Richard Dawkins

Richard Dawkins (gebore 26 Maart 1941) is 'n Britse evolusionêre bioloog en skrywer. Hy is 'n emeritusgenoot van New College, Oxford, en was Professor vir die Openbare Begrip van Wetenskap aan die Universiteit van Oxford van 1995 tot 2008. Hy is 'n ateïs en is bekend vir sy kritiek op kreasionisme en intelligente ontwerp.

Dawkins het die eerste keer prominent geword met sy 1976-boek The Selfish Gene, wat die geengesentreerde siening van evolusie gewild gemaak het en die term meme bekendgestel het. Met sy boek The Extended Phenotype (1982) het hy die invloedryke konsep in die evolusionêre biologie bekendgestel dat die fenotipiese kenmerke van 'n geen nie noodwendig tot 'n organisme se liggaam beperk is nie, maar ver in die omgewing kan strek. In 2006 het hy die Richard Dawkins Foundation for Reason and Science gestig.

In The Blind Watchmaker (1986) argumenteer Dawkins teen die horlosiemaker-analogie, 'n argument vir die bestaan van 'n bonatuurlike skepper gebaseer op die kompleksiteit wat in lewende organismes opgemerk word. Dawkins beskryf in plaas daarvan evolusionêre prosesse as analoog aan die van 'n blinde horlosiemaker, deurdat reproduksie, mutasie en seleksie nie deur enige ontwerper gelei word nie. In The God Delusion (2006) voer Dawkins aan dat 'n bonatuurlike skepper byna vir seker nie bestaan nie en dat godsdienstige geloof 'n dwaling is. Dawkins se ateïstiese standpunte het soms al kontroversie ontlok.

Dawkins is bekroon met verskeie akademiese en skryftoekennings. Hy maak televisie-, radio- en internetoptredes, en bespreek hoofsaaklik sy boeke, ateïsme, idees en opinies as 'n openbare intellektueel.

Agtergrond

Clinton Richard Dawkins is gebore op 26 Maart 1941 in Nairobi, die hoofstad van Kenia tydens die Britse koloniale bewind. Dawkins het Clinton later van sy naam laat verwyder. Hy is die seun van Jean Mary Vyvyan (née Ladner; 1916–2019) en Clinton John Dawkins (1915–2010), 'n landboustaatsamptenaar in die Britse koloniale diens in Njassaland (die hedendaagse Malawi).

Sy pa is opgeroep in die King's African Rifles tydens die Tweede Wêreldoorlog en het in 1949, toe Dawkins agt was, na Engeland teruggekeer. Sy pa erf 'n landgoed, Over Norton Park in Oxfordshire, waarop hy kommersieel boer.

Sy ouers was geïnteresseerd in natuurwetenskappe en het Dawkins se vrae as kind in wetenskaplike terme beantwoord. Dawkins beskryf sy kinderjare as " 'n normale Anglikaanse opvoeding". Hy omhels die Christendom tot halfpad deur sy tienerjare, waarna hy tot die gevolgtrekking kom dat die evolusieteorie 'n beter verklaring vir die kompleksiteit van die lewe bied. Daarna hou hy op om in 'n god te glo.

Onderwys

Met sy terugkeer na Engeland vanaf Njassaland in 1949, op die ouderdom van agt, het Dawkins by Chafyn Grove School, in Wiltshire, aangesluit en daarna van 1954 tot 1959 die Oundle School in Northamptonshire bygewoon, 'n Engelse openbare skool met 'n Kerk van Engeland etos. Terwyl hy by Oundle was, het Dawkins Bertrand Russell se Why I Am Not a Christian vir die eerste keer gelees. Hy studeer Dierkunde aan Balliol College, Oxford, en gradueer in 1962. Terwyl hy daar was, is hy deur die Nobelprys- bekroonde Etoloog Nikolaas Tinbergen onderrig. Hy het met tweedeklas lof gegradueer.

Hy het voortgegaan as 'n navorsingstudent onder Tinbergen se toesig, en teen 1966 sy Doktorsgraad in Filosofie ontvang en nog 'n jaar lank 'n navorsingsassistent gebly. Tinbergen was 'n pionier in die studie van dieregedrag, veral op die gebied van instink, leer en keuse. Dawkins se navorsing in hierdie tydperk het gegaan oor modelle van dierebesluitneming. Hy is in 1989 deur Oxford bekroon met 'n DSc.

Onderrig

Van 1967 tot 1969 was Dawkins 'n assistent-professor in dierkunde aan die Universiteit van Kalifornië, Berkeley. Gedurende hierdie tydperk was die studente en fakulteit by die universiteit grootliks gekant teen die voortslepende Viëtnamoorlog, en Dawkins het betrokke geraak by die anti-oorlog demonstrasies en aktiwiteite.

Hy het in 1970 as 'n dosent na die Universiteit van Oxford teruggekeer. In 1990 het hy 'n leser in dierkunde geword. In 1995 is hy aangestel as Simonyi Professor vir die Openbare Begrip van Wetenskap by Oxford, 'n pos wat deur Charles Simonyi geskep is, met die uitdruklike bedoeling dat daar van die houer "verwag word om belangrike bydraes te lewer tot die publieke begrip van een of ander wetenskaplike veld", en dat die eerste houer daarvan Richard Dawkins moet wees. Hy het hierdie professoraat van 1995 tot 2008 beklee.

Sedert 1970 is hy 'n genoot van New College, Oxford, en hy is nou 'n emeritus-genoot. Hy het baie lesings gelewer, insluitend die Henry Sidgwick-gedenklesing (1989), die eerste Erasmus Darwin-gedenklesing (1990), die Michael Faraday-lesing (1991), die TH Huxley-gedenklesing (1992), die Irvine-gedenklesing (1997), die Tinbergen-lesing (2004) en die Tanner-lesings (2003). Hy het ook verskeie joernale geredigeer, en het opgetree as redaksionele adviseur van die Encarta Encyclopedia en die Encyclopedia of Evolution. Hy is gelys as 'n senior redakteur en 'n rubriekskrywer van die Raad vir Sekulêre Humanisme se Free Enquiry-tydskrif, en is sedert die stigting 'n lid van die redaksie van die tydskrif Skeptic.

Dawkins het op beoordelaarspanele gesit vir toekennings so uiteenlopend soos die Royal Society se Faraday-toekenning en die British Academy Television Awards en was president van die Biologiese Wetenskappe-afdeling van die British Association for the Advancement of Science.

In 2004 het Balliol College, Oxford, die Dawkins-prys ingestel, toegeken vir “uitstaande navorsing oor die Ekologie en gedrag van diere wie se welsyn en voortbestaan deur menslike aktiwiteite in gevaar gestel kan word”. In September 2008 het hy uit sy professoraat getree en planne aangekondig om "'n boek te skryf gerig op jongmense waarin hy hulle sal waarsku om nie in 'anti-wetenskaplike' sprokies te glo nie."

In 2012 het Dawkins die professoraat aangeneem van die New College of the Humanities, 'n private universiteit in Londen wat deur AC Grayling gestig is.

Bronne

Dawkins, Richard (1989). The Selfish Gene (2nd uitg.). United Kingdom: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-286092-7.
Dawkins, Richard (2006). The God Delusion. Transworld Publishers. ISBN 978-0-593-05548-9.
Dawkins, Richard (2003). A Devil's Chaplain. Weidenfeld & Nicolson (United Kingdom), Houghton Mifflin (United States). ISBN 978-0753817506.
Dawkins, Richard (2015). Brief Candle in the Dark: My Life in Science. Bantam Press. ISBN 978-0-59307-256-1.
Grafen, Alan; Ridley, Mark (2006). Richard Dawkins: How A Scientist Changed the Way We Think. New York: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-929116-8.