delles minoríes más: armenios, griegos, turcos y ucraínos, con presencia antigua na ciudá.

Universidaes

Equipos deportivos

Fúbol

Baloncestu

Bibliografía

(del artículu rumanu)

Nicolae Iorga, Istoria Bucureștilor, 1940
C.Bacalbașa, Bucureștii de altădată, 1935
G.Ionnescu-Gion, Istoria Bucureștilor, 1899
George D.Florescu, Din vechiul București, 1935
George Potra, Din Bucureștii de altădată, 1981

Referencies

Enllaces esternos

(rumanu) Conceyu de Bucarest
(rumanu) Panoramas virtuales de Bucarest (enllaz rotu disponible n'Internet Archive; ver l'historial y la última versión).