Welsch
Wälsch oder Wäutsch isch d alemannisch Bezeichnig für d Franzose un Weschtschwiizer un andri romanischi oder cheltischi Völker, aber au für d Gegend oder d Region, wo di Wälsche läbed.
S Wort chunt vo germanisch *walha- un het syn Urschprung möglicherwys bi de Volcae, e keltischer Stamm wo näbe de Germane gläbt het. Spöter isch dr Begriff uf d romanisierte Kelte übertrooge worre.
Verwendig vom Name
[ändere | Quälltäxt bearbeite]England
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Vo de Ängländer isch wielisc uf d Waliser übertrooge worre; deswäge Welsh un Wales un Cornwall.
Mitteleuropa
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Im Althochtütsche bizaichnet Walha d Romane, s Adjektiv lutet walahisc.
I dr Dütschschwiiz wird s Französische un vor allem d französischsprochige Schwiiz au als Wälsch oder Wälschland bezeichnet. Z Bade un im Elsass wird dr Begriff higege vermiide un als abwärtend empfunde. D romanischsprochige Bvölkrig vum Elsass het de Begriff schlieslich als Eigebezeichnig überno un nennt sich un syni Sproch Welche. S glyche gilt für d Wallone (holländisch: waals "Wallonisch").
Usserdäm sin d Rätoromane früener au als Wälschi bezeichnet worre. De negativi Usdruck Chuderwältsch isch us älterem "Churer Wälsch" entstande. De Uusdruck isch scho früe negativ gsii, so het en Schwoob um 1450 gschribe: "Churwalchen ist ein pöse sprach, bsunder in dem Engadin". Au de Walesee isch noch de "Churwalchen" binennt.
D Südwalser im Piemont säget em Italienische Wailschu. Degege werd südtirolisch Walsch für Italiener as negativ empfunde.
Osteuropa
[ändere | Quälltäxt bearbeite]Seltener wird dr Begriff uf d Rumäne bezoge. D Walachei isch e historische Landesdeil vo Rumänie.
Witers
[ändere | Quälltäxt bearbeite]• Dr Name isch i vyle Fluerbezeichnige enthalte, vor allem z Öschtrych un i dr Schwiiz. So heisst es Dorf im Jura Wälscheroor und es Taal bi Arosa Wälschtobel.
• D Baumnuss haisst au Wältschi Nuss oder Walnuss.
• De Name vom Wallis chunnt aber nid vo däm Wort, sondern vom latinische Wort vallis für Taal.