Josef Mengele
.jpg)
Josef Mengele (ˈjoːzɛf ˈmɛŋələ), nado en Günzburg, Baviera, o 16 de marzo de 1911 e finado en Bertioga, Brasil, o 7 de febreiro de 1979, foi un oficial alemán da Schutzstaffel (SS) e médico no campo de concentración de Auschwitz durante a segunda guerra mundial, recibindo o alcume de "Anxo da Morte". Foi coñecido por ser membro do equipo de doutores responsable da selección de vítimas para a súa execución nas cámaras de gas e por levar a cabo experimentos en humanos cos prisioneiros do campo. Os prisioneiros chegados ó campo que se consideraban capaces de traballar eran admitidos, mentres que os que consideraban non válidos para o traballo eran enviados inmediatamente ás cámaras de gas. Mengele deixou Auschwitz o 17 de xaneiro de 1945, pouco antes da chegada das tropas do exército Vermello. Trala guerra escapou a América do Sur, onde evadiu a súa captura durante o resto da súa vida.
Obtivo doutoramentos en antropoloxía e medicina na Universidade de Múnic e comezou a súa carreira como investigador. Uniuse ó Partido Nazi en 1937 e ás SS en 1938. Nos comezos da guerra foi asignado como médico de batallón, e posteriormente en 1943 foi transferido ó servizo nos campos de concentración, asignado ó de Auschwitz. Foi alí onde viu unha oportunidade para levar a cabo investigacións xenéticas con suxeitos humanos. Os seus experimentos centráronse principalmente en xemelgos, sen ningunha consideración pola saúde ou seguridade das vítimas dos mesmos.
Axudado por unha rede de antigos membros das SS Mengele viaxou en barco ata a Arxentina en xullo de 1949. Primeiro residiu preto de Buenos Aires, escapando despois ata Paraguai en 1959 e ata o Brasil en 1960, perseguido por Alemaña occidental, Israel e varios cazadores de nazis como Simon Wiesenthal coa intención de levalo a xuízo. Malia as peticións de extradición do goberno alemán e das operacións clandestinas por parte do Mossad israelí, Mengele eludiu a súa captura. Afogou mentres nadaba na costa brasileira en 1979 e foi soterrado baixo un nome falso. Os seus restos foron exhumados e identificados nun exame forense no ano 1985.
Traxectoria
[editar | editar a fonte]Primeiros anos e educación
[editar | editar a fonte]Mengele naceu o 16 de marzo de 1911 en Günzburg, Baviera, fillo de Karl e Walburga (Hupfauer) Mengele.[1] Tivo dous irmáns máis novos, Karl Jr e Alois. O seu pai fundara a empresa Karl Mengele & Sons, adicada á produción de maquinaria agraria.[2] Mengele obtivo bos resultados na escola, desenvolvendo intereses na música, na arte e no ski.[3] Finalizou o instituto en abril de 1930 e pasou a estudar medicina na Universidade Goethe de Frankfurt e filosofía na Universidade de Múnic.[4] Naquel entón Múnic era o cuartel xeral do Partido Nazi,[5] e no ano 1931 Mengele uniuse a Stahlhelm, Bund der Frontsoldaten, unha organización paramilitar que foi absorbida en 1934 pola Sturmabteilung nazi (SA).[6][4]
En 1935 Mengele obtivo o doutoramento en antropoloxía pola Universidade de Múnic.[4] En xaneiro de 1937 pasou a traballar como o asistente de Otmar Freiherr von Verschuer no Instituto para a Bioloxía Hereditaria e Hixiene Racial de Frankfurt. Alí von Verschuer estaba a realizar investigacións xenéticas cun interese particular nos xemelgos.[4] Neste traballo como asistente Mengele centrouse na investigación dos factores xenéticos causantes do beizo leporino e da partición no queixelo.[7] As súas teses nesta temática servíronlle para obter o doutoramento cum laude en medicina no ano 1938.[8][9][a] Nunha carta de recomendación, von Verschuer eloxiou a fiabilidade de Mengele e a súa capacidade para presentar verbalmente de forma clara as materias complexas.[10] O autor estadounidense Robert Jay Lifton indicou que as obras publicadas de Mengele non se desviaban moito da corrente científica principal da época, e poderían estar probablemente consideradas como esforzos científicos válidos incluso fóra das fronteiras da Alemaña nazi.[10]
O 28 de xullo de 1939 Mengele casou con Irene Schönbein, a quen coñecera mentres traballaba como residente médico en Leipzig.[11] O seu único fillo, Rolf, naceu no ano 1944.[12]
Servizo militar
[editar | editar a fonte]Mengele uniuse ó Partido Nazi en 1937 e á Schutzstaffel (SS) en 1938. Recibiu un adestramento básico no ano 1938 coa Gebirgsjäger (infantaría de montaña) e foi chamado a filas na Wehrmacht en xuño de 1940. Pouco tempo despois presentouse coma voluntario para o servizo médico na Waffen-SS, onde serviu co rango de SS-Untersturmführer (tenente segundo) nun batallón médico de reserva ata novembro de 1940. A súa seguinte asignación foi no SS-Rasse- und Siedlungshauptamt en Poznań, avaliando posibles candidatos para a súa xermanización.[13][14]
En xuño de 1941 Mengele estaba destinado en Ucraína, onde recibiu a Cruz de Ferro de segunda clase. En xaneiro de 1942 uniuse á 5ª División Panzer Wiking como oficial médico de batallón. Alí rescatou a dous soldados alemáns dun tanque ardendo e recibiu a Cruz de Ferro de primeira clase, así coma a Medalla de Ferido e a Medalla polo Coidado do Pobo Alemán. Resultou ferido de gravidade en combate preto de Rostov do Don a mediados de 1942, e foi declarado non apto para o servizo activo. Trala súa recuperación foi transferido á Oficina da Raza e Reasentamento en Berlín. Volveu a asociarse con von Verschuer, que naquel entón estaba no Instituto Kaiser Wilhelm de Antropoloxía, Xenética Humana e Euxénese, e en abril de 1943 Mengele foi ascendido ó rango de SS-Hauptsturmführer (capitán).[15][16][17]
Auschwitz
[editar | editar a fonte]_1b.jpg)
A comezos de 1943, alentado por von Verschuer, Mengele pediu o traslado para o servizo nos campos de concentración, onde tería unha oportunidade para realizar investigacións xenéticas con suxeitos humanos.[15][18] A súa petición foi aceptada e foi asignado ó campo de concentración de Auschwitz. O SS-Standortarzt Eduard Wirths, oficial médico en xefe de Auschwitz, asignouno á posición de médico en xefe do Zigeunerfamilienlager (campo familiar xitano), localizado no sub-campo de Birkenau.[15][18]
A finais de 1941 Hitler decidira que os xudeus de Europa debían ser exterminados, polo que Birkenau, orixinalmente destinado a albergar traballadores forzados domésticos, foi readaptado como unha combinación de campo de traballos forzados e campo de exterminio.[19][20] Os prisioneiros chegaban en ferrocarril procedentes dos territorios europeos ocupados por Alemaña, chegando en convois diarios.[21] A partir de xullo de 1942 a SS comezou a realizar "seleccións", segregando ós xudeus que chegaban ó campo. Os que consideraban aptos para traballar eran admitidos no campo, mentres que os que consideraban non aptos eran executados inmediatamente nas cámaras de gas.[22] Os seleccionados para morrer, ó redor de tres cuartos do total,[b] incluían case tódolos nenos, mulleres con nenos pequenos, anciáns e todos aqueles considerados non aptos tras unha breve inspección superficial por parte dun doutor das SS.[24][25] Mengele, membro do equipo de doutores asignado a estas seleccións, realizou esta tarefa incluso cando non era a súa quenda na procura de suxeitos para os seus experimentos,[26] cun interese particular en localizar xemelgos.[27] Ó contrario que a maioría de doutores, que consideraban estas seleccións coma unha das súas tarefas máis desagradables e estresantes, Mengele levaba a cabo esta tarefa de forma ostentosa, sorrindo e asubiando con asiduidade.[28][29]
Mengele e os outros doutores da SS non trataban directamente ós prisioneiros, senón que supervisaban as actividades doutros doutores prisioneiros obrigados a traballar no servizo médico do campo.[29] Mengele facía visitas semanais ós barracóns médicos enviando ás cámaras de gas a calquera prisioneiro que non conseguira recuperarse tras dúas semanas na cama.[30] Formaba parte tamén do equipo de doutores responsable da administración do Zyklon B, o pesticida con base de cianuro empregado nas execucións das cámaras de gas de Birkenau, nos crematorios IV e V.[31]
En 1943 tivo lugar un gromo de noma no campo dos xitanos, unha enfermidade bacterial gangrenosa na boca e faciana. Mengele iniciou entón un estudo para determinar a causa desta enfermidade e desenvolver un tratamento para a mesma. Para este propósito, alistou como axudante ó prisioneiro Berthold Epstein, un pediatra xudeu e profesor na Universidade de Praga. Mengele illou ós pacientes nun barracón separado e ordenou a execución de varios nenos afectados pola enfermidade para enviar as súas cabezas e órganos preservados á Academia Médica das SS en Graz e a outras institucións para o seu estudo. Continuou esta investigación ata que se liquidou o campo de xitanos en 1944 e os seus restantes ocupantes foron executados.[32]
Como resposta a unha epidemia de tifo no campo de mulleres, Mengele baleirou un bloque de 600 mulleres xudías enviándoas á cámara de gas. O edificio foi limpado e desinfectado posteriormente, e os ocupantes dun bloque contiguo foron bañados, despiollados e recibiron nova roupa antes de ser trasladados ó bloque limpo. Este proceso seguiuse tamén en epidemias posteriores de escarlatina e outras enfermidades, enviando a tódolos prisioneiros enfermos ás cámaras de gas. Por todo isto, Mengele recibiu a Cruz do Mérito de Guerra de segunda clase, e foi ascendido a médico en xefe do sub-campo de Birkenau en 1944.[33]
Experimentos en humanos
[editar | editar a fonte]
Mengele aproveitou Auschwitz como unha oportunidade para continuar os seus estudos antropolóxicos e a súa investigación na herdanza, usando prisioneiros para realizar experimentos en humanos,[32] sen ningunha consideración pola saúde ou seguridade das vítimas.[32][34] Interesábanlle en particular os xemelgos idénticos, as persoas con heterocromía, ananismo ou con anormalidades físicas.[32] O Deutsche Forschungsgemeinschaft outorgoulle unha subvención para os seus experimentos, baixo petición de von Verschuer que recibía informes de forma regular e envíos de espécimes por parte de Mengele. Esta subvención empregouse na construción dun laboratorio patolóxico adxunto ó crematorio II de Auschwitz II-Birkenau.[35] O doutor Miklós Nyiszli, un patólogo xudeu húngaro que chegou a Auschwitz o 29 de maio de 1944, levaba a cabo diseccións e preparaba espécimes para o seu envío neste laboratorio.[36] A investigación sobre xemelgos de Mengele tiña a intención parcial de probar a supremacía da herdanza sobre o ambiente, e polo tanto reforzar a premisa nazi da superioridade da raza aria.[37] Nyiszli e outros doutores informaron que os estudos en xemelgos poderían estar motivados tamén por un desexo de mellorar a reprodutividade da raza alemá aumentando as probabilidades de que as persoas "racialmente desexables" tivesen xemelgos.[38]
Os suxeitos da investigación de Mengele recibían mellor trato e alimentación que outros prisioneiros, ademais de estar temporalmente seguros de non ser levados ás cámaras de gas.[39] Mengele estableceu unha gardaría para os nenos que empregaría nos seus experimentos, xunto cos nenos xitanos de menos de seis anos de idade. Esta instalación tiña unhas mellores condicións que o resto de zonas do campo, tendo incluso un parque infantil de xogos.[40] Cando visitaba a estes nenos presentábase a si mesmo coma "Tío Mengele", e ofrecíalles doces.[41] Non obstante, Mengele foi responsable directo da morte dun número descoñecido de vítimas, por medio de inxección letal, disparos, malleiras, a través do proceso de selección e a causa de experimentos mortais.[42] Lifton describiu a Mengele como sádico, sen empatía e extremadamente antisemita, coa convicción de que os xudeus deberían ser eliminados por completo por ser unha raza inferior e perigosa.[43] Segundo declaracións posteriores do fillo de Mengele, Rolf, o seu pai nunca chegou a amosar remordementos polas súas actividades durante a guerra.[44]
Un antigo prisioneiro e doutor en Auschwitz declarou:
Era capaz de ser tan amable cos nenos, de facer que lle tivesen benquerenza, de traerlles azucre, de pensar nos pequenos detalles nas súas vidas diarias, e de facer cousas que xenuinamente admirabamos ... E entón, a continuación, ... o fume dos crematorios, e estes nenos, mañá ou dentro de media hora, vainos enviar alí ...aí é onde está a anomalía.Tradución do orixinal[45]
Mengele ou un dos seus asistentes realizaban exames semanais dos xemelgos e medicións dos seus atributos físicos.[46] Os experimentos que Mengele levou a cabo nos xemelgos incluíron a amputación innecesaria de extremidades, a infección intencionada dun dos xemelgos con tifo ou outras enfermidades e a transfusión de sangue dun xemelgo ó outro. Gran parte das vítimas faleceron durante estes procedementos.[47] Cando finalizaba un experimento, en ocasións os xemelgos eran executados e diseccionábanse os seus corpos.[48] Nyiszli recordaba unha ocasión na que Mengele matou persoalmente a catorce xemelgos nunha noite por medio dunha inxección de cloroformo no corazón.[29] Se un dos xemelgos falecía por unha enfermidade, Mengele mataba ó outro para preparar informes comparativos post-mortem.[49]
Os seus experimentos con ollos incluíron intentos de cambiar a cor dos ollos inxectando químicos nos ollos de suxeitos vivos e matando a persoas con heterocromía para extraerlles os ollos e envialos a Berlín para o seu estudo.[50] Os seus experimentos en persoas con ananismo e outras anormalidades físicas incluíron a toma de medicións, a extracción de sangue, a extracción de dentes sans e o tratamento innecesario con medicamentos e raios X.[34] Moitas das vítimas eran enviadas ás cámaras de gas tras unhas dúas semanas, e os seus esqueletos enviábanse a Berlín para o seu estudo posterior.[51] Mengele procuraba tamén a mulleres embarazadas, nas que levaba a cabo experimentos antes de envialas ás cámaras de gas.[52] A testemuña Vera Alexander describiu como nunha ocasión coseu a dous xemelgos xitanos polas súas costas nun intento de crear siameses,[47] que finalmente faleceron a causa da gangrena tras varios días de sufrimento.[53]
Fuxida de Auschwitz
[editar | editar a fonte]Xunto a outros doutores de Auschwitz, Mengele foi trasladado ó campo de concentración Gross-Rosen na Baixa Silesia o 17 de xaneiro de 1945. Levou canda el dúas caixas de espécimes e rexistros dos seus experimentos, xa que para entón gran parte dos rexistros médicos do campo foran destruídos polas SS.[54][55] O exército Vermello capturou Auschwitz o 27 de xaneiro.[56] Mengele fuxiu de Gross-Rosen o 18 de febreiro, unha semana antes da chegada das forzas soviéticas, viaxando cara ó oeste disfrazado de oficial da Wermacht ata chegar a Saaz. Alí deixoulle os documentos incriminatorios de Auschwitz a unha enfermeira con quen mantiña unha relación.[54] A súa unidade buliron cara ó oeste para evitar a súa captura por parte dos soviéticos, e finalmente os estadounidenses tomáronos como prisioneiros de guerra en xuño. Inicialmente Mengele quedou rexistrado baixo o seu propio nome, pero por mor da desorganización dos Aliados na distribución de listas dos máis buscados e polo feito de que Mengele non tiña o habitual tatuaxe de grupo sanguíneo das SS, non foi identificado como un dos presentes na lista dos principais criminais de guerra.[57] Quedou en liberdade a finais de xullo e obtivo documentación falsa baixo o nome de "Fritz Ullman", que posteriormente alterou a "Fritz Hollmann".[58]
Tras varios meses escapando, incluíndo unha viaxe á zona ocupada polos soviéticos para recuperar os seus rexistros de Auschwitz, Mengele atopou traballo preto de Rosenheim coma xornaleiro.[59] Preocupado por unha posible captura que lle significaría un xuízo e unha pena de morte, saíu de Alemaña o 17 de abril de 1949.[60][61] Axudado por unha rede de antigos membros das SS, Mengele viaxou ata Xénova, onde obtivo un pasaporte por medio do Comité Internacional da Cruz Vermella, baixo o alias "Helmut Gregor". En xullo dese ano partiu en barco cara á Arxentina.[62] A súa muller negouse a acompañalo na viaxe, e a parella divorciouse no ano 1954.[63]
Exilio en América do Sur
[editar | editar a fonte]
En Buenos Aires Mengele traballou como carpinteiro, residindo nunha casa de acollida nos arrabaldes de Vicente López.[64] Tras varias semanas trasladouse á casa dun simpatizante nazi no barrio máis podente de Florida. Posteriormente pasou a traballar como vendedor de equipamento agrario da súa empresa familiar, e dende 1951 comezou a facer viaxes frecuentes a Paraguai como representante de vendas para esa rexión.[65] En 1953 instalouse nun apartamento do centro de Buenos Aires, e ese mesmo ano usou parte dos fondos familiares para adquirir unha participación nun negocio de carpintería. No ano 1954 alugou unha casa no barrio de Olivos.[66] Segundo documentos liberados ó público polo goberno arxentino no ano 1992, Mengele podería ter practicado a medicina sen licenza durante a época na que viviu en Buenos Aires, incluíndo a práctica de abortos.[67]
Tras obter unha copia do seu certificado de nacemento a través da embaixada da República Federal Alemá en 1956, Mengele obtivo un permiso de residencia arxentino co seu nome real. Usou este documento para obter un pasaporte de Alemaña occidental, tamén co seu propio nome real, e embarcou nunha visita a Europa.[68][69] En Suíza reuniuse co seu fillo Rolf (a quen lle dixeran que Mengele era o seu "Tío Fritz"[70]) e coa súa cuñada viúva Martha, e posteriormente pasou unha semana no seu fogar de Günzburg.[71][72] Trala súa volta a Arxentina en setembro dese ano, comezou a vivir baixo o seu nome real. Martha e o fillo desta, Karl Heinz, seguírono un mes despois e instaláronse a vivir con el. A parella casou durante unhas vacacións no Uruguai en 1958, e mercaron unha casa en Buenos Aires.[68][73] Para entón os seus negocios incluían unha participación en Fadro Farm, unha empresa farmacéutica.[71] En 1958 foi interrogado e posto en liberdade xunto a varios outros doutores baixo sospeita de practicar a medicina sen licenza após que unha moza falecese tras un aborto. Preocupado pola publicidade do suceso, que podería descubrir o seu pasado nazi e as súas actividades durante a guerra, estendeu a súa estancia en Paraguai tras unha viaxe de negocios e obtivo a cidadanía no país baixo o nome José Mengele no ano 1959.[74] Volveu a Buenos Aires en varias ocasións para rematar os seus negocios alí e visitar a súa familia. Martha e Karl Heinz viviron nunha casa de acollida na cidade ata decembro de 1960, cando finalmente volveron a Alemaña.[75]
O nome de Mengele foi mencionado en varias ocasións durante os xuízos de Núremberg, mais as forzas Aliadas estaban convencidas de que estaba morto.[76] Irene e a súa familia de Günzburg declararon tamén que estaba morto.[77] Mentres traballaban en Alemaña occidental, os cazadores de nazis Simon Wiesenthal e Hermann Langbein recolleron información de varias testemuñas sobre as actividades de guerra de Mengele. Nunha procura de rexistros públicos, Langbein atopou os papeis do divorcio de Mengele, que indicaban un enderezo en Buenos Aires. Langbein e Wiesenthal exerceron presión perante as autoridades de Alemaña occidental para que emitisen unha orde de arresto e comezasen os procedementos de extradición o 5 de xuño de 1959.[78][79] Arxentina rexeitou a petición nun primeiro momento, xa que o fuxitivo xa non vivía na dirección indicada nos documentos. Para o momento no que se aprobou a extradición o 30 de xuño de 1960, Mengele xa escapara a Paraguai, quedándose a vivir nunha granxa preto da fronteira coa Arxentina.[80]
Investigación do Mossad
[editar | editar a fonte]En maio de 1960 Isser Harel, director do Mossad, liderou persoalmente os traballos de captura de Adolf Eichmann en Buenos Aires, e esperaba localizar tamén a Mengele para que fose xulgado en Israel.[81] Tras ser interrogado, Eichmann forneceu o enderezo dunha casa de acollida empregada como refuxio para fuxitivos nazis. A vixilancia desta casa non revelou a presenza de Mengele ou ningún outro membro da súa familia, e o carteiro do barrio declarou que aínda que Mengele recibira cartas baixo o seu nome real ata había pouco tempo, xa non vivía alí e non deixara un enderezo novo de reenvío. As investigacións de Harel na tenda de maquinaria na que participara Mengele non obtivo resultados tampouco, polo que se viu obrigado a deixar a investigación.[82]
Malia outorgarlle documentos legais a Mengele co seu nome real en 1956, permitíndolle desa forma que regularizase a súa residencia na Arxentina, Alemaña occidental ofreceu unha recompensa pola súa captura. A cobertura na prensa das súas actividades de guerra, xunto a publicacións de fotografías súas, obrigaron a Mengele a mudarse de novo en 1960. O antigo piloto Hans-Ulrich Rudel púxoo en contacto co simpatizante nazi Wolfgang Gerhard, quen axudou a Mengele a cruzar a fronteira do Brasil.[75][83] Permaneceu con Gerhard na granxa deste preto de São Paulo ata que atopou unha residencia máis permanente xunto ós expatriados húngaros Geza e Gitta Stammer. Axudados economicamente por Mengele, a parella adquiriu unha granxa en Nova Europa, na que Mengele pasou a traballar coma director. En 1962 mercaron unha gandaría e granxa de café en Serra Negra.[84] Nun primeiro momento Gerhard dixéralle a parella que o nome de Mengele era "Peter Hochbichler", pero estes descubriron a súa identidade real en 1963. Gerhard convenceunos de non delatar a Mengele perante as autoridades, dicíndolles que eles mesmos poderían ter problemas por acoller ó fuxitivo.[85] Alemaña occidental, sospeitando da posibilidade de que Mengele estivese vivindo alí, ampliou a súa petición de extradición en 1961 para incluír o Brasil.[86]
Mentres tanto, Zvi Aharoni, un dos axentes do Mossad involucrados na captura de Eichmann, foi asignado ó cargo dun equipo de axentes coa misión de localizar a Mengele para levalo a xuízo en Israel. As súas investigacións en Paraguai non obtiveron pistas da súa localización, e non foron capaces de interceptar ningunha correspondencia entre Mengele e a súa muller Martha, que naquel entón vivía en Italia. Os axentes que estaban seguindo os movementos de Rudel tampouco conseguiron ningunha pista sobre o paradoiro de Mengele.[87] Aharoni e o seu equipo seguiron a Gerhard ata unha área rural preto de São Paulo, onde localizaron a un home europeo que eles crían que era Mengele.[88] Aharoni informou a Harel, pero a loxística para preparar a captura, as restricións de orzamento, e a necesidade de centrar esforzos na cada vez peor relación de Israel con Exipto, obrigaron ó xefe do Mossad a deter a operación en 1962.[89]
Últimos anos e morte
[editar | editar a fonte]Mengele e a familia Stammer mercaron unha casa nunha granxa de Caieiras no ano 1969, con Mengele obtendo a metade da propiedade.[90] Cando Wolfgang Gerhard volveu a Alemaña en 1971 procurando tratamento médico para a súa muller e o seu fillo, gravemente enfermos, deixoulle o seu carné de identidade a Mengele,[91] quen pasou a usar a identidade deste durante o resto da súa vida.[92] A parella Stammer tivo unha discusión con Mengele a finais de 1974 e mercaron unha casa en São Paulo, sen invitar a Mengele a participar na mesma.[c] A familia Stammer mercou un chalé no barrio de Eldorado en São Paulo, alugándollo a Mengele.[95] Rolf, que non vira ó seu pai dende as vacacións en Suíza en 1956, visitouno alí no ano 1977 e atopouse cun nazi non arrepentido que afirmaba que nunca lle fixera dano persoalmente a ninguén e que só cumprira co seu deber.[96]
A saúde de Mengele deteriorárase progresivamente dende 1972, sufrindo un ictus en 1976.[97] Sufría dunha alta presión sanguínea e dunha infección de oído que lle afectaba ó equilibrio. O 7 de febreiro de 1979, durante unha visita ós seus amigos Wolfram e Liselotte Bossert no complexo turístico costeiro de Bertioga, sufriu outro ictus mentres nadaba no mar e afogou.[98] Mengele foi soterrado en Embu das Artes baixo o nome "Wolfgang Gerhard".[92]
Exhumación
[editar | editar a fonte]Wiesenthal afirmou ter información que situaba a Mengele na illa grega de Kythnos en 1960,[99] no Cairo en 1961,[100] en España en 1971[101] e en Paraguai en 1978.[102] En 1985—seis anos trala morte de Mengele—continuaba crendo que seguía vivo, e no ano 1982 ofreceu unha recompensa de 100 000 $ pola súa captura.[103] O interese mundial no caso aumentou de forma notable trala celebración dun xuízo simulado que tivo lugar en Xerusalén en febreiro de 1985, incluíndo testemuños de máis dunha centena de vítimas dos experimentos de Mengele. Pouco tempo despois os gobernos de Alemaña occidental, Israel e os Estados Unidos levaron a cabo un esforzo coordinado para determinar a localización de Mengele. A maiores, os gobernos de Israel e Alemaña occidental, o xornal The Washington Times e o Simon Wiesenthal Center ofreceron recompensas pola súa captura.[104]
O 31 de maio de 1985, tras recibir unha pista por parte da oficina do fiscal de Alemaña occidental, a policía asaltou a casa de Hans Sedlmeier, amigo por moito tempo de Mengele e director de vendas da empresa familiar en Günzburg.[105] Alí atoparon unha axenda cifrada e copias de cartas escritas por e para Mengele. Entre os documentos atopados estaba unha carta de Bossert na que notificaba a Sedlmeier do pasamento de Mengele.[106] As autoridades alemás notificaron á policía de São Paulo, que se puxo en contacto coa familia Bossert para interrogalos, revelando a localización da tumba.[107] Os restos foron exhumados o 6 de xuño de 1985, e tras un extensivo exame forense confirmouse cun alto grao de probabilidade que o corpo era de Mengele.[108] Rolf Mengele publicou unha declaración o 10 de xuño admitindo que o corpo era de seu pai, afirmando que mantiveran en segredo a nova da morte do seu pai para protexer as persoas que lle deran refuxio durante tantos anos.[109] En 1992 unha proba de ADN confirmou a identidade dos restos como pertencentes a Mengele.[110] Os membros da súa familia rexeitaron varias peticións dos oficiais brasileiros de repatriar os restos a Alemaña.[111] Os restos do seu esqueleto mantivéronse almacenados no Instituto de Medicina Forense de São Paulo, usándose como axudas educativas para cursos de medicina forense na Universidade de São Paulo.[112]
Legado
[editar | editar a fonte]A vida de Mengele serviu de inspiración para unha novela e un filme titulados The Boys from Brazil (1978), no que na ficción Mengele (representado no filme por Gregory Peck)[113] produce clons de Hitler nunha clínica no Brasil.[114] Foi tamén obxecto da canción "Angel of Death" do grupo Slayer no seu álbum Reign in Blood de 1986.[115] En 2007 o United States Holocaust Memorial Museum recibiu como doazón o Álbum Höcker, un álbum de fotografías do persoal de Auschwitz tomadas por Karl-Friedrich Höcker, das que oito incluían a Mengele.[116] A estancia de Mengele na Patagonia usouse como base do filme arxentino de 2013 Wakolda, con Àlex Brendemühl no papel protagonista.[117]
En febreiro de 2010 vendeuse nunha poxa un volume de 180 páxinas do diario de Mengele por unha cantidade non publicada, adquirido por un neto dun sobrevivente do Holocausto. O propietario anterior do mesmo, que non se identificou e adquirira os diarios no Brasil, era segundo os informes da prensa alguén próximo á familia Mengele.[118] No ano 2011 outros 31 volumes dos diarios de Mengele foron vendidos pola mesma casa de poxas a un coleccionista de recordos da segunda guerra mundial por uns 245 000 $.[119]
Carreira militar nas SS
[editar | editar a fonte]
|
Rangos
|
Condecoracións
|
Artigos publicados
[editar | editar a fonte]- Rassenmorphologische Untersuchung des vorderen Unterkieferabschnittes bei vier rassischen Gruppen [Exames Raciais-Morfolóxicos da Porción Anterior da Mandíbula Inferior en Catro Grupos Raciais]. Morphologisches Jahrbuch (Tese) (en alemán) (Universidade de Múnic). 1937. pp. 60–117. OCLC 913959921.
- Esta disertación, completada en 1935 e publicada por primeira vez en 1937, valeulle para obter o doutoramento en antropoloxía pola Universidade de Múnic. Nesta obra Mengele procuraba demostrar que existían diferenzas estruturais na mandíbula inferior dos individuos de diferentes grupos étnicos, e que podían facerse distincións raciais baseándose nestas diferenzas.[4][121]
- Sippenuntersuchungen bei Lippen-Kiefer-Gaumenspalt [Estudos Xenealóxicos nos Casos de Labio-Mandíbula-Padal Leporino]. Zeitschrift für menschliche Vererbungs- und Konstitutionslehre (Tese) (en alemán) (Universidade de Frankfurt). 1938. pp. 17–42. OCLC 913959768.
- A súa disertación médica, valeulle para obter o doutoramento en medicina pola Universidade de Frankfurt. Estudando a influencia da xenética como factor na ocorrencia desta deformidade, Mengele levou a cabo unha investigación en familias que exhibían estas condicións en múltiples xeracións. Esta obra incluíu notas sobre outras anormalidades atopadas nesas liñas familiares.[4][122]
- "Zur Vererbung der Ohrfisteln" [Transmisión Hereditaria da Fistulae Auris]. Der Erbarzt (en alemán) 8 (59): 60. 1940.
Notas
[editar | editar a fonte]- ↑ As dúas universidades retiraríanlle os dous doutoramentos posteriormente trala guerra.[9]
- ↑ Dos húngaros que chegaron a mediados de 1944, o 85% foron executados inmediatamente.[23]
- ↑ Baseándose en varias entradas dos diarios de Mengele e en entrevistas cos seus amigos, os historiadores Gerald Posner e Gerald Astor chegaron á conclusión de que Mengele mantivera unha relación sexual con Gitta Stammer.[93][94]
- ↑ O alistamento de Mengele só se menciona nun único documento do seu rexistro oficial nas SS. A súa data de entrada nas SS indícase a comezos de 1938, e para cando foi comisionado en 1940 Mengele estaba servindo como sarxento primeiro das SS na reserva da Waffen-SS.[120]
- ↑ O rexistro de servizo de Mengele nas SS indica esta condecoración, aínda que non foi membro do Partido Nazi ou das SS antes de 1933, requisito principal para esta condecoración.[120]
- Referencias
- ↑ Astor 1985, p. 12.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 4–5.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 6–7.
- ↑ 4,0 4,1 4,2 4,3 4,4 4,5 Kubica 1998, p. 318.
- ↑ Kershaw, Ian (2008). Hitler: A Biography (en inglés). Nova York: W. W. Norton & Company. p. 81. ISBN 978-0-393-06757-6.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 8, 10.
- ↑ Weindling, Paul (2002). "The Ethical Legacy of Nazi Medical War Crimes: Origins, Human Experiments, and International Justice". En Burley, Justine; Harris, John. A Companion to Genethics. Blackwell Companions to Philosophy (en inglés). Blackwell. p. 53. ISBN 0-631-20698-1. doi:10.1002/9780470756423.ch5.
- ↑ Allison 2011, p. 52.
- ↑ 9,0 9,1 Levy 2006, p. 234.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Lifton 1986, p. 340.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 11.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 54.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 16.
- ↑ Kubica 1998, pp. 318–319.
- ↑ 15,0 15,1 15,2 Kubica 1998, p. 319.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 16–18.
- ↑ Astor 1985, p. 27.
- ↑ 18,0 18,1 Allison 2011, p. 53.
- ↑ Steinbacher 2005, p. 94.
- ↑ Longerich 2010, pp. 282–283.
- ↑ Steinbacher 2005, pp. 104–105.
- ↑ * Rees, Laurence (2005). Auschwitz: A New History (en inglés). Nova York: Public Affairs. p. 100. ISBN 1-58648-303-X.
- ↑ Steinbacher 2005, p. 109.
- ↑ Levy 2006, pp. 235–237.
- ↑ Astor 1985, p. 80.
- ↑ Levy 2006, pp. 248–249.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 29.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 27.
- ↑ 29,0 29,1 29,2 Lifton, Robert Jay (21 de xullo de 1985). "What Made This Man? Mengele". The New York Times (en inglés). Sección 6; Páxina 16; Columna 1. Consultado o 11 de xaneiro de 2014.
- ↑ Astor 1985, p. 78.
- ↑ * Piper, Franciszek (1998) [1994]. "Gas Chambers and Crematoria". En Gutman, Yisrael; Berenbaum, Michael. Anatomy of the Auschwitz Death Camp (en inglés). Bloomington: Indiana University Press. pp. 170, 172. ISBN 978-0-253-20884-2.
- ↑ 32,0 32,1 32,2 32,3 Kubica 1998, p. 320.
- ↑ Kubica 1998, pp. 328–329.
- ↑ 34,0 34,1 Astor 1985, p. 102.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 33.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 33–34.
- ↑ Steinbacher 2005, p. 114.
- ↑ Lifton 1986, pp. 358–359.
- ↑ Nyiszli, Miklós (2011) [1960]. Auschwitz: A Doctor's Eyewitness Account (en inglés). Nova York: Arcade Publishing. p. 57. ISBN 978-1-61145-011-8.
- ↑ Kubica 1998, pp. 320–321.
- ↑ Lagnado & Dekel 1991, p. 9.
- ↑ Lifton 1986, p. 341.
- ↑ Lifton 1986, pp. 376–377.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 48.
- ↑ Lifton 1986, p. 337.
- ↑ Lifton 1986, p. 350.
- ↑ 47,0 47,1 Posner & Ware 1986, p. 37.
- ↑ Lifton 1986, p. 351.
- ↑ Lifton 1986, pp. 347, 353.
- ↑ Lifton 1986, p. 362.
- ↑ Lifton 1986, p. 360.
- ↑ Brozan, Nadine (15 de novembro de 1982). "Out of Death, a Zest for Life". The New York Times (en inglés).
- ↑ Mozes-Kor 1992, p. 57.
- ↑ 54,0 54,1 Levy 2006, p. 255.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 57.
- ↑ Steinbacher 2005, p. 128.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 63.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 63, 68.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 68, 88.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 87.
- ↑ Levy 2006, p. 263.
- ↑ Levy 2006, p. 264–265.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 88,108.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 95.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 104–105.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 107–108.
- ↑ Nash, Nathaniel C. (11 de febreiro de 1992). "Mengele an Abortionist, Argentine Files Suggest". The New York Times (en inglés). Consultado o 31 de agosto de 2014.
- ↑ 68,0 68,1 Levy 2006, p. 267.
- ↑ Astor 1985, p. 166.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 2.
- ↑ 71,0 71,1 Astor 1985, p. 167.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 111.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 112.
- ↑ Levy 2006, pp. 269–270.
- ↑ 75,0 75,1 Levy 2006, p. 273.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 76, 82.
- ↑ Levy 2006, p. 261.
- ↑ Levy 2006, p. 271.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 121.
- ↑ Levy 2006, pp. 269–270, 272.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 139.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 142–143.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 162.
- ↑ Levy 2006, pp. 279–281.
- ↑ Levy 2006, pp. 280, 282.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 168.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 166–167.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 184–186.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 184, 187–188.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 223.
- ↑ Levy 2006, p. 289.
- ↑ 92,0 92,1 Blumenthal, Ralph (22 de xullo de 1985). "Scientists Decide Brazil Skeleton Is Josef Mengele". The New York Times (en inglés). Consultado o 1 de febreiro de 2014.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 178–179.
- ↑ Astor 1985, p. 224.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 242–243.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 2, 279.
- ↑ Levy 2006, pp. 289, 291.
- ↑ Levy 2006, pp. 294–295.
- ↑ Segev, Tom (2010). Simon Wiesenthal: The Life and Legends (en inglés). Nova York: Doubleday. p. 167. ISBN 978-0-385-51946-5.
- ↑ Walters 2009, p. 317.
- ↑ Walters 2009, p. 370.
- ↑ Levy 2006, p. 296.
- ↑ Levy 2006, pp. 297, 301.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 306–308.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 89, 313.
- ↑ Levy 2006, p. 302.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 315, 317.
- ↑ Posner & Ware 1986, pp. 319–321.
- ↑ Posner & Ware 1986, p. 322.
- ↑ Saad, Rana (1 de abril de 2005). "Discovery, development, and current applications of DNA identity testing". Baylor University Medical Center Proceedings (en inglés) 18 (2): 130–133. PMC 1200713. PMID 16200161.
- ↑ Simons, Marlise (17 de marzo de 1988). "Remains of Mengele Rest Uneasily in Brazil". The New York Times (en inglés). Consultado o 2 de febreiro de 2014.
- ↑ "Nazi doctor Josef Mengele's bones used in Brazil forensic medicine courses". The Guardian (en inglés). AP. 11 de xaneiro de 2017. Consultado o 12 de xaneiro de 2017.
- ↑ Turner, Adrian (14 de xuño de 2003). "Gregory Peck: Elder statesman of the screen who stood for nobility, honour and decency". The Independent (en inglés). Consultado o 1 de setembro de 2015.
- ↑ Levy 2006, p. 287.
- ↑ Bennet, J. (2006). "An exclusive oral history of Slayer". Decibel Magazine (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 13 de agosto de 2006. Consultado o 3 de decembro de 2006.
- ↑ "The Album" (en inglés). United States Holocaust Memorial Museum. 2007. Arquivado dende o orixinal o 29 de xaneiro de 2014. Consultado o 2 de febreiro de 2014.
- ↑ Rolfe, Pamela (27 de setembro de 2013). "Oscars: Argentina Nominates 'Wakolda' for Foreign Language Oscar". Hollywood Reporter (en inglés). Consultado o 5 de febreiro de 2017.
- ↑ Oster, Marcy (3 de febreiro de 2010). "Survivor’s grandson buys Mengele diary" (en inglés). Jewish Telegraphic Agency. Consultado o 2 de febreiro de 2014.
- ↑ Aderet, Ofer (22 de xullo de 2011). "Ultra-Orthodox man buys diaries of Nazi doctor Mengele for $245,000". Haaretz (en inglés). Consultado o 2 de febreiro de 2014.
- ↑ 120,0 120,1 SS service record of Josef Mengele (Informe) (en inglés). College Park, Maryland: National Archives and Records Administration.
- ↑ Lifton 1986, p. 339.
- ↑ Lifton 1986, pp. 339–340.
Véxase tamén
[editar | editar a fonte] |
Wikimedia Commons ten máis contidos multimedia na categoría: Josef Mengele  |
Bibliografía
[editar | editar a fonte]- Allison, Kirk C. (2011). "Eugenics, race hygiene, and the Holocaust: Antecedents and consolidations". En Friedman, Jonathan C. Routledge History of the Holocaust (en inglés). Nova York: Taylor & Francis. pp. 45–58. ISBN 978-0-415-77956-2.
- Astor, Gerald (1985). Last Nazi: Life and Times of Dr Joseph Mengele (en inglés). Nova York: Donald I. Fine. ISBN 0-917657-46-2.
- Kubica, Helena (1998) [1994]. "The Crimes of Josef Mengele". En Gutman, Yisrael; Berenbaum, Michael. Anatomy of the Auschwitz Death Camp (en inglés). Bloomington: Indiana University Press. pp. 317–337. ISBN 978-0-253-20884-2.
- Lagnado, Lucette Matalon; Dekel, Sheila Cohn (1991). Children of the Flames: Dr Josef Mengele and the Untold Story of the Twins of Auschwitz (en inglés). Nova York: William Morrow. ISBN 0-688-09695-6.
- Levy, Alan (2006) [1993]. Nazi Hunter: The Wiesenthal File (en inglés). Londres: Constable & Robinson. ISBN 978-1-84119-607-7.
- Lifton, Robert Jay (1986). The Nazi Doctors: Medical Killing and the Psychology of Genocide (en inglés). Nova York: Basic Books. ISBN 978-0-465-04905-9.
- Longerich, Peter (2010). Holocaust: The Nazi Persecution and Murder of the Jews (en inglés). Oxford University Press. ISBN 978-0-19-280436-5.
- Mozes-Kor, Eva (1992). "Mengele Twins and Human Experimentation: A Personal Account". En Annas, George J.; Grodin, Michael A. The Nazi Doctors and the Nuremberg Code: Human Rights in Human Experimentation (en inglés). Nova York: Oxford University Press. pp. 53–59. ISBN 978-0-19-510106-5.
- Posner, Gerald L.; Ware, John (1986). Mengele: The Complete Story (en inglés). Nova York: McGraw-Hill. ISBN 0-07-050598-5.
- Steinbacher, Sybille (2005) [2004]. Auschwitz: A History (en inglés). Múnic: Verlag C. H. Beck. ISBN 0-06-082581-2.
- Walters, Guy (2009). Hunting Evil: The Nazi War Criminals Who Escaped and the Quest to Bring Them to Justice (en inglés). Nova York: Broadway Books. ISBN 978-0-7679-2873-1.
| Control de autoridades |
|
|---|
