Pauline Janet Smith
Pauline Janet Smith | |
|---|---|
| Gebore | 2 April 1882 |
| Sterf | 29 Januarie 1959 (op 76) |
| Nasionaliteit | .svg){kind=small} Suid-Afrika |
| Beroep | Romanskrywer |
| Ouer(s) | Henry Urmson Smith en Jessie Milne |
Pauline Janet Smith (2 April 1882 – 29 Januarie 1959) was 'n Suid-Afrikaanse romansier, kortverhaalskrywer en dramaturg.[1]
Boorling van Oudtshoorn
[wysig | wysig bron]Pauline Janet Smith is op 2 April 1882 op Oudtshoorn gebore; die oudste dogter van Henry Urmson Smith en Jessie Milne. Beide haar ouers het omstreeks 1880 hier as immigrante vanaf Engeland aangekom. Min is van haar voorskoolse jare bekend maar gedurende 1888–1893 woon Pauline en haar suster, Dorothy, klasse by in 'n skoolkamer in Queenstraat (teenswoordige Baron van Reedestraat). Daarna word hulle deur verskeie goewernantes tuis onderrig. Een van hulle is 'n Me Hudson wat in 'n twee-verdieping huis in Queenstraat gewoon het.
Haar vader was die eerste residensiële geneesheer in Oudtshoorn, en dien ook as burgemeester van die dorp vir een termyn. Op 'n stadium woon die gesin in 'n huis op die hoek van Voortrekker- en Hoogstraat. As kind vergesel sy dikwels haar pa op huisbesoeke aan die siekes in die distrik. Haar ervarings tydens hierdie besoeke is vergestalt in haar latere boeke.
Skoolopvoeding
[wysig | wysig bron]Gedurende 1894 woon sy en haar suster die Oudtshoorn Girl's School by in 'n vertrek van 'n gebou in Kerkstraat. Voordat sy ernstig siek raak, woon sy klasse by in die nuutgeboude "skool teen die heuwel". In 1895 vertrek sy en haar suster na 'n skool in Queen's Gate, Aberdeen, Skotland wat hulle bywoon tot 1898.
Gedurende 1898 kry sy besoek in Engeland van haar moeder en ernstige siek vader. Haar vader reël dat sy dogters die Caldecote skool naby Londen bywoon. Op dieselfde dag wat hy besig was met hierdie reëlings, sterf hy alleen in 'n hotelkamer aan 'n hartaanval. Hy was slegs 42 jaar oud.
Vanaf 1899 woon Pauline en haar suster die skool in Caldecote by. Pauline is weer gereeld siek gedurende hierdie tyd en op 'n stadium verlaat sy die skool. Dit is ook toe dat sy haar nou-beroemde sketse, Platkop's Children, voltooi en aanstuur na haar suster.
Tersiêre Opleiding
[wysig | wysig bron]In 1900 is sy weer terug op skool waar sy tot 1901 bly toe sy 'n graadkursus aan Bedford Kollege, Londen begin volg. Sy begin gedurende 1902 om sketse en gedigte te stuur na Skotse koerante, The Weekly Free Press en The Evening Gazette in Aberdeen. Teen 1903 woon sy saam met haar moeder in Engeland, en stuur steeds sketse en gedigte aan koerante.
Vakansies in Suid-Afrika
[wysig | wysig bron]In November 1904 vertrek sy saam met haar moeder en tante, Jean Wallis, met haar eerste vakansie na Suid-Afrika waar sy tot Junie 1905 meestal in Oudtshoorn en distrik vertoef. Met haar terugkeer na Engeland vestig sy haar by haar moeder. Haar liefde vir Suid-Afrika en in besonder haar geboorte-dorp, Oudtshoorn, blyk duidelik uit die feit dat sy daarna Suid-Afrika by vyf geleenthede besoek. Gedurende 1906 reis sy in Europa en doen meestal skryfwerk.
Lewe as Skrywer
[wysig | wysig bron]Hierna skryf sy voltyds, en vele publikasies sien die lig. Die oorgrote meerderheid van haar werke handel oor die mense van Oudtshoorn, oftewel Platkops, soos sy dit noem in haar boeke. Tydens haar reis deur Europa begin sy werk aan 'n roman waarin Mimi Bergh van Kruisrivier, Oudtshoorn as hoofkarakter figureer. Sy vernietig egter hierdie werk en spits haar toe op kortverhale volgens raad van Arnold Bennett, 'n skrywersvriend. Bennett beveel aan dat sy haar meer moet toelê op stories oor die Klein Karoo. Toe Bennett onverwags in 1931 sterf, publiseer sy in 1933, A.B.....a minor marginal note, tot sy ere. Volgens gerugte was daar meer as net 'n gewone vriendskap tussen die twee, maar hulle het minstens groot bewondering vir mekaar se skryfwerk gehad. Bennett skryf oor haar in Journal: "Pauline Smith was there, very silent. But with more secret fire in her than any of them."
Met haar 1913–1914 besoek aan Suid-Afrika was haar hoofdoel om soveel materiaal moontlik vir haar skryfwerk te versamel. Tydens haar reise in die Oudtshoorn-distrik het sy volledig en noukeurig dagboek gehou van onderhoude, en haar gewaarwordinge van plekke en mense. Hierdie aantekeninge is later verwoord in vyf van die verhale in die boek, The Little Karoo. Die joernaal het voorts 'n duidelike prentjie verskaf van die lewe op die platteland in daardie tydperk van die Suid-Afrikaanse geskiedenis, en het sy dit geniaal oorgedra in haar werke. Winter Sacrament, waaraan sy gedurende die vyftigerjare gewerk het, was veronderstel om die afsluiting van The Little Karoo te wees maar haar ernstige mediese agteruitgang verhinder haar om dit tot haar eie bevrediging te voltooi.
Sy het veral aanklank gevind onder die boere en bywoners van die Klein Karoo en het hulle en hulle stories dikwels fyn ingeweef in haar vertellings. Met sommige het sy lewenslank vriende gebly.
Sy was nooit baie gesond nie en het feitlik lewenslank gely aan neuralgie, 'n pynlike gesigsaandoening. Toe 'n hond haar, in 1944, in die gesig byt, moes dit dus 'n traumatiese ervaring gewees het. Haar siekte het haar dikwels weggehou van haar skryfwerk en sekere van haar beplande reise moes ook dikwels afgestel word as gevolg daarvan.
In 1947 word The Pain uitgesaai op BBC radio asook uittreksels uit The Beadle; daarom was dit teleurstellend toe die Platkops Children film projek in 1949 opgehef word. 'n Paar jaar vroeër was dit egter The Beadle wat vir vreugde sowel as teleurstelling gesorg het. Met die publikasie daarvan in 1926 was die resensies baie positief. Die werk word selfs beskryf as "the work of a genius", en dit moes vir haar 'n groot teleurstelling gewees het toe die boek in Boston verban word. Selfs haar moeder en suster weier om 'n kopie daarvan in ontvangs te neem. Hoogtepunte was egter volop en in 1929 word The Last Voyage op BBC radio uitgesaai. Die kortverhaal Desolation word ingesluit in The Best British Short Stories of 1929. Gedurende die dertigerjare word talle van haar verhale in Afrikaans vertaal en gepubliseer in Die Huisgenoot. Van die vertalings, soos byvoorbeeld Platkops Children, word nie gepubliseer nie.
Hoewel sy 'n suksesvolle skrywer was, was sy nooit finansieel baie sterk nie; hiermee moes haar vriende haar gereeld help.
Haar Afsterwe en daarna
[wysig | wysig bron]'n Jaar voor haar afsterwe word sy deur 25 Suid-Afrikaanse skrywers vereer met 'n vergulde oorkonde. Dit lui ondermeer: "...you have transcended the barriers of race and language and made essential humanity real." Gedurende hierdie tydperk van haar lewe was sy bang dat sy haar geheue sou verloor.
Na 'n reeks hart-aanvalle sterf sy op 29 Januarie 1959 in Dorset. Haar ongepubliseerde werke en notas word bemaak aan die Universiteit van Kaapstad.
Na haar afsterwe word haar The Beadle in Afrikaans verfilm en later word The Pain ook in Afrikaans verwerk vir die SAUK. 'n Straat in Oudtshoorn is ook na haar vernoem.
Haar bydrae tot die Suid-Afrikaanse letterkunde maak haar beslis onlosmaaklik deel van die Afrikaanse kultuur. Op geen stadium in haar skryflewe het sy die Afrikaner-mense ooit karikatuuragtig voorgestel nie.
Publikasies
[wysig | wysig bron]- A.B......a minor marginal note – 1933
- The Advent of the Telephone at the White House – 1904
- 'Anna's Marriage'. In The Little Karoo - 1925
- 'Aunt Elizabeth in the Highlands: The "Pipers"'. In The Unknown Pauline Smith- ed. 1993
- 'Background to Platkops'. In The Unknown Pauline Smith – ed. 1993
- The Beadle – 1926
- Beaufort-West – 1934
- Benachie'. The Evening Gazette(Aberdeen) – 1903
- The B'loon Man'. The Evening Gazette(Aberdeen) – 1910
- The Cart'. Cape Argus(Cape Town) – 1925
- Desolation'. In The Little Karoo - 1930
- The Doctor'. In More Short Stories – ed. 1968
- The Dusting of a Study'. The Evening Gazette(Aberdeen) – 1903
- An Extra Holiday'. The Evening Gazette(Aberdeen) – 1903
- The Father'. In The Little Karoo – 1930
- Horse Thieves'. Cape Argus(Cape Town) – 1927
- 'The Jackal'. The State - 1912
- The Last Voyage. In Eleven One-Act plays. - Ed. 1965
- Letters, selection. In Pauline Smith - Ed. 1983
- The Little Karoo – 1925
- 'Ludovitje'. The Adelphi - 1924
- 'Madam's Christmas Tree'. Weekly Free Press(Aberdeen) -1905
- 'Marthinus in the Mountains'. In The Unknown Pauline Smith - Ed. 1993
- 'The Miller'. The Adelphi - 1924
- 'Mrs. Obbinson's Story'. Cape Times Annual – 1931
- 'Notes from a South African Diary', including 'Neighbours', 'A Farm Governess', and 'A Vergadering'. Voorslag – 1926
- 'The Old Country Home'. The Evening Gazette(Aberdeen) – 1903
- 'Old Maids'. The Evening Gazette(Aberdeen) – 1902
- 'The Pain'. The Adelphi - 1923
- 'The Pastor's Daughter'. In The Little Karoo - 1925
- Platkops Children – 1935
- 'Sabie'. In Pauline Smith - Ed. 1983
- 'The 'Sattling' of Barehillocks'. The Evening Gazette(Aberdeen) – 1904
- 'The Schoolmaster'. The Adelphi - 1923
- 'The Sinner'. In The Little Karoo - 1925
- 'The Sisters'. The New Statesman. 1915
- 'South African Diary, 1905', selections. In Pauline Smith – Ed. 1983
- 'A Tennantry Dinner'. The Evening Gazette(Aberdeen) – 1902
- 'Three Travellers. From a South African Diary'. The Cape - 1926
- 'A Visit to the Diamond-Diggings'. World Today - 1928
- 'The Wagon Trip Diary, 1934'. The Unknown Pauline Smith. - Ed. 1993
- 'Why and How I Became an Author'. English Studies in Africa – 1963
- 'Winter Sacrament: Journey to Platkops'. In The Unknown Pauline Smith – Ed. 1993
- 'The Ythan'. Weekly Free Press(Aberdeen) – 1903
- Secret Fire The 1913–1914 South African Journal of Pauline Smith – Ed. 1997
Verwysings
[wysig | wysig bron]- ↑ Barbara Fister (1995). "Smith, Pauline". Third World Women's Literatures: A Dictionary and Guide to Materials in English. Greenwood Publishing Group. p. 286. ISBN 978-0-313-28988-0.
Bronnelys
[wysig | wysig bron]- Foto's is geneem uit www.oudtshoorninfo.com; Secret Fire ~ The 1913–1914 South African Journal of Pauline Smith; The Beadle.
- Beyers, C.J., Editor in Chief, Dictionary of South African Biography Vol IV, Human Sciences Research Council.1981.
- Haresnape, Geoffrey: First full length study of Pauline Smith. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis en Kultuur. Jaargang 19, nr. 4, Junie 1970
- Pereira, Ernest: Pauline Smith (1882-1959): A 'strange, austere, tender, and ruthless talent'. In: Lantern. Tydskrif vir Kennis, Kuns en Kultuur. Jaargang 31, nr. 3, Julie 1982
- Scheub, Harold, Editor, Secret Fire – The 1913–1914 South African Journal of Pauline Smith, University of Natal Press, Pietermaritzburg.1997.
- Pereira, Ernest, Editor, et al., The Unknown Pauline Smith Unpublished and out of print Stories, Diaries and other Prose Writings(including her Arnold Bennett Memoir, University of Natal press, Pietermaritzburg.1993.
