Metamorfozy

Metamorfozy
	; Metamorfozy wyd. 1556
Autor	Owidiusz
	Wydanie oryginalne
Język	łacina
	Pierwsze wydanie polskie
Data wydania polskiego	1638
Przekład	Walerian Otfinowski
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Teksty w Wikiźródłach
	Cytaty w Wikicytatach

Metamorfozy (także Przemiany, łac. Metamorphoseon, Libri Quindecim) – złożony z piętnastu ksiąg poemat epicki, napisany przez rzymskiego poetę Owidiusza, przedstawiający przy pomocy wątków mitologii greckiej i rzymskiej stworzenie i historię świata. Owidiusz opowiada lub wspomina 250 mitów zawierających motyw przemiany.

Utwór miał na celu stworzenie oryginalnej, rzymskiej wersji kosmogonii i był tworzony pod mecenatem Oktawiana Augusta między 2 a 8 rokiem naszej ery.

Treść

Dzieło to opowiada o powstaniu świata, zwierząt, roślin i ciał niebieskich. Księgi I–V przedstawiają najstarsze mity – od chaosu przez potop, cztery wieki ludzkości, pożar świata do czasów tebańskich. Księgi VI–X obejmują mity dotyczące Herkulesa. Od księgi XI zaczynają się mity trojańskie, italskie i rzymskie. Owidiusz wzorował się na pisarzach greckich: Kallimachu, Eratostenesie, Nikanderze z Kolofonu, Parteniosie z Nikai oraz rzymskich: Katullusie, Cynnie, Macerze.

Wydania polskie

Przekłady staropolskie:

„Księgi Methamophoseon, to jest Przemian” tłum. Walerian Otfinowski, podczaszy ziemi sandomierskiej, wyd. Kraków 1638,
„Metamorphoseon, to jest Przeobrażenia ksiąg piętnaście” tłum. Jakub Żebrowski, wyd. Kraków 1636;

P. Owidiusza Nazona Metamorphoseon, to jest, Przeobrazenia, kśiąg piętnaśćie, przekłádánia in verse J. Zebrowskiego. 1821

Bruno Kiciński, Poezye Brunona hrabi Kicińskiego, Warszawa 1845, tom VII P. Owidjusza Nazona „Przemiany” poema w XV pieśniach z przypisami objaśniającemi, przekładania Brunona hrabi Kicińskiego.

Współczesne tłumaczenie pt.

„Metamorfozy” prof. Stanisław Stabryła, wyd. Zakład Narodowy im. Ossolińskich Biblioteki Narodowej, Wrocław 1995.

Zobacz też

100 najlepszych książek Norweskiego Klubu Książki

Bibliografia

„Przeobrażenia” Jakuba Żebrowskiego i „Przemiany” Waleriana Otwinowskiego. Dwa staropolskie przekłady „Metamorfoz” Owidiusza. Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego, 1990. OCLC 749591748.

Linki zewnętrzne

Wydania dzieła w bibliotece Polona

Główni bogowie	Apollo Ceres Diana Fortuna Janus Junona Jupiter Kwiryn Luna Mars Merkury Minerwa Neptun Pluton Roma Sol Wenus Westa Wulkan
Inni bogowie i pomniejsze bóstwa	Acca Larentia Adranus Angerona Anna Perenna Averruncus Aurora Bachus Bellona Bona Dea Caeculus Clitumnus Cloacina Coelus Consus Dis Pater Edulica Eskulap Fatum Faunus Ferentina Feronia Flora Geniusz Glykon Inuus Juturna Karmenta Kastor i Polluks Kupidyn Lactans Lacturnus Lary Lawerna Liber Libertas Libitina Limentinus Lua Lucina Luperkus Maja Majus Mana Genita Many Mater Matuta Momus Mutunus Tutunus Natio Nox Ops Orkus Pales Pax Penaty Picumnus Picus Pilumnus Pomona Portunus Prozerpina Salus Saturn Salacja Sancus Sator Segetia Silvanus Somnus Soranus Sterquillinus Summanus Sol Invictus Tages Talassius Tellus Terminus Tiberinus Veiovis Volturnus Wertumnus Wiktoria
Personifkacje	Abudantia Aequitas Aeternitas Aius Locutius Alacritas Annona Bonus Eventus Canens Caritas Claritas Clementia Concordia Constantia Copia Discordia Disciplina Fama Fames Fecunditas Felicitas Fides Gloria Hilaritas Honos Indulgentia Iucunditas Iustitia Iuventas Iuventus Laetitia Liberalitas Mens Moneta Mors Necessitas Nobilitas Patientia Perpetuitas Pietas Providentia Pudicitia Religio Roma Aeterna Quies Securitas Spes Tranquilitas Ubertas Veritas Virtus
Legendarni założyciele	Ankus Marcjusz Egeria Eneasz Numa Pompiliusz Romulus i Remus Serwiusz Tuliusz
Kapłani	augur Bractwo Arwalskie epulon flamen haruspik lituus pontifex maximus pontyfik przybory kapłańskie quindecemviri sacris faciundis rex Nemorensis rex sacrorum saliowie sodales Augustales Titii sodales westalka
Wierzenia i praktyki	Agonalia Ambarvalia auspicjum Bachanalia Caristia Carmentalia Carnalia Cerealia Compitalia Concordiae Consualia Decennalia Dies sanguinis Divalia Epulum Iovis Faunalia Feralia Floralia Fornacalia Genius loci hieromancja homo sacer Idy marcowe indigetes Iunonalia Księgi sybillińskie Larentalia Lucaria Ludi Apollinares Ludi Plebeii Ludi Romani Ludi saeculares Ludi Taurei Luperkalia lustrum Matronalia Merkuralia kult cezarów mitologia mit założycielski Nemoralia Neptunalia numen obnuntiatio Ofiary argejskie Paganalia Parilia pomerium Portunalia Quinquatria Robigalia Saturnalia świątynie rzymskie święto Herkulesa święta Terminalia Tubilustrium Vinalia Veneralia Vertumnalia Vestalia Vortumnalia Vulcanalia